دقایقی بعد همه‌‌چیز روی زمین ارسباران آوار شده بود و زنده‌ها مات و مبهوت مانده بودند. خیلی‌ها بیرون از خانه بودند و جانشان از ریزش سقف در امان مانده بود اما خیلی‌ها هم جان خود را از دست دادند. روستاها تبدیل به تلی از خاک و آوار شد. جدای از مصیبت جان سپردن تعداد زیادی از هموطنانمان، منطقه ارسباران به جز چند روستا باید بازسازی می‌شد. وعده و وعیدها شروع شد و مسئولان رده بالای اجرایی کشور حتی وعده دادند که ظرف 2 ماه تمام منطقه حتی بهتر از قبل ساخته می‌شود تا مردم مصیبت‌زده گرفتار سرمای زمستان زودرس نشوند اما 2ماه وعده داده شده گذشت و مردم زلزله‌زده خود را برای گذراندن سخت‌ترین زمستان عمرشان زیر چادر‌های هلال احمر آماده کردند.امروز در سالگرد زمین‌لرزه ورزقان، هریس و اهر، کارشناسان معتقدند که هنوز کار بازسازی پایان نیافته است و نباید جشن خاتمه کار گرفته شود.
نماینده مردم شهرستان‌های اهر و هریس در مجلس شورای اسلامی با تسلیت به خانواده‌هایی که عزیزان خود را طی زلزله 21مرداد سال گذشته از دست دادند به خبرنگار همشهری گفت: درخصوص بازسازی واحدهای مسکونی بیش از 80درصد کار به اتمام رسیده و در این خصوص ساختمان‌هایی که پیش از این گلی و فرسوده بودند، اکنون به شکل بهتر تغییر وضعیت داده‌اند و تقریبا بحث تمرکز‌گرایی در منطقه اجرا شده، با وجود این زیرساخت‌های منطقه از بین رفته است.
عباس فلاحی باباجان با اشاره به اینکه مجلس در رابطه با زلزله سال91 ارسباران مصوباتی 200صفحه‌ای دارد و کارهای خوبی در این زمینه از سوی دولت انجام شده، افزود: منطقه از نظر آسفالت راه‌ها، طرح‌های هادی، بازسازی مساجد، مدارس و بهداشت و درمان مشکلات اساسی دارد و بنابراین هنوز کار بازسازی به اتمام نرسیده است. وی با بیان اینکه 31مسجد در منطقه خواجه ویران شده و بیمارستان هریس100درصد تخریب شده است و ما بخشی از تجهیزات آن‌را به یک مدرسه انتقال داده‌ایم، اضافه کرد: برق روستای جیقه هنوز قطع است و مدارس خسارت‌دیده آن بازسازی نشده‌است. این نماینده مجلس معتقد است که مدل‌های طرح هادی 25روستا تغییر پیدا کرده است. وی گفت: پس از زلزله ارسباران بر اثر رفت‌و آمد جاده‌ها از بین رفت اما تاکنون راه‌سازی به شکل درست انجام نشده است. عضو کمیسیون عمران مجلس، روستاهای آرباطان و شهسوار را ازجمله روستاهایی برشمرد که هنوز کار بازسازی واحدهای مسکونی آنها به پایان نرسیده است و گفت: در روستای چخماخ بلاغ ساخت تعدادی از واحدها شروع نشده و برخی در حد فونداسیون پیشرفت کرده‌اند، در روستای چمن‌زمین و قشلاق بالا و قشلاق پایین نیز کار بازسازی 5 واحد شروع نشده و در روستای شاملو هم 12واحد در حد سقف پیشرفت کرده است. در ضمن در روستای افشرد هم 5 واحد نیمه‌تمام هستند. وی بیان کرد: مساجد روستاهای قراجه و باباج ویران شده اما کسی به بازسازی آنها توجهی نمی‌کند.
نماینده مردم اهر و هریس افزود: در شهرستان اهر از مجموع 1800واحدی که باید بازسازی می‌شد 500واحد پایان کار گرفته‌اند زیرا تسهیلات تمام‌شده است و بقیه کار را نیمه‌تمام رها کرده‌اند و نمی‌توانند پایان کار بگیرند. وی گفت: اعتبارات اختصاص‌یافته به مرمت آثار تاریخی مناطق زلزله‌زده کافی نیست و باید مسئولان کشوری برای اختصاص اعتبارات لازم به این امر توجه ویژه‌ای داشته باشند. وی درخصوص شهرستان ورزقان نیز گفت: در روستای مهرعلی کندی کار از نظر زمان‌بندی بسیار عقب است. وی با بیان اینکه تا آخر کار برای بازسازی در منطقه حضور خواهد داشت، افزود: متعهد می‌شویم که کار را به سرانجام برسانیم. وی اعلام جشن پایان بازسازی را خیانت به مردم دانست.
شروع فاز سوم بازسازی
درحالی‌که استاندار آذربایجان‌شرقی 21مرداد را خاتمه بازسازی ارسباران اعلام کرده و گفته که تاکنون 18هزار و 500واحد (معادل 97درصد خانه‌های آسیب‌دیده) آماده بهره‌برداری شده، اما نماینده ورزقان و خاروانا در مجلس معتقد است که بنیاد مسکن فقط 12هزار واحد مسکونی به زلزله‌زدگان ارسباران تحویل داده است. الله‌وردی دهقانی گفت: در بسیاری از این واحدها نیز صرفا اسکلت و چاردیواری ساخته شده و هیچ‌گونه امکاناتی از قبیل سرویس بهداشتی وجود ندارد و کارهایی از قبیل نازک‌کاری، برق‌کشی، سفید‌کاری و... انجام نشده است. این در حالی است که مسئولان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی می‌گویند که بابت تکمیل داخل ساختمان‌ها وظیفه‌ای ندارند و فقط برای این کار تسهیلات در اختیار زلزله‌زدگان قرار می‌گیرد. گفتنی است که قربان محمدی، مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آذربایجان شرقی گفته که 95درصد کار بازسازی خانه‌ها به اتمام رسیده اما در 500واحد هم هنوز ساخت‌وساز شروع نشده است. وی در این رابطه گفت: عمدتا این 500واحد جزو واحدهای فصلی هستند که صاحبانشان مشغله کاری را دلیلی برای اقدام‌نکردن عنوان می‌کنند.
وضعیت نامناسب راه‌ها؛ اصلی‌ترین مشکل
فرماندار ورزقان هم اصلی‌ترین مشکل موجود را وضعیت نامناسب راه‌ها عنوان کرد. محرم فروغی گفت: جاده‌های مناطق زلزله‌زده ارسباران به‌ویژه ورزقان نه‌تنها به‌علت زلزله بلکه به‌دلیل تردد ماشین‌آلات سنگین دچار آسیب‌های جدی شده که نارضایتی ترددکنندگان و بروز حوادث جاده‌ای را به‌دنبال داشته است. وی درخصوص میزان خسارت‌ها هم گفت: در اثر زلزله و پس‌لرزه‌های آن نزدیک به 10هزار میلیارد ریال خسارت مالی به مناطق زلزله‌زده وارد شد که این میزان خسارات علاوه بر مسکن شهری و روستایی به بخش‌هایی نظیر مدارس، مساجد، راه، کشاورزی، صنعت و معدن، آب و فاضلاب شهری و روستایی، برق، گاز، بهداشت و درمان نیز وارد شده است. فروغی با اشاره به اینکه هنوز کار به اتمام نرسیده است، اضافه کرد: مرحله‌ای جدید در بازسازی شروع شده است.