حالا آلودگی کشف‌رود سلامتی مردم را چه به‌صورت مستقیم و چه به‌صورت غیرمستقیم به‌واسطه کشت سبزیجات در حاشیه آن نشانه گرفته است. به همین منظور و برای حل این بحران کارگروه ویژه رسیدگی به مشکل کشف‌رود تعیین شد؛ کارگروهی که با دستور استاندار خراسان رضوی، نخستین جلسه خود را هفته گذشته تشکیل داد.
به‌هر حال اکنون کشف‌رود مشهد، به منجلابی بزرگ از فاضلاب‌های صنعتی، غیرصنعتی و محلی برای دپوی آلودگی تبدیل شده است. عضو سابق شورای اسلامی شهر مشهد، متولی‌نداشتن ساماندهی کشف‌رود را مهم‌ترین عامل آلودگی صیفی‌جات تولید شده در آن می‌داند. غلامرضا زعیمی در این خصوص می‌گوید: برای حل بحران کشف‌رود باید فرهنگسازی شود چراکه باید پذیرفت مسئله کشف‌رود از بحران هم گذشته است. وی می‌افزاید: استفاده از سبزیجات آلوده همچنان سلامت شهروندان را تهدید می‌کند و باید مدیریتی منظم از سوی سازمان‌های مرتبط مانند فرمانداری برای ساماندهی مشکل کشف‌رود شکل بگیرد.
زعیمی ادامه می‌دهد: باید نهادهایی‌چون ادارات بهداشت، به فرهنگسازی و آگاهی‌دادن به مردم در زمینه استفاده‌‌نکردن از صیفی‌جات کشف‌رود بپردازند، چراکه تا زمانی که مردم از آلودگی این سبزی‌ها آگاهی نداشته باشند، مشتری آنها بوده و این یعنی تقاضا هست و صیفی‌کاران برای پاسخ به این تقاضا، سبزی آلوده تولید و عرضه می‌کنند. با وجود این، برخی از مسئولان دانشگاه علوم پزشکی مشهد ازجمله معاونت بهداشتی این دانشگاه معتقدند در همه جای دنیا به‌صورت قانونی از فاضلاب شهری برای کشت و کار در مزارع اطراف شهرها استفاده می‌شود و رعایت استانداردهای بهداشتی برای انجام این کار و تعیین نوع کشت و کار مناسب مانند کشت صنوبر و گلکاری در این مزارع علاوه بر رفع تهدیدها، بهره‌وری اقتصادی مناسبی را نیز برای کشاورزان به‌دنبال خواهد داشت.
مسئولیت با شرکت آب و فاضلاب
محمدحسن واحدی، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار و رئیس کارگروه ویژه رسیدگی به مشکلات کشف‌رود نیز توسعه شهری را عامل بروز مشکلات به‌وجود آمده در حوزه کشف‌رود می‌داند. وی می‌گوید: در 50سال گذشته این رودخانه آب زلال و فراوانی داشت ولی امروز از 43کیلومتر طول این رودخانه فقط 16/5 کیلومتر ساماندهی شده و مابقی در وضعیت بحرانی بوده و نیاز به اصلاح دارد. وی از تصویب بودجه یک میلیارد و 200میلیون تومانی برای لایروبی کشف‌رود و رفع مشکلات این منطقه خبر می‌دهد و اظهار می‌کند: مسئولیت تهیه این طرح به‌طور کامل برعهده شرکت آب و فاضلاب مشهد است که درصورت عدم‌تحقق آن در زمان مقرر، برخورد قانونی صورت خواهد گرفت. وی تصریح می‌کند: در طول 43کیلومتری این رودخانه از ابتدای تصفیه‌خانه پرکند آباد تا انتهای تصفیه خانه اولنگ، کاشت هرگونه سبزی و صیفی ممنوع است و با متخلفان برخورد قانونی صورت می‌گیرد و به‌زودی نقشه این پهنه به مراجع مربوطه ابلاغ خواهد شد تا اقدامات لازم را انجام دهند.
صنوبرها چه شد؟
سال‌ها پیش در تصمیمات کار‌گروه‌های پیشین کاشت درختان متنوعی ازجمله صنوبر در حاشیه کشف‌رود برای حل مشکل آلودگی این رودخانه پیش‌بینی شد، اما هنوز از کاشت درختان صنوبر خبری نیست و جای آنها را صیفی‌جات پرکرده است. آنطور که گفته می‌شود خلف‌وعده بانک‌ها در اعطای وام به صنوبرکاران ازجمله عوامل موفق نبودن این طرح بوده است. دکتر پاپلی یزدی، مجری طرح صنوبرکاری مسیر کشف رود در این ارتباط اظهار می‌دارد: 250هکتار از محدوده حاشیه این رودخانه به کشت صنوبر اختصاص یافته و برای توسعه این کشت نیازمند همکاری بانک عامل در اعطای وام هستیم اما این بانک تاکنون در اعطای وام خلف وعده کرده و از 270متقاضی وام معرفی شده به بانک فقط 20نفر موفق به دریافت وام شده‌اند. این در حالی است که محمدحسن واحدی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی می‌گوید: کاشت درخت به جای کشت سبزی و صیفی در محدوده کشف‌رود در مساحتی به طول 3کیلومتر و عرض 42متر انجام شده است. از سوی دیگر طرقی، مدیرعامل شرکت تعاونی تولیدی روستایی آب‌بران کشف‌رود ایرادهایی به طرح صنوبرکاری وارد کرده و می‌گوید: نهال‌های صنوبر باید در ماه‌های پایانی سال گذشته بین کشاورزان توزیع می‌شداما این نهال‌ها اواسط فروردین به‌دست کشاورزان رسید. وی خرید نهال صنوبر از ارومیه را از دیگر ایرادهای طرح صنوبرکاری حاشیه کشف رود دانست و اظهار داشت: متأسفانه این نهال‌ها با شرایط آب و هوایی منطقه همخوانی نداشتند.
وعده پایان آلودگی با احداث 2تصفیه‌خانه
گفتنی است که وعده‌هایی هم برای حل مشکل تخلیه فاضلاب خام کشف‌رود با تکمیل تصفیه‌خانه این حوزه داده شده است. شاه عالمی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد در جلسات متعددی که به همین منظور تشکیل شد وعده داده تا پایان سال 92همه شبکه‌های فاضلاب مشهد به اتمام رسیده و با ساخت 2تصفیه‌خانه جدید خین‌عرب و التیمور دیگر شاهد فاضلاب خام جاری شده در کشف‌رود نباشیم.