روز گذشته در نخستین مرحله از این بازخواست مقامهای افبیآی در مقابل اعضای کمیته اطلاعات سنا پشت درهای بسته قرار گرفتند تا در جریان پرسشهای نمایندگان این کمیته قرار بگیرند. گروهی از سناتورهای آمریکا، افبیآی را متهم کردهاند که هشدارها و اطلاعات ارائه شده از سوی سازمانهای اطلاعاتی روسیه در رابطه با تیمورلنگ سارنایف، یکی از مظنونان بمبگذاری را که در جریان درگیری با پلیس کشته شد، در سال ۲۰۱۱ جدی نگرفتهاند؛ مسئلهای که به عقیده آنها منجر به حمله بوستون شده است.
سازمانهای اطلاعاتی روسیه حدود دو سال قبل به دولت آمریکا درباره ارتباط یا گرایش احتمالی تیمورلنگ، جوان ۲۶ ساله ساکن این کشور به گروههای افراطی هشدار داده بودند. این بوکسور آماتور به همینخاطر توسط مأموران افبیآی مورد بازجویی قرار گرفت اما مأموران امنیتی او را پس از سؤال وجواب مختصری آزاد کردند.
سناتور چمبلس از اعضای جمهوریخواه کمیته اطلاعات سنا پس از این جلسه محرمانه، در گفتوگو با خبرگزاری رویترز اعلام کرد که برخی سنگاندازیها در پردازش اطلاعات وجود داشته است. نمایندگان کنگره بهویژه اعضای کمیته اطلاعات سنا اکنون میخواهند از مقامهای ارشد امنیتی این کشور درباره جدی نگرفتن این هشدار از سوی روسیه سؤال کرده و این مسئله را مطرح کنند که چرا در سال ۲۰۱۱ پس از آنکه مقامهای پلیس به خواسته دولت روسیه تیمورلنگ سارنایف را بازجویی کردند اقدام دیگری برای تحقیقات در این رابطه صورت نگرفته است.
دیان فینستین، سناتور دمکرات و رئیس کمیته اطلاعات سنا تأکید کرده که این مسئله باید در ملاقات با مقامهای افبیآی روشن شود. قرار است نتیجه پرسشها از مقامهای ارشد امنیتی آمریکا در کمیته اطلاعات سنا در اختیار همه نمایندگان کنگره قرار بگیرد. لینزی گراهام، سناتور جمهوریخواه این سؤال را مطرح کرده که چرا پلیس فدرال آمریکا نتوانسته متوجه ارتباط تیمورلنگ با سایتهای افراطی شده و او را یک تهدید محسوب کند.
این سناتور جمهوریخواه به همینخاطر خواستار همکاری بیشتر اطلاعاتی با روسیه و اضافهکردن تبصرهای به قوانین مربوط به حریم شخصی شده تا مأموران بتوانند «فعالیتهای اینترنتی» مظنونها را بیشتر تحت نظر داشته باشند. به عقیده برخی نمایندگان حزب جمهوریخواه، با اصلاح قوانین حریم شخصی در آمریکا دستگاههای اطلاعاتی این کشور باید بتوانند با آزادی بیشتری فعالیتهای اینترنتی افراد را ثبت کنند ومورد بررسی قرار دهند. مایکل مککائل، رئیس کمیته امنیت ملی مجلس نمایندگان هم از مقامهای امنیتی آمریکا بهخاطر اینکه تیمورلنگ سارنایف را در «رادار» نظارتی خود قرار ندادهاند انتقاد کرده است. پس از حملات ۱۱ سپتامبر با انتقاد شدید از ناکارآمدی سازمانهای امنیتی و اطلاعاتی آمریکا، مقامهای این کشور تغییرات گستردهای را برای بهبود کارایی این بخشها انجام داده بودند.
دردسری به نام دیکته اشتباه
گزارشها نشان میدهد که سازمانهای امنیتی و اطلاعاتی آمریکا با وجود هشدار روسیه، متوجه سفر سال ۲۰۱۲ تیمور لنگ سارنایف به جمهوری داغستان نشده بودند؛ چون نام او در مدارکش با دیکتهای اشتباه ثبت شده بود. پس از انفجارهای بوستون مشخص شد که این جوان ۲۶ ساله در سال ۲۰۱۲ اقامتی شش ماهه در جمهوری داغستان داشته است؛ منطقهای در مجاورت چچن که محل سکونت خانوادهاش بوده است. سناتور گراهام در گفتوگو با شبکه تلویزیونی فاکس گفت: در سال ۲۰۱۱ وقتی این مظنون سوار هواپیما شده تا به روسیه برود سازمانهای اطلاعاتی ما متوجه ماجرا نشدهاند چون آنها نام او را با دیکتهای اشتباه ثبت کرده بودند!
بازداشت احتمالی مادر متهم
پدر و مادر این دو برادر همچنان بر بیگناهی فرزندان خود از محل اقامتشان در داغستان پافشاری میکنند. مقامهای آمریکا اما اعلام کردهاند که زبیده سارنایف درصورت سفر به آمریکا بهخاطر پرونده سرقت از یک مغازه بازداشت خواهد شد. دادگاهی در آمریکا اعلام کرده که مادر این خانواده در جلسه رسیدگی به پرونده اتهام سرقت خود در ۲۵ اکتبر سال ۲۰۱۲ حاضر نشده و درصورت ورود به خاک آمریکا برای شرکت در خاکسپاری پسرش یا نگهداری از فرزند دیگرش بازداشت خواهد شد. زبیده سارنایف متهم به سرقت پوشاک از یک فروشگاه به ارزش هزار و ۶۰۰ دلار شده است.
پدر و مادر جوهر سارنایف در گفتوگو با خبرنگاران بار دیگر اعلام کردهاند که فرزندانشان قربانی نقشه سازمانهای اطلاعاتی آمریکا شده و گناهی مرتکب نشدهاند. زبیده سارنایف در گفتوگویی گفت: اتفاقی که افتاد وحشتناک بود. من میدانم که فرزندانم هیچ ارتباطی با این حادثه ندارند. من این مسئله را میدانم چون یک مادر هستم و پسرانم را میشناسم. آنها به هیچ وجه نمیتوانستند درگیر چنین کاری شوند. منابع اطلاعاتی آمریکا میگویند جوهر سارنایف در بیمارستان اعلام کرده که برادرش مغز متفکر این عملیات بوده و آنها از هیچ گروه خارجی کمک دریافت نکردهاند. به گفته این منابع، برادران سارنایف نحوه ساخت بمب را از یک مجله اینترنتی متعلق به القاعده یاد گرفته بودند.