ریشه کلمه پتاسیم را می‌توان در انگلیسی، لاتین و عربی دنبال کرد. این کلمه در انگلیسی از کلمه پتاس potash یا (pot ashes آنچه از بخار کردن محلول خاکستر چوب یا شاخه‌های درخت در کوزه به جا می‌ماند) گرفته شده است و نماد اتمی K از نام لاتین آن کالیم (Kalium) گرفته شده است که خود ماخوذ از کلمه عربی "القَلیَه" (خاکسترهای گیاه) است.
پتاسیم به عنوان یک عنصر شیمیایی در سال 1807بوسیله همفری دیوی کشف شد که ان را از پتاس جدا کرد. پتاسیم اولین فلزی بود که بوسیله الکترولیز جدا شد.
پتاسیم در رده فلزهای قلیایی قرار می‌گیرد و بعد از لیتیوم سبک‌ترین فلز شناخته شده است. پتاسیم نرم است و می‌توان آن را با چاقو برید. بلافاصله پس از بریده شدن در سطح برش جلایی نقره‌ای نشان می‌دهد. پتاسیم یکی از واکنش‌دهنده‌ترین و پاسخ‌دهنده‌ترین فلزات به الکتریسته است. پتاسیم هنگامی در معرض هوا قرار می‌گیرد به سرعت اکسید می‌شود، و بنابراین باید آن را درون روغن‌های معدنی مانند نفت سفید نگهداری کرد.
پتاسیم مانند سایر فلزات قلیایی در آب با گرفتن هیدروژن از هم می‌پاشد. هنگام رسیدن آب به پتاسیم این فلز به طور خودبه‌خودی آتش می‌گیرد. نمک پتاسیم به شعله‌ها رنگ بنفش می‌دهد.
17 ایزوتوپ شناخته شده پتاسیم وجود دارد. پتاسیم عادی از سه ایزوتوپ تشکیل شده است. یکی از ایزوتوپ‌های آن، پتاسیم 40، (0.0118 درصد آن) رادیواکتیو است و نیمه عمر 1.28 در 10 به توان 9 سال دارد.
پتاسیم با وجود داشتن این میزان رادیواکتیویته خطر قابل‌توجهی از لحاظ کارکردن با آن ندارد.
منابع پتاسیم
پتاسیم از لحاظ فراوانی هفتمین فلز در جهان شمرده می‌شود. این عنصر 2.4 درصد از پوسته از زمین از لحاظ وزن را تشکیل می‌دهد.
با این حال پتاسیم هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمی‌شود. پتاسیم را از طریق الکترولیز هیدروکسید - همان تکنیکی که دیوی برای اولین بار برای جدا کردن آن به کار برد- به دست می‌آورند.
پتاسیم را می‌توان از طریق روش‌های حرارتی مانند احیای ترکیبات پتاسیم با کربید کلسیم (CaC2)، کربن، سیلیکون یا سدیم به دست آورد. این شیوه رایجی است.
اغلب مواد معدنی پتاسیم‌دار غیرمحلول هستند و به دست آوردن فلز از آنها مشکل است. استثنایی که بر این قاعده وجود دارد برخی از مواد معدنی پتاسیم‌دار است که در دریاچه‌های باستانی و بستر دریاها وجود دارند. این مواد معدنی مانند سیلویت، کارنالیت، لانگبینیت، و پلی‌هالیت از رسوبات گسترده در این محل‌های باستانی به دست می‌آیند و پتاسیم و املاح آن را به آسانی نسبی می‌توان از آنها جدا کرد.
پوتاس از معادنی در آلمان، برخی از ایالت‌های آمریکا و مکان‌های دیگر استخراج می‌شود.
پتاسیم به مقدار نسبتا کمی در آب اقیانوس یافت می‌شود.
غذاهای پتاسیم‌دار
پتاسیم برای تغذیه سالم اهمیت دارد. پتاسیم در طیف گسترده‌ای از غذاها وجود دارند، از جمله سبزی‌های برگ‌دار، گوجه، کدو حلوایی، کدو سبز، سیب‌زمینی، هویج، لوبیا، خیار، بادنجان، لبنیات، موز، گوشت قرمز، گوشت مرغ، ماهی و مغزهای خوراکی.
میزان حداقل توصیه شده مصرف خوراکی پتاسیم در روز 4700 میلی‌گرم است.
کمبود پتاسیم در بدن
پتاسیم یک ماده معدنی غذایی است که برای کارکرد سالم سلول‌های بدن لازم است کاهش شدید در میزان پتاسیم بدن ممکن است حیات فرد را به خطر بیندازد.
نشانه‌های شایع کمبود پتاسیم در بدن اینها هستند: ریتم غیرطبیعی قلب به خصوص در افراد دچار عارضه قلبی.
- یبوست.
- خستگی.
- ضعیف‌شدن عضلات، یا گرفتگی‌های عضلانی.
- فلج، از جمله فلج عضلات تنفسی.
کاربردهای پتاسیم
پتاسیم ماده معدنی ضروری برای رشد گیاهان است و در اغلب خاک‌ها وجود دارد. بنابراین تقاضای فزاینده‌ای برای پوتاس برای استفاده به عنوان کود وجود دارد.
بسیاری از املاح پتاسیم مانند هیدروکسید، نیترات، کربنات، کلرات، برومید، یدید، سیانید، سولفات، کرومات و دی‌کرومات استفاده‌های گوناگون دارند. یک آلیاژ سدیم و پتاسیم به عنوان یک ماده انتقال‌دهنده حرارت مورد استفاده قرار می‌گیرد.