یکی از رویکرد‌هایی که به تبع تحولات این بخش در کشور دنبال شده و ابلاغ سیاست های اصل 44 آن را تسریع کرده است. خصوصی سازی و ایجاد بازار رقابتی در بخش ارتباطات سیار است برای آگاهی از این تحولات با محمود خسروی معاون وزیر ارتباطات‌و رئیس سازمان تنظیم مقررات رادیویی گفت و گو کرده‌ایم.
- با توجه به تغییرات ساختار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در مورد وظایف سازمان تنظیم مقررات توضیح دهید؟
سازمان های تنظیم مقررات در جهان در دهه‌های آخر قرن بیستم در اکثر کشور‌ها شکل گرفت. بازار های رقابتی ایجاد و خصوصی سازی آغاز شد و این نیاز به ایجاد شرکت های تنظیم مقررات منجر گردید که شرح وظایفی نیز برای آن از سوی سازمان جهانی مخابرات پیشنهاد شد.
در ایران نیز همزمان با برنامه سوم کمیسیونی پیش بینی شد که در زمینه تهیه مقررات لازم کار کند. این کمیسیون به شکل گیری سازمان تنظیم مقررات منجرشد و شرح وظایف ویژه ای نیز برای آن ارائه شده است که شامل صدور پروانه فعالیت برای شرکت های ارتباطی و تدوین استاندارد های تجهیزات و نظارت بر فعالیت اپراتورهای ارتباطی خصوصی و دولتی فعال در این بخش‌ها. حفظ حقوق اپراتورها و مشترکان می باشد.
- با توجه به روند خصوصی سازی در بخش مخابرات و ارتباطات کشور، آینده سازمان تنظیم مقررات به چه شکل پیش بینی شده است؟
شرکت های تنظیم مقررات در هر شرایطی نهادی است که در صورت خصوصی سازی وظایف خود را ادامه می‌دهد و با توجه به پیش‌بینی تغییر ساختاری که در بخش ارتباطات کشور رخ می دهد برنامه‌ریزی گسترش وظایف و تقویت بخش‌های کارشناسی طبق اساس نامه بسیار مناسبی که تهیه و تصویب شده است در دست اجرا است.
در واقع سازمان تنظیم مقررات در هر شرایطی کار خود را ادامه می دهد واین کار با گسترش خدمات و تنوع شرکت‌های خدماتی گسترده تر می‌شود.
- چه مشکلاتی در مسیر فعالیت سازمان است؟
تعامل‌خوبی‌باسازمان مدیریت‌و برنامه‌ریزی داریم . سازمان و تشکیلات سازمان در حال تدوین است و کار ادامه دارد. کارها بصورت استفاده از ظرفیت‌های خارج از سازمان صورت می‌گیرد و کار نظارت و برنامه‌ریزی با استفاده از خدمات پیمانکاری و بخش خصوصی صورت می گیرد و از گسترش فیزیکی به شدت پرهیز می‌کنیم. این کار به‌ویژه با استفاده از توان کارشناسی در دانشگاه‌های کشور انجام می شود.
- در زمینه ارتباطات سیار سازمان تنظیم مقررات چه برنامه‌ای دارد؟
ما با تلاش و برنامه ریزی تلاش کردیم بازار رقابتی در بخش ارتباطات سیار ایجاد شود و امروز یک شرایطی پیش آمده که همه برای جذب مشتری در تلاش هستند که خدمات خود را بهبود ببخشند. این رقابت هم در بخش کیفیت خدمات است و هم در بخش قیمت. این فعالیت به حق انتخاب مشترکان منجر شده و مردم می توانند انتخاب کنند.
- در حال حاضر خدمات تلفن اعتباری در کشور که از سوی بخش تعاونی ارائه می شود و قراردادی که بسته شده است بخش خصوصی را به زائده بخش دولتی تبدیل کرده و اختیار و امکان فعالیت را از بخش تعاونی که به خدمات ارتباطات سیار وارد شده گرفته است این به کاهش توان رقابتی این بخش منجر نمی شود؟
این مشکل در قراردادی است که به امضاء رسیده است. شرکت تعاونی پیمانکار مخابرات است و قرار است که بصورت پیمانکاری کار را انجام دهد و بعد از 10سال تجهیزات را به مخابرات تحویل دهد.
مشکلاتی وجود دارد و طبق قرارداد، پیمانکار بایدخدماتی ارائه می‌کرد. پیمانکار نیز معترض است که دولت باید خدماتی ارائه می کرد که نکرده است. ولی به‌هر حال کار باید ادامه یابد و اگر قرار است که به کار ادامه دهند باید خدمات خود را بهبود ببخشند.
- شما در زمینه اختلافاتی که رخ می‌دهد وارد عمل نمی شوید و نظارت نمی‌کنید؟
چرا ما در همه موارد نظارت داریم و برای رفع مشکلات همکاری و نظارت می کنیم. ولی در هر بخش به دلیل تازه بودن خدمات و مشکلات و برخی اختلاف نظر‌ها تا رسیدن به شرایط مطلوب کمی وقت نیاز دارد.
همه مسایل براساس پروانه ای که صادر شده عمل و نظارت می‌شود. ما در حال تهیه پروانه برای اپراتورهای دولتی نیز هستیم. شرکت‌های دولتی نیز بناچار باید در چهارچوب های مشخص فعالیت کنند و بازار از شرایط یکسانی برای فعالیت اپراتورهای فعال در خدمات ارتباطی برخوردار باشد.
- پروانه شرکت‌های دولتی در چه مرحله‌ای است؟
ما تلاش فراوانی کرده‌ایم و در حال تهیه پروانه برای اپراتور اول هستیم. با توجه به و صدور پروانه برای اپراتور دوم کمی مشکل کاهش یافته است. با این وجود صدور پروانه برای شرکت های دولتی مخابرات پیشرفت خوبی کرده و تا پیش از خصوصی شدن این شرکت‌ها پروانه فعالیت برای آنان صادر می شود.
مشکلاتی وجود دارد ولی همه طرح‌ها با توجه به برنامه ریزی که شده است باید انجام شود. یکی از مسایل مهمی که در اثر ورود بخش خصوصی در بازار ارتباطات سیار مشاهده می کنیم کاهش قیمت‌‌هاست.
ورود بخش خصوصی براساس برنامه ریزی های دولت رخداده است و ایجاد رقابت حاصل روشنی دارد که آثار مثبت آن به مردم و مصرف کننده‌ها می رسد.
- یک مشکل اساسی که روند حضور اپراتور‌دوم را در بازار کند کرد، نگرانی‌هایی بود که در مورد مسایل امنیتی مطرح می‌شد، این نگرانی‌ها تاخیر طولانی در برنامه دولت برای ایجاد رقابت در این بازار ایجاد کرد.آیا این تاخیر طبیعی بود؟
به‌هر حال یک فعالیت جدید برای بازکردن جای خود در هر جامعه ای با مشکلات مشترکی مواجه می شود و این طبیعی است بنابراین ما نمی توانیم در این زمینه بدبینانه قضاوت کنیم.
طبیعی است که ورود یک فعالیت جدید در جامعه در هر بخش کشور با مقاومت و نگرانی‌هایی مواجه شود. ولی روند وقتی که آغاز شد، با ایجاد زیر ساخت‌های لازم این روند باسرعت گسترش می یابد و روند به شکلی است که برخی خدمات مثل تلفن ثابت را با رشد کند و حتی منفی مواجه کرده است.
روند در همه کشور‌ها به اینگونه بوده است. در بسیاری از کشور‌ها اپراتورهای تلفن ثابت با توجه به غیراقتصادی بودن فعالیت در این بخش از ادامه کار باز ماندند. در ژاپن این شرکت‌ها کار خود را تعطیل کردند و در دنیا موفق نبوده است.
امروز در آفریقا که زیر ساخت های تلفن ثابت هنوز رشد کافی ندارد ضریب نفوذ تلفن سیار بسیار بالا تر از تلفن ثابت است.
- در زمینه توسعه خدمات دیتا چه برنامه ای وجود دارد و چگونه باید عمل کرد؟
باید سرمایه گذاری بزرگی در این بخش انجام شود. سرمایه گذاری در شبکه های اطلاع رسانی بازده زود هنگام ندارد ولی آثار غیر مستقیم دارد و لازم است که در این زمینه یک پروژه ملی تعریف شود.
مثل سد سازی است که هزینه سرمایه گذاری با سرعت باز گشت ندارد. باید یک طرح ملی تهیه شود و هزینه اولیه لازم برای آن تهیه شود و امکان ارتباط از هر نقطه کشور به نقطه دیگر را ممکن کند.
باید به این مسئله توجه کرد و به تاثیر مفید این کار در همه بخش های کشور جه اقتصادی و چه اجتماعی توجه نمود.