فارس نوشت: علی باقری معاون امنیت بین‌الملل دبیر شورای عالی امنیت ملی عصر سه شنبه در سخنانی در جمع دانشجویان دانشگاه تهران با اشاره به مذاکرات دوجانبه اشتون و جلیلی که قرار است چهارشنبه هفته آینده بیست و پنج اردیبهشت در استانبول برگزار شود، گفت: نتیجه مذاکرات آلماتی2 بین ایران و 1+5 این شد که طرف 1+5 پس از مشورت با طرف‌های خود نتیجه جمع‌بندی‌شان را به طرف ایرانی برسانند. براین اساس هفته آینده ملاقاتی میان جلیلی و اشتون در استانبول صورت می‌گیرد تا ببینیم پاسخ آنها (1+5) چه خواهد بود.
باقری با تاکید بر این که روند مذاکرات هسته‌ای در گذشته و اکنون با یکدیگر به هیچ‌وجه قابل مقایسه نیست اظهار کرد: در دوره گذشته ما مذاکره نداشتیم. منافع و امنیت ملی ما مخدوش و صدمه دید. واژه‌های مجعولی مثل «تعلیق» را پذیرفتیم که موجب ارجاع ما به شورای امنیت شد. ما با پذیرش واژه تعلیق و اجرای آن به این مساله مشروعیت دادیم و صرفا به خاطر شکستن تعلیق از شورای حکام به شورای امنیت، موضوع ایران ارجاع شد.
وی ادامه داد: در دوره گذشته عرصه فنی به طور کلی تعطیل شد و در نهایت طرف مقابل به ما گفت که کل چرخه سوخت را جمع کنیم. این موضوعی است که آقای روحانی در کتابش به نام "امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای" به آن اذعان کرده است.
این عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان خاطرنشان کرد: سرنوشت آن دوره (دوره گذشته مذاکرات هسته‌ای با سه کشور اروپاای) ناکام مانده و دوره‌ای نیست که خدای ناکرده بخواهیم به آن دوره رجعت کنیم. ملت ما هوشمند است و اگر برخی خواب و خیالی در سر دارند، ملت در آینده آنها را بیدار خواهد کرد.
باقری در پاسخ به دانشجوای مبنی بر این که ایران برای اعمال فشار در مقابل هجمه مخالفانش در عرصه بین‌المللی چه اقداماتی را انجام می‌دهد؟ خاطرنشان کرد: ما از تمام توان خود استفاده می‌کنیم تا در این عرصه و قدرت وارد شویم. از جمله درباره فعالیت‌های هسته‌ای رژیم صهیونیستی که عضو ان.پی.تی نیست و در حال اشاعه سلاح هسته‌ای است، از ابزارهای سیاسی و رسانه‌ای استفاده می‌کنیم تا آن را در انزوا قرار دهیم و حمایت سایر کشورها از جمله آمریکا را از این رژیم محدود سازیم و این از جمله دستورکارهای سیاست خارجی ماست.
وی در پاسخ به دانشجوی دیگر مبنی بر این که متاسفانه در فضای رسانه‌ای جای بحث و گفت‌وگو درباره "سیاست مقاومت" در برابر "سیاست سازش" در موضوع هسته‌ای خالی است، گفت: بله این حرف درستی است، اما چرا جامعه نخبه ما هیچ حرفی در این زمینه نمی‌زند. تمامی بحثی که من امروز در دانشگاه داشتم، از موضوعات علنی و روشن است که در یک کتاب منتشر شده. برخی که به این موضوع علاقه دارند، چرا به خود زحمت نمی‌دهند و بر روی آن مطالعه نمی‌کنند.
وی افزود: آن چه که من گفتم نقد کوچکی بود براساس حرف‌های کسی که خودش در آن دوره مسوول بوده است. در هر حال قبول دارم که باید افکار عمومی را نسبت به اقدامات و سیاست‌ها توجیه کرد و به آنها توضیح داد و در رسانه‌ها به این مساله بیش‌تر پرداخته شود.
معاون جلیلی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر این که با وجود انتقادها به دوره گذشته، چرا روند آن دوره متوقف نشد؟ گفت: متاسفانه بعضا گزارش‌های نادرست و غیرواقعی برای برخی جاها تهیه می‌شود و از آن به عنوان مستند نام برده می‌شود. مثلا در همین کتاب آقای روحانی در یک گزارش یک جور می‌گوید و در جای دیگر طور دیگری آن را بیان می‌کند. او در گزارشی که آخر فروردین 84 ارائه می‌کند، در بخشی اطمینان می‌دهد که روند موضوع هسته‌ای ایران یکی، دو سال طول می‌کشد اما در جای دیگر که در همین کتاب آمده است، می‌گوید پرونده‌ای که 18 سال در آن مخفی‌کاری شده است، نمی‌توان یکی، دو ساله حل و فصل کرد.
باقری در پاسخ به سوال دانشجوای که برخی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری آینده به‌صراحت از تغایر در دیپلماسی هسته‌ای و روندی که در چند سال گذشته پیگیری شده است، صحبت می‌کنند، اظهار کرد: نمی‌توانم در این باره چیزی بگویم چرا از خود آنها سوال نمی‌کنید که اگر روند سال‌های اخیر را قبول ندارند، ایده‌شان چیست و می‌خواهند چه چیز را تغایر دهند؟ اگر کسی ایده جدید دارد، بیان کند و نقد شود و اتفاقا دانشگاه بهترین مکان برای این مساله است.
وی گفت: روشنگری جامعه دانشگاهی و نخبه ما اجازه نمی‌دهد که افراد از جمله نامزدها حرف مبهم بزنند و اساسا در عرصه بودن دانشجویان و جوانان به همین معناست.
این عضو مذاکره کننده تیم هسته‌ای کشورمان با اشاره به این که بنده اظهارات مختلف نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری را دارم که متاسفانه حرف‌های کلی را بیان می‌کنند، خاطرنشان کرد: برخی می‌گویند 20 درصد را می‌توان داشت اما تحریم نشد. یا این که هنر این است که هسته‌ای شویم بدون قطعنامه. بله من هم می‌گویم هنر این است که بجنگیم اما از دماغ کسی خون نیاید، اما چگونه.
باقری خاطرنشان کرد: وقتی خوب نگاه می‌کنیم و تا ته داستان را می‌رویم، می‌بینیم همان تیمی که همان بلا را سر کشور در آورد، عقبه این آقایان (برخی نامزدها) دارند کار می‌کنند.
وی درباره برخی دیدگاه‌ها و نظرات مبنی بر تعدیل روند گفت‌وگوها و کوتاه کردن زمان مذاکرات در پاسخ به دانشجوای دیگر اظهار کرد: اگر ته ذهن این افراد از معنای تعدیل این است که به گذشته برگردیم، دیگر نیازی به مذاکره نیست. ما که دوره گذشته را تجربه کرده‌ایم، چرا باید دوباره آن را تجربه کنیم. باید از کسانی که طرف مردم هستند در انتخابات (کاندیداها) بخواهیم که بیایند و به مردم واضح توضیح دهند که می‌خواهند چه کار کنند. یکی یا مهم‌ترین موضوع سیاست خارجی ایران، موضوع هسته‌ای است. باید یک نسخه عملی در این باره ارائه دهیم.
این دیپلمات کشورمان درباره تاثیر زمان مذاکرات گفت: روند مذاکرات یک موقعی به ضرر ما بود وقتی که فعالیت‌های هسته‌ای‌مان را تعلیق کردیم و آنها به ما فشار می‌آوردند اما الان زمان به ضرر ما نیست. اما اگر به ضرر ما باشد به ضرر آنها هم هست. اگر آنها فشار می‌آورند ما هم از طرفی داریم پیشرفت فنی‌مان را می‌کنیم.
وی تاکید کرد: پیشرفت‌های فنی ما با قوت در چارچوب تعهدات‌مان ادامه دارد و معتقدم روند انتخابات و نتیجه آن روند پیشرفت فنی‌مان را تقویت خواهد کرد.
بر اساس گزارش ایسنا، باقری با بیان این که ما واقعیتی در عرصه سیاست خارجی با موضوع هسته‌ای مواجهیم که بیش از 10 سال است روند آن ادامه دارد، گفت: در این زمینه دو نگرش تجربه شده است. نگرشی که از آن به عنوان «سازش» و دیگری «مقاومت» نام برده می‌شود. من در سخنان امروزم در جمع شما به دنبال آن هستم که پیامدهای این دو نگرش را بازگو کنم و در این راستا می‌خواهم به برخی ابهامات و سوالات در جامعه براساس مستندات پاسخ بدهم.
وی تاکید کرد: من ترجیح می‌دهم از دیپلماسی هسته‌ای دوره اصلاحات به عنوان دیپلماسی هسته‌ای «گذشته» نام ببرم و دوره جدید را به نام «مقاومت» بنامم.
باقری در ادامه به برخی از سوال‌ها و ابهامات موردنظرش اشاره کرد و گفت: ما نمی‌خواهیم خدای نکرده برخی آگاهانه یا ناآگاهانه پسرفت‌ها را در گذشته را به عنوان پیشرفت جا بزنند و آن را تعامل و گفت‌وگو جلوه دهند و پیشرفت‌ها را به عنوان سرسختی و لجاجت معرفی کنند.
وی در نقد دیپلماسی هسته‌ای ایران در دولت اصلاحات و مسوولیت حسن روحانی به کتابی که وی در سال گذشته با عنوان "امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای" منتشر کرده است اشاره و گفت: بحث من در نقد دوره گذشته شخصی نیست بلکه مبتنی بر مستنداتی است که آقای روحانی در کتاب‌شان به آن اشاره کرده است.
این عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان سوالات و ابهامات را به این شرح بیان کرد: آیا روند گذشته دیپلماسی هسته‌ای تحت اشراف و تااید مقام معظم رهبری بوده است یا خیر؟ باقری در این باره گفت: متاسفانه همه این ناکامی‌ها را خیلی‌ها که متولی آن بودند، به طور ظالمانه‌ای به مقامات عالی نظام به ویژه مقام معظم رهبری منصوب می‌کنند.
وی در ادامه سوالات دیگر را این‌گونه تشریح کرد: روند گذشته موفق بوده است یا خیر؟ آیا در گذشته واقعا مذاکراتی بین ایران و سه کشور اروپاای صورت گرفته است؟ در گذشته چه امتیازی از طرف اروپاای‌ها گرفته شده است؟ منافع و امنیت ملی‌مان در گذشته تامین شد یا خیر؟
باقری تاکید کرد: من در صحبت‌های امروزم درباره عملکرد دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی صحبت نمی‌کنم و عمدتا به عملکرد گفتمانی می‌پردازم که در گذشته در بحث هسته‌ای وجود داشت. هم‌چنین در این زمینه از کتابی که آقای روحانی در این زمینه سال گذشته منتشر کرد، استفاده می‌کنم. این که مطالب منتشر شده در این کتاب خلاف واقع است یا نه، در این‌جا مورد بحث من نیست.
وی هم‌چنین تاکید کرد: در این جلسه بنا ندارم ناگفته‌ای را بیان کنم، بلکه بیش‌تر به ناشنیده‌ها می‌پردازم. هدف اصلی این است که پرده‌ها را از روی ابهام‌ها برداریم. برخی در این ایام (انتخابات ریاست جمهوری یازدهم ایران) برخی عبارت‌های مبهم را مطرح و سوالاتی را ایجاد می‌کنند و در روند «مقاومت» خواسته یا ناخواسته تاثیر می‌گذارند. مثلا این که گفته می‌شود خوب است که 20 درصد را داشته باشیم اما قطعنامه نگیریم. باید دید این حرف چقدر با واقعیت منطبق است.
معاون جلیلی در ادامه سخنانش که با استفاده از پاورپوینت و اسلاید ارائه شد، فرآیند مذاکرات هسته‌ای را به دو دوره مذاکرات با سه کشور اروپاای (انگلیس، آلمان و فرانسه) و مذاکرات با 1+5 (انگلیس، فرانسه، آمریکا، چین، روسیه و آلمان) تقسیم کرد و در ادامه به طور مفصل به مذاکرات ایران با سه کشور اروپاای پرداخت.
وی با اشاره به آغاز موضوع هسته‌ای ایران در مرداد 1382 و تصمیم ایران برای تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سفر مدیرکل آژانس به ایران، تصریح کرد: در حالی که ایران مسیر تعامل با آژانس را انتخاب کرده بود و پذیرفته بود که اجرای پروتکل الحاقی را محقق کند، اولین قطعنامه علیه ایران در شورای حکام با اجماع به تصویب رسید. در این قطعنامه بحث تعلیق فعالیت‌های غنی‌سازی و بازفرآوری و اجرای بدون قید و شرط پروتکل الحاقی بیان شده بود. بعد از آن طرف ایرانی وارد مذاکره با سه کشور اروپاای شد که نتیجه آن توافق سعدآباد بود.
باقری افزود: تیم هسته‌ای گذشته معتقد بود که می‌خواهد از مسیر مذاکره با سه کشور اروپاای کشور را از ورود به شورای امنیت برهاند و هم‌چنین معتقد بود آن چه که در قطعنامه اول شورای حکام درباره ایران آمده است، شدید است و نمی‌توان به آن تن داد.
وی خاطرنشان کرد: در توافق سعدآباد ایران همه تکالیف مربوط به معاهده منع اشاعه را بدون این که تعهدی از سوی آژانس ارائه شود، پذیرفت. هم‌چنین درباره امضای پروتکل الحاقی و آغاز روند تصویب آن در مجلس و تعلیق همه فعالیت‌ها مطابق تعریف آژانس تعهد داد. در مقابل سه کشور اروپاای تعهد دادند که ایران از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای حق برخورداری دارد. هم‌چنین آنها اعلام کردند اگر ایران نگرانی‌های بین‌المللی را رفع کند که مشخص نیست این نگرانی‌ها چیست و چگونه باید آنها را رفع کرد، ایران می‌تواند انتظار دسترسی آسان به تکنولوژی‌های پیشرفته را داشته باشد.
معاون جلیلی خاطرنشان کرد: سوالی که این‌جا مطرح است، این که اگر قرار بود ما تعلیق را با سه کشور اروپاای بپذیریم چرا از اول با آژانس وارد بحث نشدیم؟
باقری با اشاره به پیام هشدارآمیز مقام معظم رهبری پس از توافق سعدآباد خاطرنشان کرد: ایشان در آن پیام عنوان کردند که اگر قرار باشد سنگر به سنگر عقب بیاایم و آنها جلو نیایند، این روند پذیرفته نیست و اجازه ادامه آن را هم نخواهیم داد.
وی با اشاره به امضای پروتکل الحاقی از سوی دولت در آذرماه 1382 گفت: پس از این اقدام دومین قطعنامه شورای حکام درباره ایران تصویب شد و چند ماه بعد با وجود این برخورد از سوی سه کشور اروپاای در اسفندماه 1382، مجددا با سه کشور وارد مذاکره شدیم و توافق بروکسل شکل گرفت که در آن تعلیق مونتاژ سانتریفیوژ و ساخت داخلی قطعات آن به علاوه تعهدات سعدآباد مورد پذیرش ایران قرار گرفت و در مقابل اروپاای‌ها عنوان کردند که برای شناساای تلاش‌های ایران، تلاش می‌کنند. هم‌چنین سه کشور تضمین می‌کنند که مدیرکل براساس پادمان جامع اگر صلاح بداند، درباره ایران گزارش دهد.
اروپایی‌ها اصلا تعهدی به ما نداده بودند که بخواهند به آن عمل کنند
معاون جلیلی ادامه داد: آنها در تعهدات‌شان عنوان کردند که اگر ایران به همه تعهداتش عمل کند، راه را برای گفت‌وگو با ایران و توافق برای رسیدن به تضمین‌های بلندمدت برای تولید برق هسته‌ای باز می‌کنند. این که گفته می‌شود اروپاای‌ها به تعهدشان عمل نکرده‌اند، خب بندگان خدا اصلا تعهدی به ما نداده بودند که بخواهند به آن عمل کنند.
وی ادامه داد: 19 روز پس از توافق بروکسل سومین قطعنامه به پیشنهاد سه کشور اروپاای در شورای حکام به تصویب رسید. متاسفانه روند به گونه‌ای پیش رفته است که تیم هسته‌ای ایران حتی از سه کشور اروپاای نخواسته که آنها از قطعنامه شورای حکام حمایت نکنند و یا بانی آن نشوند. آنها به چنین چیزی متعهد نمی‌شوند و کار خود را در عرصه تقابل پیش می‌برند ما هم در عرصه فنی دستمان را می‌بندیم و صرفا تعامل می‌کنیم. این‌جاست که باید این سوال را بپرسیم آیا ما داریم مذاکره می‌کنیم؟ این که طرف مقابل هرچه بگوید ما آن را بپذیریم و بعد یک اردنگی به ما بزند می‌شود مذاکره؟
وی گفت: متاسفانه با وجود این که به مدت دو سال ایران در این مقطع عضو شورای حکام بود، قطعنامه‌های تصویب شده علیه ایران با اجماع تصویب می‌شود. می‌بینیم که به نماینده ایران می‌گویند که از نشست هنگام تصویب قطعنامه خارج شود چراکه اگر مخالفت کند و یا رای مثبت ندهد، رویه آژانس را که مبتنی بر اجماع تصمیمات در شورای حکام است، مخدوش می‌کند، اما در دوره جدید دیپلماسی هسته‌ای اولین قطعنامه‌ای که در شورای حکام علیه ایران به رای گذاشته می‌شود بدون اجماع و با یک رای مخالف ونزوئلا به تصویب می‌رسد. همین‌طور در آخرین قطعنامه‌ای که علیه ایران در شورای حکام تصویب شده است، از 35 عضو، 10 عضو رای منفی داده‌اند و این موفقیت بزرگی بود.
باقری تاکید کرد: متاسفانه در دوره گذشته خودمان علیه خودمان به اجماع به شورای حکام می‌پیوستیم.
وی در ادامه سخنانش با اشاره به توافق پاریس و پیشنهاداتی که دو طرف ارائه کردند، گفت: پیشنهاد ما این بود که به عنوان یک اقدام دیگر برای اعتمادسازی داوطلب تعلیق کلیه فعالیت‌های غنی‌سازی و بازفرآوری را به اجرا در آوریم و همین مساله باعث می‌شود که توافق پاریس صورت گیرد. در توافق پاریس، توافق بروکسل نقض اما بر روی توافق سعدآباد تاکید می‌شود. در این توافق می‌پذیریم مادامی که مذاکرات پیش می‌رود، تعلیق همه فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی ادامه پیدا کند.
معاون جلیلی افزود: طرف اروپاای در مقابل تعهد می‌دهد که از گزارش‌دهی مدیرکل در چارچوب پادمان درباره ایران، برای پیوستن ایران به گروه کارشناسی چندجانبه تولید سوخت، مذاکرات میان ایران و اتحادیه اروپا برای تجارت و همکاری و نیز مذاکرات برای الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی حمایت کند. همان طور که می‌بینید، عملا هیچ چیز را طرف اروپاای به عنوان تعهد نمی‌پذیرد و ما هم از او نمی‌خواهیم که حداقل قطعنامه‌ای علیه ما در شورای حکام صادر نکند.
این عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان که از سال 86 به تیم هسته‌ای ایران به مدیریت سعید جلیلی پیوسته است، درباره «ضمانت‌های عینی» که مورد پذیرش تیم گذشته قرار می‌گیرد، گفت: طرف اروپاای از ما تضمین عینی می‌خواهد اما در مقابل ما از آنها «ضمانت محکم» می‌گیریم. براساس ضمانت عینی یعنی اگر قرار باشد این جلسه ساعت سه تمام شود و تمام نشود، درها را می‌بندیم و چراغ را خاموش می‌کنیم و میکروفن را نیز قطع می‌کنیم. در حالی که ضمانت محکم چنین چیزی نیست. از سوای ما افتخار می‌کنیم از این که ایران در گروه کارشناسی چند جانبه تولید سوخت شرکت کرده است، گروهی که نتیجه بحثش این است که ما و هیچ کشوری از آن به بعد، چرخه سوخت نداشته باشد.
باقری با اشاره به دیدار روحانی با ژاک شیراک، گرهاد شرودر و وزیر خارجه آلمان گفت: در سفر مسوول پیشین دیپلماسی هسته‌ای ایران به فرانسه و آلمان، آنها به صراحت عنوان می‌کنند که تضمین عینی به معنای شروع نکردن غنی‌سازی است. پس از این سفر آقای روحانی نامه‌ای به سه وزیر اروپاای می‌نویسد و در آن می‌گوید که درک ایران از توافق پاریس این است که حقوق هسته‌ای ایران شناساای شود و این که سه کشور اروپاای در توافق پاریس تعهد دادند پرونده ایران به شورای امنیت ارجاع نخواهد شد و این تعهد پابرجاست، در حالی که اصلا چنین تعهدی از سوی اروپاای‌ها در چارچوب توافق‌نامه پاریس داده نشده بود.
وی خاطرنشان کرد که آنها در پاسخ می‌گویند که انتظاراتتان را بگذارید در کوزه و آبش را بخورید. اساسا آنها مفهوم تضمین عینی را این گونه بیان می‌کنند که ایران باید برنامه هسته‌ایش را به جاای برساند که اگر بخواهد منحرف شود هم نتواند و این زمانی است که ایران حتی دانش هسته‌ای هم نداشته باشد.
باقری ادامه داد: یکی از مسوولان وقت اروپاای در یکی از نشست‌های مذاکرات درباره بحث تعلیق به ساعتی که در اتاق بوده است اشاره می‌کند و می‌گوید اول باید جلوی حرکت عقربه‌های ساعت را بگیرید که همان تعلیق فعالیت‌هاست و دوم باید اجزای این ساعت را از هم جدا کنید و سپس به سیگاری که در دستش بوده است اشاره می‌کند و سیگار را در زیرسیگاری فشار داده و خاموش می‌کند و می‌گوید سوم باید همه چیز را این‌گونه تخریب کنید.
وی تاکید کرد: تیم هسته‌ای گذشته ابتدا می‌گوید مذاکره می‌کند تا قطعنامه شورای حکام اجرا نشود، اما بعد به جاای می‌رسیم که تمام فعالیت‌های غنی‌سازی را تعلیق می‌کنیم و هیچ تعهد ملموسی را نیز اروپاای‌ها متقبل نمی‌شوند.
وی با اشاره به دیدارش با معاون سولانا در مرداد 1387 گفت: کوپر در آن ملاقات به من گفت که ما اشتباه کردیم که در پیشنهادمان به موضوعاتی از جمله فراهم کردن کار برای متخصصان و کارگران ایرانی که در زمینه هسته‌ای فعالیت می‌کنند، اشاره کردیم. آن زمان هرچه ما می‌گفتیم، شما می‌پذیرفتید. جالب است که او در این رابطه عذرخواهی می‌کند ولی کسانی که این بلاها را سر ملت ایران آوردند، طلبکار هم هستند. حتی البرادعی در کتابش به این مساله و پیشنهادی که اروپاای‌ها به ایران می‌دهد، اشاره می‌کند که این پیشنهاد علاوه بر این که لحن توهین‌آمیز و متکبرانه‌ای داشت، ناچیز هم بود. آقای روحانی در مرداد سال 84 به البرادعی نامه‌ای می‌نویسد و پیشنهاد اروپا به ایران را توهین به ملت‌مان می‌خواند و خواستار عذرخواهی سه کشور اروپاای از ملت ایران می‌شود اما باید گفت کسانی که اروپاای‌ها را به این‌جا کشاندند باید پوزش بخواهند نه آقای البرادعی.
وی مذاکرات قبلی را مذاکره ندانست و گفت: این که منافع یک کشور را به تاراج بگذارند، می‌شود مذاکره یا تامین منافع ملت مذاکره است.
وی با طرح این سوال که گفته می‌شود روند گذشته با اذن مقام معظم رهبری بوده است، گفت: آقای روحانی در کتابش عنوان می‌کند قبل از آن که مذاکرات سعدآباد شکل گیرد، جزایات را با رهبری مطرح و با تعلیق غنی‌سازی در حد گازدهی ایشان موافقت می‌کنند. براساس صحبت‌های آقای روحانی در این کتاب، باید پرسید که در سعدآباد چه شد؟ دولت ایران داوطلبانه تصمیم گرفت همه فعالیت‌های غنی‌سازی را براساس تعریف آژانس تعلیق کند. مقام معظم رهبری در مقام عمل فقط تعلیق گازدهی را موافقت کردند پس چرا در بیانیه سعدآباد طور دیگری عنوان شد.
تیم گذشته خرابکاری‌های خودشان را به مقامات عالی منصوب می‌کنند
معاون جلیلی در ادامه خطوط قرمز نظام در دوره گذشته را 10 مورد عنوان کردند که بنا به روایت حسن روحانی در کتابش، از این 10 خط قرمز در پیشنهاد ایران که قبل از مذاکرات پاریس ارائه می‌شود، تنها سه خط قرمز مدنظر قرار می‌گیرد و اروپاای‌ها هم همان سه تا را قبول می‌کنند. چگونه است که تیم گذشته خرابکاری‌های خودشان را به مقامات عالی به این شکل منصوب می‌کنند. نظام شروطی را برای توافق پاریس می‌گذارد که هفت شرط است. اما در توافق پاریس، تنها چهار شرط مدنظر قرار می‌گیرد. سوال این است که چرا همه خطوط قرمز تعاین شده در این بیانیه لحاظ نمی‌شود.
معاون امنیت بین‌الملل دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در ادامه سخنانش در دانشگاه تهران، با اشاره به آغاز مذاکرات ایران و 1+5 از مقطعی که کاترین اشتون به عنوان نماینده 1+5 در مذاکرات شرکت کرد، گفت: در آذرماه 1389 در "ژنو 3" ایران پیشنهادی را مطرح کرد با عنوان گفت‌وگو برای همکاری که در مقابل راهبرد دو مسیر «گفت‌وگو و فشار» 1+5 قرار داشت.
وی افزود: در "استانبول 1" در بهمن 1389 مذاکرات تحت‌الشعاع موضوع سوخت راکتور تهران قرار داشت. پیش از این مذاکرات ما با آژانس مساله سوخت راکتور را مطرح کردیم اما آنها پیشنهاد دادند که به جای فروش سوخت، آن را تبادل کنیم؛ یعنی سوخت با غنای پااین بدهیم و سوخت 20 درصد بگیریم که در نهایت این مساله به نتیجه نرسید و ما به سمت تولید سوخت 20 درصد و صفحه سوخت حرکت کردیم. در این مذاکرات آقای جلیلی اعلام کرد که ایران می‌خواهد معاهده ان.پی.تی به عنوان مبنای همکاری قرار گیرد و طرف مقابل دست از خصومت و خشونت با ایران بردارد.
باقری تصریح کرد: آنها با این رویکرد منطقی ایران مخالفت کردند و گفتند ایران برای مذاکرات پیش‌شرط گذاشته است در حالی که این‌گونه نبود. در "استانبول 1" اشتون در پایان نشست اظهار کرد که ما نمی‌توانیم پیش‌شرط‌های شما (ایران) را بپذیریم. ما ایده‌های‌مان را روی میز گذاشتیم، درها و خطوط تلفن برای تماس شما باز است. آنها فکر می‌کردند که ما نمی‌توانیم سوخت 20 درصد را به دست آوریم.
این عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در ادامه خاطرنشان کرد: آقای جلیلی هم در جمع‌بندی خود در آن نشست، اظهار کرد که هرگاه اراده‌ای صورت گرفت که حقوق ایران (بر مبنای ان.پی.تی) پذیرفته شود و تقابل را (تحریم‌ها) رفع کنید، درها و تلفن‌های ما نیز باز است. بنابراین جلسه با ناراحتی و بدون خداحافظی دو طرف با یکدیگر پایان یافت.
مذاکره این نیست که آخرش همه کف بزنند؛ هدف از مذاکره تامین منافع ملت است
معاون جلیلی تاکید کرد: مذاکره این نیست که آخرش همه کف بزنند. هدف از مذاکره تامین منافع ملی است؛ چه با سلام و صلوات باشد یا دعوا مشکلی نیست. حدود 20 روز بعد خانم اشتون در نامه‌ای به آقای جلیلی اعلام کرد که برای از سرگیری مذاکرات آمادگی دارد. در این روند مهم چرخش طرف مقابل از سیاست‌های مذاکراتی‌اش بود.
باقری با اشاره به مذاکرات "استانبول 2" و حضور وندی شرمن، نماینده آمریکا در گروه 1+5 اظهار کرد: نماینده آمریکا پیام اوباما به طرف ایرانی را در این نشست قرائت کرد، مبنی بر این که ما از حق ایران برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای حمایت می‌کنیم و ما نمی‌خواهیم ایران را مستثنی کنیم و در خلال صحبت‌هایش اشاره کرد که هدف ما (1+5) دستیابی به راه حل بلندمدتی است که حق ایران در آن به رسمیت شناخته شود و خانم اشتون هم به طور ضمنی چنین مطالبی را تااید کرد.
این عضو تیم هسته‌ای کشورمان با بیان این که عامل اصلی پیشرفت ایران در مذاکرات هسته‌ای پیشرفت‌های فنی ایران بود، افزود: این در حالی است که در دوره گذشته تمامی پیشرفت‌های فنی‌مان را تعطیل کردیم. ما سیاست‌مان را بر این قرار دادیم که در چارچوب مقررات و تعهدات‌مان با آژانس کار خود را ادامه دهیم و اجازه ندهیم با دست بسته مذاکره کنیم.
وی با اشاره به مذاکرات بغداد و پیشنهاد 1+5 به ایران که در سه فاز ارائه شد، گفت: در فاز اول تعطیلی فردو، توقف غنی‌سازی 20 درصد و انتقال مواد 20 درصد به خارج مطرح شده بود. در فاز 2 رسیدگی به غنی‌سازی 5 درصد و راکتور آب سنگین اراک مطرح بود و در فاز 3 اجرای قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت و رفع تحریم‌ها قرار داشت، البته آنها برای شروع بیش‌تر بر روی فاز اول تاکید داشتند و در مقابل این اقدامات، مابه‌ازاهایی را مطرح کرده بودند. از جمله همکاری در زمینه ساخت راکتور آب سبک و غیره که بسیار ناچیز، کوچک و نامتوازن بود.
باقری تصریح کرد: ما گفتیم اگر این اقدامات موجب رفع نگرانی 1+5 در فاز اول می‌شود، اما مابه‌ازاهای پیشنهاد شده نگرانی‌های ما که همان لغو تحریم‌ها بود را رفع نمی‌کند. از این رو ما در مسکو پیشنهادی را تدوین و ارائه کردیم که در 5 گام طراحی شده بود و اعلام کردیم در مقابل انجام اقدامات در فاز یک مورد پیشنهاد آنها همه تحریم‌ها باید لغو شود. آنها متوجه شدند که مابه‌ازاهای ارائه شده‌شان اشکال جدی دارد.
وی درباره همکاری‌های فراتر از تعهدات از سوی ایران خاطرنشان کرد: ما در این زمینه مشکلی نداریم اما باید مابه‌ازاهای خاص خود را داشته باشد که در پیشنهادمان در مسکو به آن اشاره شد.
معاون جلیلی با اشاره به مذاکرات "آلماتی 1" گفت: تحولاتی پیش از این مذاکرات اتفاق افتاد از جمله برگزاری جلسات کارشناسی و معاونان. هم‌چنین تحریم‌های اروپا، تشدید تحریم‌های مالی و بانکی و گسترش تحریم‌های یک‌جانبه از سوی غربی‌ها را شاهد بودیم و از طرفی در این مقطع بیانات مقام معظم رهبری در 19 بهمن 1391 و نیز راهپیماای 22 بهمن همان سال را شاهد بودیم که اثر جدی و ملموسی در عرصه گفت‌وگوها داشت.
باقری ادامه داد: آنها با تاخیر در مذاکرات می‌خواستند ببینند تشدید فشارها و تحریم‌ها باعث عقب‌نشینی ایران می‌شود یا خیر؟ غربی‌ها در "آلماتی 1" همان پیشنهاد بغدادشان را با کمی تغایرات ارائه کردند که از نظر ما تغایرات قابل توجهی بود. تاکنون محال بوده است که غربی‌ها در خواسته‌های‌شان که به طور کتبی ارائه می‌کنند، تغایری صورت دهند اما این اتفاق در "آلماتی 1" افتاد.
این عضو تیم هسته‌ای کشورمان گفت: آنها از درخواست توقف غنی‌سازی به تعلیق غنی‌سازی آمدند. تعطیلی فردو را به کاهش آمادگی فردو تبدیل کردند و از درخواست انتقال درخواست مواد 20 درصد به خارج کوتاه آمدند و خواستند که مواد 20 درصد به پودر اکسید تبدیل شود یا به 5 درصد بازگردانده شود. تغایر مهم دیگر در مابه‌ازاهای پیشنهادی‌شان بود. هروقت بحث تحریم می‌شد آنها می‌گفتند قطعنامه‌های شورای امنیت را باید اجرا کنیم. در حالی که ما این قطعنامه‌ها را غیرقانونی می‌دانیم. هم‌چنین هیچ وقت محدودیت زمانی قائل نمی‌شدند اما این بار به این مساله نیز وارد شدند.
وی اضافه کرد: این تحولات و تغایرات به نظر ما حاصل عنایت حق تعالی و حضرت ولی عصر و تدابیر رهبری است. البته تدابیر مذاکره‌کننده را هم نمی‌توان نادیده گرفت.
معاون مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای کشورمان با انتقاد از مذاکرات دوره گذشته گفت: اروپاای‌ها آن موقع درخواست می‌دادند و شما امضا می‌کردید. چگونه است که الان ادعا می‌کنید که مذاکره‌ای صورت نمی‌گیرد.
باقری خاطرنشان کرد: مذاکرات "آلماتی 2" نشان داد که ما مرد مذاکره هستیم و آنها (1+5) هستند که مشکل دارند و باید بروند و با یکدیگر مشورت کنند. ما در "آلماتی 2" گفتیم که برخی موارد که در پیشنهاد آنها بود را با اصلاحاتی می‌پذیریم به شرطی که مابه‌ازاهایش داده شود و نتیجه این شد که آنها بعد از مشورت با یکدیگر نتیجه را به ما اعلام کنند.
در پایان، تعدادی از دانشجویان نامه‌هاای را به علی باقری دادند که در آن از سعید جلیلی خواسته بودند برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام حضور کند.