اما تفاهمنامه غیرالزامآوری که اواخر ماه آوریل شرکت «او.ام.و» اتریش با ایران منعقد کرد و یا قراردادهای مشابهی که «رویال داچ شل» انگلیسی-هلندی و « رپسول» اسپانیایی امضا کردند، بدین معنا نیست که این شرکتها حجم عظیمیاز سرمایه را روانه ایران خواهند کرد و موجبات خشم واشنگتن را فراهم آورند. بلکه، اینها شیوههایی هستند که شرکتها استفاده میکنند برای اینکه گزینههای خود را حفظ کنند تا زمانی که تنش هستهای ایران حل شد، بتوانند از آن استفاده نمایند.
در حالی که توتال از 2 برابر شدن هزینه توسعه پروژه گازی پارس جنوبی خبر داده است، لوکاویل دومین شرکت بزرگ نفتی روسیه اعلام کرده است که این شرکت در مراحل اولیه سرمایهگذاری در ایران قرار دارد و هنوز 12 تا 18 ماه فرصت برای تصمیمگیری نهایی باقی است. اینکه، توتال و شل و دیگر شرکتها چه مدت مهلتهای زمانی انعقاد قرارداد با ایران را به تعویق بیاندازند، تاحدودی به نحوه تعامل رقبای آسیایی آنها خصوصا شرکتهای چینی و هندی با ایران بستگی دارد. با وجود آنکه تهدیدهای آمریکا بر شرکتهای اروپایی تاثیرگذار بوده، اما به نظر میرسد این تهدیدها تاثیر چندانی بر شرکتهای آسیایی که تشنه انرژی هستند، نداشته و این شرکتها در حال به چالش کشیدن واشنگتن هستند.
در 3 سال اخیر، شرکتهای چینی، هندی و مالزی با بیش از 90 میلیارد دلار سرمایهگذاری در ایران برای خرید گاز، توسعه میادین نفت و گاز و ساخت خطوط لوله و پایانههای ال.ان.جی و دیگر زیرساختهای انرژی موافقت نمودهاند. شرکت نفت فراساحل چین نیز در حال مذاکره برای انعقاد قراردادی به ارزش 16 میلیارد دلار برای توسعه میدان گازی پارس شمالی ایران است.
البته در این سرمایهگذاریها نکتهای نهفته است: این سرمایهگذاران جدید آسیایی از توانایی نسبی بالایی برای اجرای پروژههای پیچیده نفت و گاز، خصوصا بدون اتکا به تکنولوژی آمریکایی، برخوردار نیستند. البته همانطور که هریس میگوید، همیشه این امکان وجود دارد که ایرانیان بدون کمک شرکتهای نفتی خارجی اقدام به اجرای پروژههای نفت و گاز خود کنند، هرچند که این اقدام موجب طولانیتر شدن و هزینهبرتر شدن پروژهها خواهد شد، اما به هر حال ایران اینگونه در عرصه میدان باقی خواهد ماند.
تاریخ انتشار: ۲۲ اردیبهشت ۱۳۸۶ - ۱۷:۴۰
فایننشال تایمز - 10 مه: در سالجاری میلادی به تنهایی، سه شرکت بزرگ نفتی اروپایی از سرمایهگذاری چند میلیارد دلاری در میادین عظیم گازی ایران خبر دادهاند.