قم از نظر ضرورت صرفه‌جویی در مصرف آب در شرایط ویژه‌ای قرار دارد. در گذشته در این شهر در هر خانه‌ای یک حوض و یک آب انبار وجود داشت که آب خانواده از ذخیره آب رودخانه در آن تأمین می‌شد.میرآب مسئول تقسیم آب بود و در هر حیاط حوض و تلمبه‌ای وجود داشت. پس از آن آب بهداشتی‌تری که از چاه‌ها تأمین می‌شد به‌صورت لوله‌کشی به محله‌ها آمد و مردم برای شرب از این آب ظرف‌ها و کوزه‌هایشان را پر می‌کردند.
بعدها لوله‌کشی آب به خانه‌ها مردم را خوشحال کرد، اما این آب از همان ابتدا شور بود. پس از انقلاب در دهه60 در منطقه علی‌آباد که اقلیم بهتری داشت، چاه‌هایی حفر شد که به‌نوعی آب شیرین را به خانه قمی‌ها آورد، اما طولی نکشید که مصرف زیاد سفره‌های آب زیرزمینی را تحت‌تأثیر قرار داد و این آب هم لب‌شور شد. راه بعدی ساخت سد 15خرداد بود. این سد که در سال75 به بهره‌برداری رسید، 70درصد آب شرب مردم قم را در آن زمان تأمین می‌کرد. همین دوران مصادف بود با زمانی که شهر قم به‌علت زاد و ولد و مهاجرت بی‌رویه با افزایش ناگهانی جمعیت روبه‌رو شد. کیفیت آب به‌شدت کاهش پیدا کرد و همواره این شهر در یک‌قدمی جیره‌بندی آب قرار داشت. کمبود آب و افت شدید کیفیت آن به‌ویژه در دهه80 موجب شد تا طرح انتقال آب از سرشاخه‌های دز در دستور کار قرار بگیرد. این طرح با تمام مشکلات مالی و مشکلاتی که بر اثر تحریم پیش آمده بود، در زمانبندی خودش انجام شد و حالا این آب در اختیار ما قرار گرفته است. آبی شیرین و بهداشتی که جزو بهترین آب‌های کشور محسوب می‌شود و گران‌ترین آنها نیز هست چرا که هزار و 300میلیارد تومان برای آن هزینه شده و به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قم این طرح با ارزش ارزی امروز بیش از 5هزارمیلیارد تومان هزینه دارد. سیدحسن رضوی در گفت‌وگو با مهر، با اشاره به اینکه این طرح برای تأمین آب 15سال آینده شهر قم برنامه‌ریزی شده، اظهار کرد: این درصورتی است که مصرف آب طی این سال‌ها مدیریت شود و اگر غیراز این باشد این آب زودتر از موعد تمام خواهد شد.
باور کنید! آب شیرین شده است
از روزهای پایانی فروردین امسال آب سرشاخه‌های دز در شبکه آبرسانی شهر قم وارد شده است. متوسط EC این آب 400 است که عدد بسیار مناسبی محسوب می‌شود اما هنوز بسیاری از مردم شیرین بودن آب را باور نکرده و دستگاه‌های آب شیرین‌کن را خاموش نکرده‌اند.عبدالحمید توکلی‌بینا، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان قم در این زمینه گفت: مردم قم 11سال است که ذائقه خود را به آب دستگاه‌های آب شیرین کن که EC زیر 300دارد عادت داده‌اند که این شیرینی بیش از حد و مصنوعی است.
وی با اشاره به اینکه آنیون‌ها و کاتیون‌های مختلفی در آب وجود دارد که آن را مزه دار می‌کند، اظهار کرد: آبی که بیش از حد از این آنیون‌ها و کاتیون‌ها خالی شده باشد، آب مناسبی برای شرب نیست و مردم باید درنظر داشته باشند دستگاه‌های آب شیرین‌کن بیش از دوسوم آب ورودی خود را به‌عنوان پساب خارج می‌کنند درحالی‌که در شرایط فعلی حتی این پساب کاملا مناسب برای شرب است. به هر حال به گفته متخصصان حتی اگر به سلامتی خودمان نیز بیش از مصرف آب اهمیت بدهیم، آب شبکه آبرسانی شهر قم برای نوشیدن بسیار مناسب‌تر از آب دستگاه‌های آب شیرین‌کن است.وی از افزایش 5/7درصدی مصرف آب در ماه‌های نخست امسال نسبت به همین مدت در سال گذشته خبر داد که این موضوع برای همه ما هشدار‌دهنده است.
توکلی‌بینا بخشی از این افزایش مصرف را به‌علت شیرینی آب می‌داند که موجب شده مردم بی‌رویه از آن استفاده کنند.در فصل تابستان، آب بیش از همیشه نقش حیاتی خود را به ما نشان می‌دهد. مهم‌ترین نکته در این روزها مدیریت مصرف است؛ مدیریتی که آینده خودمان و فرزندانمان به آن بستگی دارد. شاید تنها کمی فکر کردن هنگام مصرف آب یا استفاده از ابزارهای کاهنده مناسب بتواند افق بهتری را برای فرداهای زندگی در شهر کویری قم تصویر کند.