به گزارش ایسنا، اگرچه ساخت خط لوله گاز میدان سلمان به سیری از سال 82 آغاز شده است اما تاکنون زمان دقیقی برای تکمیل آن اعلام نشده است؛ چرا که به دلیل عدم نظارت صحیح و بی برنامگی بعد از کش و قوش های فراوان زمانی که اعلام شد این خط لوله تکمیل شده است، خط دچار نشتی و آسیب جدی شد به طوری که از سال 89 تاکنون امکان انتقال گاز از این میدان مشترک فراهم نشده است.
اگرچه به گفته مسئولان سکوی سلمان، خط لوله گاز این میدان در نیمه اول سال جاری راه اندازی خواهد شد اما با وجود هزینه‌های چند میلیون دلاری صورت گرفته برای ساخت و تعمییر آن یکی از مدیران نفتی از ساخت یک لوله خط جدید برای انتقال گاز میدان سلمان به منطقه سیری خبر داده است.
این مقام مسوول گفت: با توجه به این که قرار است گاز میدان سلمان به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر شود، باید یک خط لوله مطمئن برای آن ایجاد می‌شد، چرا که خط لوله‌ای که پیش از این ساخته شده است به دلیل برخی نواقص در حال تعمیر است و احتمالا نمی‌تواند یک خط انتقال مطمئن باشد.
به گفته وی به دلیل این‌که این خط لوله در صورت فعال‌شدن ممکن است دوباره دچار آسیب شود ساخت خط لوله جدید در برنامه شرکت نفت فلات قاره قرار گرفت تا این‌گونه در دراز‌مدت خط لوله جدید کارایی داشته باشد؛ چرا که با توجه به ایجاد شدن تعهد صادرات گاز باید یک خط لوله انتقال مطمئن وجود داشته باشد.
ساخت خط لوله جدید در حالیست که هنوز خط لوله سابق به دلیل نقص و خرابی تکمیل نشده است؛ این مدیر نفتی در مورد آخرین وضعیت خط لوله انتقال گاز سلمان به سیری گفت: قسمتی از خط لوله به دلیل انباشت و مشکل در ایجاد پیگرانی بریده و به دو قسمت 110 کیلومتری و 34 کیلومتری تقسیم شده است. البته تاکنون پیگرانی این دو بخش تمام شده و منتظر آنالیز و دستور‌العمل تعمیرات بعدی است.
خط لوله جدید ساخته می شود، نمی شود؟
با وجود این مدیر عامل شرکت نفت فلات قاره در گفت وگو با خبرنگار انرژی ایسنا با تاکید بر این‌که ساخت خط لوله جدید در دستور کار این شرکت قرار ندارد گفت: بعد از سوراخ شدن خط لوله انتقال گاز میدان سلمان تصمیم گرفته شد که خط لوله جدیدی ساخته شود اما بنا به دلایلی این کار متوقف شد.
محمود زیرکچیان‌زاده با اشاره به این‌که ساخت خط لوله جدید 18 ماه تا دو سال به طول می‌انجامید گفت: از سوی دیگر ساخت این خط لوله نیاز به فاینانس داشت که برای اختصاص این رقم باید زمان زیادی منتظر می‌ماندیم.
به گفته وی در صورت ساخت خط لوله انتقال گاز میدان سلمان به طول 147 کیلومتر و با قطر 30 اینچ باید 500 میلیون دلار هزینه می‌شد
زیرکچیان زاده با اشاره به این‌که تصمیم گیری در مورد ساخت خط لوله جدید و یا تعمیر خط لوله آسیب دیده مورد نظر به شرکت نفت فلات قاره سپرده شد گفت: در نهایت این شرکت به این نتیجه رسید که خط لوله آسیب دیده را تعمیر کند. براین اساس خط لوله از وسط قطع شد و دو عملیات توپک رانی هوشمند در این خط لوله انجام شد.
وی ادامه داد: بعد از چهار تا پنج ماه تعمیرات مورد نیاز این خط لوله آسیب دیده انجام گرفت و الان در حال انجام مراحل پایش آن هستیم.
وی دلیل تاخیر 10 ساله در برداشت گاز از میدان مشترک سلمان را تصمیم گیری برای ساخت خط لوله جدید و یا تعمیر خط لوله آسیب دیده عنوان کرد.
زیرکچیان زاده در پاسخ به این سوال که آیا خط لوله آسیب دیده توانایی انتقال گاز برای صادرات را دارد و می‌تواند مسیری مطمئن باشد؟ پاسخ داد: این خط هیچ گونه مشکلی ندارد و می تواند حداقل 10 سال گاز سلمان را انتقال دهد.
با هفت سال عقب ماندگی؛ امسال گاز سلمان برداشت می شود؟
با وجود این که در یک زمان کوتاه تولید از میدان سلمان در ابتدای سال 89 آغاز شد اما به دلیل سوراخ بودن خط انتقال گاز متوقف شد زیرک چیان زاده آماده بودن تاسیسات سلمان برای تولید گاز را رد کرد و گفت: این گونه نبود که تاسیسات آماده تولید گاز باشد؛ چرا که باید کارهایی انجام می شد.
مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره در مورد تولید گاز از میدان سلمان نیز با اذعان به این‌که ایران هفت سال از کشور عربی در برداشت گاز از این میدان مشترک عقب است، گفت: با تعمیرات اساسی خط لوله انتقال گاز سلمان چهار یا پنج ماه دیگر تولید گاز از این میدان مشترک محقق می‌شود.
مقصران تولیدی نشدن گاز سلمان
برخی کارشناسان دلیل سوراخ شدن خط لوله سلمان سیری را تعویق چند ساله در اجرای پروژه دانسته و تاکید می‌کنند که بدون استفاده ماندن خط لوله طی چندین سال موجب شده آب دریا ماده ضد خوردگی آن را از بین ببرد.
کار ساخت خط لوله سلمان سیری درقالب پروژه توسعه میدان سلمان از سال 1382 آغاز شده و تا سال 1385 ادامه داشت. در طول ساخت خط لوله که توسط شرکت تاسیسات دریایی انجام شده، یک‌بار خط لوله دچار پاره‌شدگی شد و ورود آب دریا به آن موجب ماده ضد خوردگی آن را از بین ببرد. برخی از کارشناسان دلیل این پاره شدگی را استفاده شرکت تاسیسات دریایی از لوله های دست دوم عنوان کرده اند.
یکی از مدیران وزارت نفت با بیان این‌که ایجاد چنین مشکلی به مراحل مختلف ساخت خط لوله از مرحله طراحی و خرید کالا گرفته تا ساخت خط لوله، اجرا، نگهداری و بهره‌برداری ارتباط دارد، تصریح کرد: تاخیر در عملیات دیگر پروژه سلمان مانند ساخت سکوها که برعهده شرکتهای صدرا و صف بوده، از عوامل اصلی بیش از حد خوابیدن خط لوله در آب دریا بوده که در چنین شرایطی وقتی خط لوله برای مدت زیاد تحت فشار قرار گیرد، این‌گونه حادثه‌ها ایجاد می‌شود.
بعد از گذشت چند سال و با تکمیل شدن تاسیسات طرح تولید گاز از سلمان عملیات تزریق گاز به این خط لوله از اردیبهشت 89 سال آغاز شد که پس از ایجاد سوراخ‌شدگی ابتدا متوقف شد، ولی سپس با هدف جلوگیری از ورود آب به خط لوله، تزریق گاز با ظرفیت روزانه حدود 30 میلیون فوت مکعب ادامه پیدا کرده است.
شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) بعد از شرکت پترو ایران مسئولیت تکمیل خط لوله انتقال گاز میدان سلمان را برعهده گرفت اما این شرکت نیز برای تحویل این خط لوله زمانی مشخص نکرد و پس از گذشت چند سال طرح به شرکت نفت فلات قاره سپرده شد.
توسعه میدان سلمان در سال 1379 به شرکت پتروایران واگذار شد و قرار بود که تا سال 84 این طرح تکمیل شود و در نتیجه آن، تولید کشور در نفت خام 50 هزار بشکه و در گاز حدود 540 میلیون فوت مکعب افزایش یابد.
توجیه کارفرما و پیمانکار سابق
خجسته مهر - معاون وزیر نفت- در پاسخ به این سوال که دلیل تاخیر در تولیدی شدن گاز از میدان سلمان سوراخ بودن خط لوله عنوان می‌شود، حال آیا کارفرما بر کار پیمانکار نظارت داشته است یا خیر؟ گفت: وقتی مشکل فنی یا عملیاتی پیش می‌آید، دلیل بر این نیست که نظارتی بر اجرای آن پروژه وجود نداشته، بلکه برخی از این مشکلات پیش‌بینی نشده‌اند و علیرغم نظارت هم ممکن است چنین مشکلاتی رخ دهد.
وی افزود: ضمنا گاهی نظارت هم انجام و مشخص می‌شود که در بخش‌هایی یک پیمانکار موفق نشده است که کار خود را به درستی انجام دهد. به طور کلی معنی اصلی نظارت، اقداماتی مربوط به پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی است، ولی گاهی علیرغم نظارت باز هم مشکلات پیش بینی نشده‌ای هم پیش خواهد آمد که با یک نظارت قوی می‌توان آن مشکلات را به سرعت برطرف کرد. در واقع یک نظارت خوب می‌تواند به این معنی باشد که تدبیری اندیشیده شود که نقص به وجود امده جبران شود.
سعید حافظی- مدیر عامل پترو ایران- با رد عملکرد ضعیف شرکت متبوعش در توسعه سلمان اظهار کرد: کارهای خوبی در سلمان انجام شد و توسعه بخش نفتی سلمان به نتیجه رسید، به‌طوری که شش میلیارد دلار درآمد حاصل از نفت آن میدان است.
وی با اشاره به این‌که تولید گاز از این میدان نیز با حجم 185 میلیون مترمکعب در روز به طول سه ماه از این میدان انجام شد، اذعان کرد: اما متاسفانه به دلیل برخی نواقص فنی این تولید متوقف شد.
مدیرعامل شرکت توسعه پتروایران با اشاره به نشت نفت در خلیج مکزیک وجود نقص فنی در صنعت را طبیعی دانست و توضیح داد: در طرح توسعه یک میدان 20هزار فعالیت انجام می‌شود که در صورت نقص فنی در یکی از این موارد دسترسی به هدف اصلی میسر نخواهد بود. سوراخ‌شدن خط لوله انتقال گاز میدان مشترک سلمان یکی از این نواقص بود.
اگرچه برداشت نفت از سلمان توسط ایران پیش از این آغاز شده است اما بعد از گذشت بیش 11 سال از شروع توسعه این میدان سهم ایران از برداشت گاز صفر است. این در حالی است که هم اکنون امارات روزانه 640 میلیون فوت مکعب گاز از میدان ابوالبوخوش (نام میدان سلمان در امارات) برداشت می‌کند.
از سوی دیگر در حالی تولید گاز از میدان سلمان با تاخیر روبه روست که سه چهارم از مخزن میدان سلمان متعلق به ایران و یک چهارم آن در اختیار امارات است.