خانه ملت نوشت: اینکه مراسم تحلیف به چه صورت و شکلی انجام گیرد در اصل 121 قانون اساسی آمده است. رئیس جمهور در مجلس شورای اسلامی حاضر می شود و در حالی که عالی ترین مقام قضایی کشور در کنار او ایستاد سوگند یاد می کند که پاسدار نظام اسلامی و حق مردم باشد. متن سوگند رئیس جمهور به این شرح است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
من به عنوان رییس جمهور در پیشگاه قرآن کریم و در برابر ملت ایران به خداوند قادر و متعال سوگند یاد می‌کند که پاسدار مذهب رسمی و نظام جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی کشور باشم و همه استعداد و صلاحیت خویش را در راه ایفای مسوولیت‌هایی که بر عهده گرفته‌ام به کار گیرم و خود را وقف خدمت به مردم و اعتلای کشور، ترویج دین و اخلاق، پشتیبانی از حق و گسترش عدالت سازم و از هرگونه خودکامگی بپرهیزم و از آزادی و حرمت اشخاص و حقوقی که قانون اساسی برای ملت شناخته است، حمایت کنم در حراست از مرزها و استقلال سیاسی و اقتصادی و فرهنگی کشور از هیج اقدامی دریغ نورزم و با استعانت از خداوند و پیروی از پیامبر اسلام و ائمه اطهار(ع) قدرتی را که ملت به عنوان امانتی مقدس به من سپرده است همچون امینی پارسا و فدارکار نگهدار باشم و آن را به منتخب ملت پس از خود بسپارم.»
در ادامه ضمن بررسی نحوه برگزاری مراسم تحلیف حکم ریاست جمهوری محورهای سخنرانی رؤسای جمهور در این روز تاریخی می‌آید:
| مشخصات |
|
|
|
دوره ریاست جمهوری: اول |
| نام رئیس جمهور:سیدابوالحسن بنی‌صدر |
|
| دوره مجلس: اول |
|
| تاریخ برگزاری مراسم تحلیف: ۳۱/۴/۵۹ |
|
| نام رئیس دیوان عالی کشور: شهید سید محمد بهشتی |
|
| مهمترین سخنان رئیس جمهور در روز تحلیف |
|
| *تنها به یادکردن سوگند اکتفا کرد. |
|
|
|
دوره ریاست جمهوری: دوم |
| نام رئیس جمهور: شهید محمدعلی‌رجایی |
|
| دوره مجلس:اول |
|
| تاریخ برگزاری مراسم تحلیف: ۱۲/۵/۶۰ |
|
| نام رئیس دیوان عالی کشور:آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی |
|
| مهمترین سخنان رئیس جمهور در روز تحلیف |
|
| *تنها به یادکردن سوگند اکتفا کرد. |
|
|
|
دوره ریاست جمهوری: سوم |
| نام رئیس جمهور:آیت الله سیدعلی‌خامنه‌ای |
|
| دوره مجلس:اول |
|
| تاریخ تحلیف:۲۱/۷/۶۰ |
|
| نام رئیس دیوان عالی کشور:آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی |
|
| مهمترین سخنان رئیس جمهور در روز تحلیف |
|
| *مردم به شخص راى نمی‌دهند بلکه به یک جریان رای می دهند. *راى به روحانیت، رأى به استقلال، رأى به اسلام. رأى به هویت اسلامى این انقلاب است. *حفظ خطوط اصلى این انقلاب به عهده رئیس جمهور است. *مسئولیت مجلس نسبت به دولت، ارشاد وهدایت است. *دوره اى بر این جمهورى گذشته که رئیس جمهور تصور می‌کرده ریاست جمهوری یعنی سلطنت. *اگرمجلس به دولت کمک نکند، رئیس جمهور در انجام وظایفى که سوگند می خورد، ناتوان خواهد بود. *کمک مجلس به رئیس جمهور غیر از ارشاد و راهنمائى است، این کمک، کمک عملى است. *مجلس عالى ترین ارگان‌ها است. * سرنوشت کشور و ملت و آینده و تاریخ کشور به دست مجلس است. *از جمله کمبودهای کشور، کمبودهای مربوط به نیروهاى کارآمد است که باید جبران شود. |
|
|
|
دوره ریاست جمهوری: چهارم |
| نام رئیس جمهور:آیت الله سیدعلی‌خامنه‌ای |
|
| دوره مجلس:دوم |
|
| تاریخ برگزاری مراسم تحلیف: ۱۸ /۷/۶۴ |
|
| نام رئیس دیوان عالی کشور:آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی |
|
| مهمترین سخنان رئیس جمهور در روز تحلیف |
|
| *ملت‌های مسلمان جهان می خواهند امیدها و آرزوها و نقشه ترسیم شده در ذهنشان از حکومت اسلام را در نظام جمهوری اسلامی ایران مجسم ببینند. *همه ملت‌هایی که فریاد حق‌طلبانه ملت ایران به آنها امید بخشیده و امکان مقابله با قدرت‌های جهانی و ایستادن روی پای خود و اداره یک جامعه وجه صحیح را بر آنها روشن و مسلم کرده از مسئولان کشور توقع و انتظاراتی دارند. *مسئولان نظام جمهوری اسلامی کار خود را با توقعات و امیدهای ملت ایران و ملت های مسلمان جهان آغاز می‌کنند. *مرکز و سرچشمه مسئولیت‌های اجرایی در جمهوری اسلامی ریاست‌جمهوری است. *سوگند رئیس جمهور یک سوگند شرعی است و یک سوگند جدی و صرف تشریفات نیست. *قانون اساسی ابزارهای لازم برای عمل به سوگند رئیس جمهور را مشخص کردهاست. * اگر ابزارهای مشخص شده در قانون اساسی برای انجام وظایف ریاست جمهوری وجود داشته باشند، عمل به سوگند امکان‌پذیر است. |
|
|
|
دوره ریاست جمهوری:پنجم |
| نام رئیس جمهور:آیت الله علی اکبر هاشمی‌رفسنجانی |
|
| دوره مجلس:سوم |
|
| تاریخ برگزاری مراسم تحلیف: ۲۶/۵/۶۸ |
|
| نام رئیس قوه قضائیه وقت:آیت الله محمد یزدی |
|
| مهمترین سخنان رئیس جمهور در روز تحلیف |
|
| *سوگند رئیس جمهور اثر تربیتى جدى دارد. *در محیط آزاد وآزادمنشى واحساس امنیت مردم مى شود کار کرد. *هر مقدار به ناحق آزادى مردم را محدود بکنیم ضرر می‌کنیم. *کشورهاى استعمارى هیچ وقت براى رضاى خدا یا به خاطر وجدان یا به خاطر منافع مردم دیگر حاضر نیستند که در روابط سیاسى شان تابع اصول وقواعدى باشند. *تامین استقلال اقتصادى کشور جزو قسم هاى ماست. *از لحاظ سیاسى باید به گونه اى حرکت کنیم که جنگ اتفاق نیفتد. *رژیم سابق به ملت ایران خیلى خیانت کرد. *آسانترین کار که من مرتب در بحثهاى انتخاباتى ام و بعد گفته‌ام راه انداختن کارخانه‌هاست. *مرز فعالیت دولت حفظ آرمانهاى انقلاب است. *استقلال اقتصادی جزء آرمان های همه ماست. *الان مسابقه همکاری دشمنان نظام با ماست، البته ما از این مسابقه ها هیچ وقت فریب نخواهیم خورد. *نباید کسی را به دلیل اینکه به این باند یا آن باند مربوط بوده کنار گذاشت. |
|
|
|
دوره ریاست جمهوری: ششم |
| نام رئیس جمهور: آیت الله علی اکبر هاشمی‌رفسنجانی |
|
| دوره مجلس: چهارم |
|
| تاریخ برگزاری مراسم تحلیف: ۱۳/۵/۷۲ |
|
| نام رئیس قوه قضائیه وقت: آیت الله محمد یزدی |
|
| مهمترین سخنان رئیس جمهور در روز تحلیف |
|
| *مسأله آزادی‌ها و دموکراسى و حقوق فردى و اجتماعى مردم و اعتلای کشور جزو موارد مطرح شده درقسم‌نامه رئیس جمهور است. *گاهى اقداماتى اقدامات انجام شده برای اعتلاى کشور آنچنان در گرد و غبار طوفان‌هاى جو و شعار و ادعاها و عوام فریبى ها گم مى شود که پیدا کردن آن براى مردم دشوار است. *برای تحقق آزادی‌ها و دموکراسى و حقوق فردى و اجتماعى مردم و اعتلای کشوربه یک همکارى و تفاهم و تعاون بسیار جدى نیاز داریم. *عدالت یعنی برنامه ریزی کرده و مزد واقعى کارگرو هزینه واقعى زندگى مردم را بپردازیم. *کارگزار و رئیس جمهور کشور باید خود را فراموش کند. *کارگزار و رئیس جمهور باید در خدمت" انقلاب" باشد نه" انقلاب و کشور" در خدمت وی. *نباید هیچ بهره نادرستى از انقلاب به نفع خودمان و اطراف و خانواده خود و اقرباى درجه اول خود بگیریم. *مقیدم زندگى شخصیم از شرائطى که قبل از انقلاب داشتم که آن هم در حد متوسط پائین بود بالاتر نرود گرچه ناحق نیست. *داخل خانه ما همان است که قبلا داشتیم بلکه کمتر. *سعى کرده ایم بچه هایمان را بگونه اى تربیت کنیم که هیچ چیز از انقلاب طلبکار نباشند. *همه کسانى که دستشان در این کشور هست، سعى کنند آبروى نظام باشند که این بهترین ترویج اسلامى است. *در اطراف ما افسانه ها و تهمت‌هایی وجود دارد آن هم وقتى که حرف نزنیم وهمگی با هم خوب باشیم این شایعه ها هم خیلى کاربرد ندارد. *مسئولان سعی کنند تحمیل بر بیت المال نباشند بلکه در حمایت از بیت المال باشند. *در کشورمان قسمت عظیمى از مردمان با تبعیض از امکانات استفاده مى کند که اینها همین نقاط محروم هستند. *سیاست خارجی جمهورى اسلامى هیچ وقت ماجراجویانه نبوده و نخواهد بود. *معتقدیم که در محیط آرام و مطمئن توسعه نفوذ اسلام بیشتر از محیط شانتاژ و ماجراجویانه است. |
|
|
|
دوره ریاست جمهوری: هفتم |
| نام رئیس جمهور: سیدمحمد خاتمی |
|
| دوره مجلس: پنجم |
|
| تاریخ برگزاری مراسم تحلیف: ۱۳/۵/۷۶ |
|
| نام رئیس قوه قضائیه وقت: آیت الله محمد یزدی |
|
| مهمترین سخنان رئیس جمهور در روز تحلیف |
|
| *تلاش برای پاسداری از نظام و افزودن بر اعتبار و اقتدار آن و ارتقای زندگی معنوی و مادی مردم رشید ایران مسؤولیتی مهم برای همه کسانی است که به اسلام و انقلاب و ایران دل بسته‌اند. *قانون اساسی پیمان یگانگی اسلامی و ملی و سند وفاداری به انقلاب اسلامی و آرمانهای والای حضرت امام خمینی (ره) خونبهای شهیدان بزرگوار از جمله شهدای گرانقدر دولت، رجایی و باهنر و مرجع اختیارات و مسؤولیتهای دولت و حقوق و تکالیف شهروندان است. *عمل صالح قوه مجریه و رسالت رئیس جمهوری اسلامی، تلاش برای نهادینه کردن حاکمیت قانون و در رأس آن، قانون اساسی برای خدمت به مردم است. *مجلس شورای اسلامی عصارة فضائل ملت و مرکز قانونگذاری و ناظر بر اجرای قوانین است. *ارتقای سطح دخالت و مشارکت صاحبنظران در فرایند تصمیم‌سازی و تصمیم گیری دولت، هم انجام وظایف و تکالیف متقابل دولت و ملت را تسهیل خواهد نمود و هم مهمترین حق مردم یعنی تعیین سرنوشت را محقق خواهد کرد. *حکومت موظف است فضای امنی برای برخورد اندیشه‌ها و رأی‌ها در چارچوب ضوابطی که اسلام و قانون اساسی مشخص کرده است فراهم سازد. *دولت باید ظرفیت و فرهنگ مشارکت پذیری، نقد و اصلاح را در جامعه گسترش دهد و خود پیشگام و سرمشق تحمل و جلب مشارکت باشد. *با اعتقاد و تأکیدی که بر ضرورت قانونمند شدن هرچه بیشتر امور و رفتارهای فردی و اجتماعی‌از سوی دولت می‌شود، امکان هماهنگی بیشتر میان قوای مجریه، مقننه و قضائیه فراهم خواهد شد. *انجام تعهدهای قانونی، هم یک ضرورت و تکلیف اسلامی، انقلابی و ملی است و هم نیازمند وجود مقتضیات و ابزارها و لوازم قانونی و یاری و مساعدت عمومی. *انقلاب اسلامی دعوتی است برای احیای دین و حاکمیت بینش و منش اسلامی. *ضرورت دارد که به تعبیر حضرت امام ـ قدس سره ـ زمان و مکان را پیوسته در اجتهاد اسلامی دخیل بدانیم و اسلام را طوری بفهمیم که در همة زمانها بتواند جوابگوی همه نیازها باشد و برداشتهای خود را بجای متن و وحی الهی مطلق نکنیم. *در نظام اسلامی باید عدالت و مصلحت بشری تأمین شود و برای تحقق این دو باید خِرَد بکار افتد. *مهمترین راه برای استقرار عدل در جامعه، بهره‌مندی از درست‌ترین تحقیقات و کارشناسی‌هاست. *جامعه بهره‌مند از مواهب معنوی و مادی که چهرة جذاب و توانمند اسلام و انقلاب در آن بخوبی ترسیم شده است، خود جامعه‌ای سرمشق برای جهان کنونی نیز خواهد بود. *توسعه بدون عدالت و عدالت بدون توسعه یا سر از شکافهای عمیق اجتماعی درمی‌آورد و یا به توسعة فقر می‌انجامد. *نیاز اصلی ما تنها توسعة همه جانبه، پایدار و متوازن است که باید در همه عرصه‌های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و علمی تحقق یابد. *حمایت از آزادی و حرمت اشخاص و حقوق ملت که سوگند ریاست جمهوری آن را بمنزلة وظیفه‌ای اساسی برعهده رئیس جمهور می‌گذارد، از جمله ضرورتهای برآمده از کرامت انسان در آیین الهی است. *رسیدگی به زندگی مردم در امر بقا و موجودیت نظام یک اصل است. *عزت مسؤولان در این است که خود را خدمتگزار مردم بدانند و آن را رویه جاری خود قرار دهند. *وجود ایرانی سربلند، آباد و مستقل در متن جامعه جهانی آرزوی همه ایرانیان متعهد و غیرتمند است. *دولت، گفتگوی میان تمدنها را در دنیای کنونی امری ضروری می‌داند و از هرگونه رفتار و اعمال تشنج‌آمیز پرهیز خواهد داشت. *هر دولتی استقلال ما را به مفهوم تصمیم‌گیری در درون مصالح ملی رعایت کند با او رابطه خواهیم داشت. *در برابر قدرتهایی که بخواهند بر ما اربابی و بزرگی کنند، خواهیم ایستاد. *پرهیز از خودکامگی و نگاهداری قدرت به‌عنوان امانتی مقدس از جمله مسؤولیتهای رئیس جمهور است. *دولت مقتدر و منتخب ملت، دولتی فراگیر و مشارکت جوست. *دولت اسلامی خدمتگزار مردم است، نه ارباب آنان و در همه حال در برابر ملت پاسخگوست. *مردم باید باور کنند که حق تعیین سرنوشت دارند و حکومت هم حدودی دارد. *اقتدار حکومت نه با زور و خودکامگی، بلکه با قانونی عمل کردن و رعایت حقوق، حدود، تکلیفها و اختیارها و جلب مشارکت مردم و دخالت آنان در تصمیم‌سازیها تحقق می‌یابد. *لازمه مشارکت فراگیر و مردمی، پیدایش انتظارهایی نو و متنوع است. *مردم ارزنده‌ترین و مهمترین سرمایه نظام ما هستند و حضور همیشگی آنان در همه صحنه‌های اداره کشور، ضرورتی گریزناپذیر است. |
|
|
|
دوره ریاست جمهوری: هشتم |
| نام رئیس جمهور: سیدمحمد خاتمی |
|
| دوره مجلس: ششم |
|
| تاریخ برگزاری مراسم تحلیف: ۱۷/۵/۸۰ |
|
| نام رئیس قوه قضائیه وقت: آیت الله هاشمی شاهرودی |
|
| مهمترین سخنان رئیس جمهور در روز تحلیف |
|
| *در آیین ما آحاد جامعه نسبت به حکومت دارای حقند و استیفای حقوق آنان وظیفه حکومت است. *از حقوقی که بر اصحاب حکومت است آن است که امتیازها و افتخارها آنان را تغییر ندهد، بلکه موهبتها آنان را به بندگان خداوند نزدیکتر و مهربانتر کند. *مسأله اصلی کشور ما استقرار مردم‌سالاری دینی است که هدف و حاصل انقلاب بزرگ اسلامی بوده است. *اگر مردم‌سالاری دینی که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب نیز هست تثبیت و نهادینه شود، جامعه ما از هر آسیبی در امان می‌ماند. *تحمیل بینش‌ها و ذهنیت‌های تنگ و کهنه و اتخاذ روش‌هایی خشن و ناموجه به‌نام دین بزرگترین جفا به دین و عامل مهمی در ترویج اباحیگری و لائیسیته و لائیسیسم خواهد بود. مردم‌سالاری دینی جوهر قانون اساسی است و معنای آن اصلاح مداوم عملکرد نظام سیاسی در جهت رأی مردم است، نه اصلاح و کنترل مردم در جهت خواست حکومت و نقد ناپذیری آن. *انعطاف نداشتن یک نظام سیاسی و اجتماعی نسبت به دگرگونیهای محیطی، مانع بزرگی است که امروز از آن تحت عنوان تصلب ساختاری نام برده می‌شود و نظام سیاسی را به ناتوانی در فهم عمیق و به موقع تحولات گوناگون گرفتار می‌کند. *اعتدال حرکتی منفعلانه، عافیت‌جویانه و محافظه کارانه در برابر تحولات پرشتاب جامعه و جهان نیست. *اعتدال اقدامی مبتکرانه، فعالانه و بردبارانه در روند گذار از کاستی‌ها و کم ظرفیتی‌های تاریخی‌است، بگونه‌ای که دور ماندن از استبداد یا هرج و مرج و رها شدن جامعه در ورطه افراط یا تفریط را تحقق بخشد. *اعتدال امری است اجتماعی که تابع «روح جمعی» و «عقل عمومی» است. *پایبندی به احکام الزام‌آور قطعی و بدیهی اخلاقی باید اصیل‌ترین معیار و ملاک زندگی اجتماعی‌ما باشد. |
|
|
|
دوره ریاست جمهوری: نهم |
| نام رئیس جمهور: محمود احمدی‌نژاد |
|
| دوره مجلس: هفتم |
|
| تاریخ برگزاری مراسم تحلیف: ۱۵/۵/۸۴ |
|
| نام رئیس قوه قضائیه وقت: آیت الله هاشمی شاهرودی |
|
| مهمترین سخنان رئیس جمهور در روز تحلیف |
|
| *خدمتگزاری مهمترین وظیفه دولت و مقوم دو اصل عدالت و مهرورزی است. *مدیران و کارگزاران دولت اسلامی هیچ شأنی جز خدمتگزاری ندارند. *اگر مشکل اشتغال و بدنبال آن معیشت، ازدواج و مسکن حل شود، بسیاری از مشکلات اجتماعی، فرهنگی و آموزشی حل خواهد شد. *مهمترین خدمت دولت باید رفع مشکل بیکاری و تأمین معیشت باشد. *ماندگاری ما در ماندگاری فرهنگ ماست. *فرهنگ ما انسان عزیز تربیت می کند نه انسان ذلیل. *هم در توسعه فرهنگ، هم در محتوی و هم در روش بی توجهی کرده و دچار غفلت شده ایم. *همه سیاستها باید درجهت حفظ عزت و کرامت ملت ایران باشد. *عدالت، صلح و عزت را برای همه می خواهیم. این جزء لاینفک سیاست ماست. *ملت ما هیچگاه از عزت خود و عدالت نمی گذرد. *عدالتخواهی، صلح طلبی و تهدیدزدایی سه عنصر مهم در سیاست خارجی ماست. *بنای دولت اسلامی بر استفاده از تمامی عناصر پاک، مؤمن، شجاع، کارآمد و مردمی است. |
|
|
|
دوره ریاست جمهوری: دهم |
| نام رئیس جمهور: محمود احمدی‌نژاد |
|
| دوره مجلس: هشتم |
|
| تاریخ برگزاری مراسم تحلیف: ۱۴/۵/۸۸ |
|
| نام رئیس قوه قضائیه وقت: آیت الله هاشمی شاهرودی |
|
| مهمترین سخنان رئیس جمهور در روز تحلیف |
|
| *عظمت کار ملت را می‌توان در شدت و غلیان عصبانیت غیرقابل کتمان دشمنان قسم‌خورده ارزشهای انسانی به خوبی مشاهده کرد. *فرهنگ؛ حفظ هویت و اصالت و ارزشهای ما مستلزم حفظ عناصر ممتاز فرهنگی ماست. *باید روشهای کارآمدتری برای حضور ناصر صاحب اندیشه و فن در عرصه‌های سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و اجراء فراهم شود. *تنوع فرهنگی از زیبایی‌های بی‌بدیل ایران‌زمین و سرمایه ملی ماست، حفظ و بالندگی آن وظیفه‌ای همگانی است. *توسعه گردشگری به عنوان عامل مهم پیوند و تبادل فرهنگی بین ملت ایران و سایر ملتها باید مورد تأکید جدی قرار گیرد. *ملت ایران می‌تواند الهام‌بخش و حرکت‌آفرین در منطقه و جهان باشد و این نیازمند دریغ‌نکردن فرصتها از آحاد مردم است. *امور اجتماعی؛ خانواده رکن اصلی و پایه‌ای در تربیت و بالندگی انسانها و آرامش و امنیت کشور است. *همه باید برای حفظ حرمت و کیان خانواده تلاش کنند. همه باید احساس آرامش و امنیت داشته باشند. *آزادی ودیعه‌ای الهی و ارمغان انقلاب عظیم اسلامی است، همه باید از اوج آن صیانت و مراقبت کنیم. *احدی حق ندارد با عناوین مختلف و مجعول آزادی‌های اساسی و قانونی را محدود کند. *تولید ثروت به عنوان یک امر ارزشمند و خدمت ملی باید مورد حمایت همه‌جانبه باشد. *ریشه تورم و توزیع ناعادلانه ثروت باید خشکانده شود. *رانت‌خواری و ویژه‌خواری که موجب تبعیض، نابودکننده انگیزه‌های سالم و سازنده و منشأ فساد است باید برچیده شود. *طرح تحول اقتصادی به عنوان مقدمه تحقق چشم‌انداز و اجرای سیاستهای اصل (۴۴) باید به سرعت اجراء شود. *ملت ایران اهل منطق و گفت‌و‌گو و تعامل سازنده است. *اساس سیاست خارجی ایران ارتباطات گسترده و سازنده با تمام ملتها و دولتهای مستقل براساس عدالت و احترام و دوستی است. *در برابر قانون‌شکنی، مداخله‌گری و سوء استفاده از ساختارهای بین‌المللی تجاوزات و بی‌عدالتی‌ها سکوت نخواهیم کرد. *ملت ایران نه برای اخم‌ها و تشرهای کشورهای مداخله جو ارزشی قائل است و نه برای تبریکها و لبخندهای آنها. |
|