حدود یک ساعت است که از منزل خارج شده‌اید ولی خیابان‌های شلوغ شهر، مسیر خانه تا محل کار را چند برابر کرده است با صرف یک ساعت برای انجام عملیات بانکی، دو ساعت معطل شدن در ترافیک، یک ساعت جست‌وجو برای خرید کفش دل‌خواه‌تان و مقداری معطلی برای پرداخت قبض‌های آب و برق روز پرمشغله‌ای را پیش روی خواهید داشت.
با یک محاسبه سرانگشتی خواهید دید که بخش عظیمی از اوقات روزانه خود را صرف کارهای تکراری و غیرضروری می‌کنید. با این اوصاف این سؤال پیش می‌آید که آیا واقعاً برای زندگی در یک شهر بزرگ حتماً باید بخش زیادی از وقت خود را صرف کارهای تکراری کنید؟و بخش دیگری از آن را در صفوف اماکن عمومی و یا خیابان‌های شهر تلف کنید؟ آیا راه بهتری برای استفاده بهینه از زمان وجود ندارد؟
آیا نمی‌توان در شهرهای بزرگ بدون دغدغه روزمره به راحتی زندگی کرد؟ بد نیست قبل از اینکه به سؤالات پاسخ دهید سری به شهر الکترونیک بزنید، شهری که به ظاهر با شهرهای سنتی ما متفاوت است.
شاید پاسخ سؤالات خود را در آن جا بیابید.صبح زمانی که از خواب برمی‌خیزید، گزارش کاملی را از وضعیت سیستم‌های امنیتی، تسهیلات و وسایل منزل‌تان از منشی الکترونیکی منزل‌تان دریافت خواهید کرد. قبل از دوش گرفتن می‌توانید از طریق اینترنت به شبکه رادیویی دل‌خواه‌تان دسترسی داشته باشید و اخبار روزانه را بشنوید.
وقتی اتومبیلتان را روشن می‌کنید به‌طور اتوماتیک آخرین وضعیت رفت و آمد در خیابان‌ها و ترافیک شهر را دریافت می‌کنید و بهترین مسیر برای رسیدن به محل کار برای شما برنامه‌ریزی می‌شود. هنگام رانندگی منشی الکترونیک شما، پیغام‌ها، قرارهای ملاقات و کارهای روزمره‌تان را بررسی کرده و فعالیت‌های شما را برنامه‌ریزی می‌کند.
وقتی در شهر الکترونیک رانندگی می‌کنید به ندرت به ترافیک‌های سنگین برمی‌خورید. یک سیستم هوشمند کنترل ترافیک، رفت و آمدهای شهری را طوری تنظیم می‌کند که شما کمترین زمان‌های انتظار را پشت چراغ قرمز داشته باشید.
اتومبیل‌ها نیز به یک سیستم کنترل هوشمند مجهز هستند به طوری که حداقل تخلفات شهری را شاهد خواهید بود. تصادفات در شهر الکترونیک حداقل خواهد بود. زمانی که در یک شهر الکترونیک تصادفی رخ می‌دهد اتومبیل به‌طور هوشمند یک پیغام به مرکز اتفاقات شهری ارسال می‌کند.
یک سیستم موقعیت‌یاب جغرافیایی تصویر دقیق و مشخصات محل تصادف را مشخص می‌کند. مشخصات تصادف به همراه تصاویر محل تصادف به اداره پلیس و اورژانس ارسال می‌شود و فوراً اقدامات لازم برای رسیدگی به تصادف و انتقال مصدومین به بیمارستان صورت می‌گیرد.
وقتی که آمبولانس در حال عزیمت به محل تصادف است به‌طور خودکار پیغام‌هایی را به چراغ‌های راهنمای مسیر ارسال می‌کند تا با تنظیم آنها کمترین توقفات ممکن را داشته باشد، در طول مسیر حرکت به سمت بیمارستان نیز وضعیت بیمار به بیمارستان مخابره می‌شود تا امکانات و تجهیزات لازم برای مداوای او قبل از رسیدن به بیمارستان فراهم شود.
اگر در زمان بازگشت به منزل بخواهید در پمپ بنزین سوخت‌گیری کنید، سیستم موقعیت‌یاب هوشمند اتومبیلتان نزدیک‌ترین پمپ بنزین را به شما پیشنهاد می‌کند.
پس از سوخت‌گیری نیز می‌توانید با کارت اعتباری، هزینه بنزین را بپردازید. احتمالاً اتومبیل شما به سیستمی مجهز است که طبق روند مصرف‌تان موجودی بنزین را بررسی کرده و زمان‌های سوخت‌گیری را برنامه‌ریزی می‌کند.
شاید این موضوع خیلی برایتان ایده‌آل به نظر برسد یا اینکه فکر کنید که صحنه‌ای از یک فیلم تخیلی را برایتان شرح داده‌ایم اما حقیقت این است که می‌توان این موضوع را در جهان امروز محقق شده، پنداشت دلیل آن هم کاملاً مشخص است، در حالی که دنیا امروز با پیشرفت‌های غیرقابل چشم‌پوشی روبه‌رو است، می‌توان انتظار داشت که در آینده تصویری که از شهر الکترونیک برایتان توضیح دادیم، اتفاق بیفتد.
حالا اینکه ما _ به عنوان یک کشور جهان سومی_ تا چه اندازه می‌توانیم در این زمینه موفق باشیم می‌تواند، سؤالاتی را در ذهن همه‌مان ایجاد کند. اتفاقاتی که در مورد استفاده از ابزارهای الکترونیکی در ایران می‌افتد را می‌توان با تکیه براین مطالب عنوان کرد، نمونه‌های ابتدایی و کوچک که کاملاً هم برای عنوان شدن، دم‌دست هستند اما به جرات می‌توان گفت هنوز آن اندازه پیشرفته و توسعه یافته نیستند که بتوان از آنها با همان تصویری که از یک شهر الکترونیک ایجاد می‌کند، نام برد، اما تا اندازه‌ای توانسته راهی با این عنوان در کشور و به ویژه در پایتخت باز کند.
باید گفت یکی از اهداف راه‌اندازی این دفاتر کاهش سفرهای درون شهری و به تبع پایین آوردن بار ترافیکی در خیابان‌ها و حتی صف‌های عریض و طویل سازمان‌های مختلفی است که شهروندان با آنها درگیر هستند.
از آنجایی که یکی از مکان‌هایی که با مردم ارتباطی دوسویه داشته و نمی‌توان میان نقش آنها و فعالیت‌هایشان دیواری کشید و کاملاً از هم منفک فرض کرد، مراکز شهرداری‌ها در مناطق مختلف هستند، از این رو شنیدن خبر راه‌انداری دفاتر خدمات الکترونیکی شهرداری از سوی قائم مقام معاونت شهرسازی شهرداری تهران در مناطق 22 گانه شهر تهران بیش از هر چیز رویاهایی را که در ذهن می‌پرورانیم، پر‌وبال می‌دهد.
صحبت‌های وحدتی در این زمینه بهانه خوبی است تا سراغ یک سری از موضوعات رفت، بنابراین یکی از گزینه‌هایی که می‌تواند در این زمینه پاسخ‌های مناسبی را بدهد، خود اوست. او در ابتدای صحبت‌هایش از راه‌اندازی تعدادی از این دفاتر در مناطق 6 و 17 به صورت آزمایشی از اوایل خرداد خبر می‌دهد و می‌گوید: این دفاتر با مشارکت بخش خصوصی و با نظارت شهرداری تهران تحت یک برنامه واحد فعالیت خواهند کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا مشارکت بخش خصوصی موجب افزایش هزینه‌های خدمات این دفاتر خواهد شد، گفت: فعالیت بخش خصوصی موجب شفاف‌سازی و ایجاد وحدت رویه در انجام کارها و تسهیل کار مردم می‌شود و هیچ هزینه اضافهای بر مردم تحمیل نخواهد شد. شهرداری تهران نیز به عنوان یک واحد نظارتی در ارتباط با این دفاتر عمل خواهد کرد.
قائم مقام معاونت شهرسازی شهرداری تهران با بیان این که در این دفاتر علاوه بر مسایل شهرسازی اعم از صدور پایان کار، مجوز ساخت، خدمات سایر بخش‌های شهرداری نیز به شهروندان ارائه می‌شود، تصریح کرد: در هر منطقه دفاتر زیادی ایجاد خواهد شد اما تعدادشان بستگی به نوع کارها دارد. به طور مسلم در تمام زمینه‌ها و حوزه‌های مختلف فعالیت خواهند کرد.
شهردار تهران تاکید زیادی بر راه‌اندازی هر چه سریع‌تر این دفاتر دارد، موضوعی که وحدتی می‌گوید و می‌افزاید: راه‌اندازی این دفاتر یکی از کارهای واجبی است که در مقاطع مختلف چندین بار به دلایل مختلف با شکست مواجه شد اما امیدواریم با اتمام دوره آزمایشی فعالیت این دفاتر در مناطق مذکور طی 3 ماه آینده و رفع اشکالات آنها، از اوایل مهر سال جاری شاهد فعالیت این دفاتر در کلیه مناطق تهران باشیم.
راه‌اندازی این دفاتر مرحله به مرحله و در راستای ایجاد دولت الکترونیک، شهر الکترونیک و شهرداری الکترونیک است. وحدتی در مورد منابع مالی فعالیت این دفاتر، ادامه می‌دهد: این دفاتر در ماه‌های اولیه سود و درآمدی نخواهند داشت و شهردار تهران با توجه به ضرورت فعالیت آنها حتی حاضر است برای راه‌اندازی آنها یارانه پرداخت شود، اما بعد از گذشت چند ماه با توجه به افزایش مراجعات شهروندان هزینه‌ها از محل درآمدهای خود این دفاتر تأمین خواهد شد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا فعالیت این دفاتر موجب افزایش درآمد شهرداری تهران می‌شود؟ گفت: فعالیت این دفاتر درآمد جدیدی عاید شهرداری نخواهد کرد. از محل خدمات پایان کار، صدور پروانه و افزایش وصولی‌های عوارض نوسازی درآمد شهرداری نیز افزایش خواهد یافت و این به معنای آن نیست که از محل این خدمات، پول اضافهای بر مردم تحمیل شود.
قائم مقام معاونت شهرسازی شهرداری تهران تأکید کرد: کلیه اقدامات و محاسبات در این دفاتر الکترونیکی خواهد بود و بخش خصوصی به عنوان مجری این طرح هیچ نقشی در تعیین پارامترها نخواهد داشت. این دفاتر فقط نقش کارگزار و تسریع در کارها را خواهند داشت.
دبیر جامعه مهندسان شهرسازی در این مورد نظری کاملاً متفاوت در این زمینه دارد، او با تاکید به این که راه‌اندازی این دفاتر تأثیر مستقیم در کاهش بار ترافیکی پایتخت که در حال حاضر بزرگترین مشکل محسوب می‌شود، دارد، گفت: با این وجود نمی‌توان گفت فعالیت شهرداری به تنهایی در این قسمت مفید باشد.
علی نوذرپور با اشاره به اینکه از سوی دیگر این موضوع نباید تنها به فعالیت‌های یک حوزه از شهرداری توجه داشته باشد، ادامه داد: در صورتی که حوزه‌های مختلف با این موضوع درگیر نباشد، اثر‌پذیری را که با این حرکت می‌بایست در جامعه دید، نمی‌بینیم و عملاً به آن هدفی که می‌‌خواهیم برسیم، نخواهیم رسید.
به اعتقاد او علاوه بر سازمان‌های مختلف شهرداری، مدیریت شهر باید با یک‌سری از سازمان‌هایی که فعالیت‌های آنها به ارائه خدمات شهری به شهروندان منتهی می‌شود اما زیرمجموعه شهرداری نیستند نیز توجه داشته باشد و آنها را در شکل‌گیری اینگونه دفاتر از قلم نیندازد.
وی با تاکید براینکه با ارائه این موضوع از سوی شهرداری شاید بسیاری از سازمان‌هایی که خدماتشان عاملی در سفرهای غیرضروری باشد را شامل نشود، ادامه داد: برای رسیدن به شهر الکترونیک و ارائه خدمات الکترونیک در پایتخت بهتر است این موضوع به صورت یک مصوبه لازم‌الاجرا از سوی وزارت کشور ارائه شود.