دکتر محمدرضا شیرزادی با بیان اینکه تب مالت بیماری میکروبی است که توسط باکتریهای بروسلا ایجاد میشود، گفت: میکروب این بیماری میتواند دامها را مبتلا کند. انسان نیز درصورت تماس با دام آلوده، ذبح دام آلوده و مصرف مواد لبنی غیرپاستوریزه به این بیماری مبتلا میشود. وی بر لزوم مصرف مواد لبنی پاستوریزه جهت جلوگیری از ابتلا به تب مالت تأکید کرد و گفت: لازم است آموزشهای لازم در رابطه با پرهیز از مصرف مواد لبنی غیرپاستوریزه و عدمتماس با دام آلوده به جامعه ارائه شود. همچنین باید اقدامات کنترل بیماری در دامها توسط سازمان دامپزشکی و نظارت در راستای عدمعرضه مواد لبنی غیرپاستوریزه در بازار توسط سازمانها و دستگاههای مربوطه صورت گیرد.
بهمنظور آگاهی از بیماریهایی که میتواند از طریق شیر فلهای یا غیرپاستوریزه به انسان منتقل شود گفتوگویی با دکتر سیدمرتضی صفوی مدیر گروه تغذیه دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و مدیر سابق دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت انجام دادهایم که در پی میآید.
دکتر صفوی با اشاره به اینکه آسیبهای وارده به سلامتی انسان در پی مصرف شیرهای فلهای و غیرپاستوریزه امری محرز و اثبات شده است، گفت: شیرهای پاستوریزه یا استریلیزه میتوانند دارای بار میکروبی بالایی باشند و در سالهای اخیر بهدلیل وجود آلودگی در شیرهای فلهای و مصرف بالای این شیرها در مناطق روستایی گزارشهای بیشتری از بروز بیماری تب مالت در مردم دریافت کردهایم. بنابراین مصرف شیرهای فلهای میتواند بهصورت بالقوه خطر داشته باشد.
توصیه ما این است که بهدلیل اینکه امروزه دسترسی مردم در تقریبا تمام نقاط کشور به شیر پاستوریزه امکان پذیر است از مصرف شیرهای فلهای خودداری کنند. آلودگیهای میکروبی تنها توسط شیر غیرپاستوریزه منتقل نمیشود بلکه عامل انسانی نیز در آن دخیل است، درصورتی که فردی که وظیفه دوشیدن شیر را عهدهدار است، بهداشت شخصی خویش را رعایت نکند، میتواند بهطور غیرمستقیم عامل انتقال میکروب به بدن انسان شود. ظروف حملونقل شیر نیز بهعنوان یک عامل بیرونی میتواند آلوده باشد. این عوامل بیرونی میتوانند بهصورت بالقوه زمینه بسیار زیادی را برای آلودگی شیر فلهای ایجاد کنند. بنابراین توصیه میکنیم برای اینکه آلودگیهای ثانوی از طریق دست انسان و ظروف و تانکرهای حمل شیر منتقل نشوند، باید تا حد امکان از مصرف شیرهای غیرپاستوریزه اجتناب کرد.
او با بیان اینکه مصرف شیر غیرپاستوریزه تنها در شرایط خاصی امکان پذیر است، گفت: در مناطقی مانند روستاها که گاهی شیر به میزان کافی جهت تحویل به کارخانهها بهمنظور پاستوریزه شدن تولید نمیشود و مردم از شیر غیرپاستوریزه و فلهای استفاده میکنند، بهتر است شیر پیش از مصرف حتما چند دقیقه جوشانده شود تا از میزان آلودگیهای آن تاحد امکان کاسته شود. در غیراین صورت باید حتما از شیرهای پاستوریزه استفاده کرد. افرادی که به شیرهای دارای تاریخ مصرف کوتاهمدت دسترسی ندارند میتوانند مصرف شیرهای دارای تاریخ مصرف بلندمدت را جایگزین کنند.
این شیرها هم دارای تأییدیه وزارت بهداشت هستند و میتوان آنها را حتی بهمدت 6ماه پس از تاریخ تولید نیز نگهداری کرد. در سالهای گذشته نیز که شیر به مدارس ارسال میشد، این نکته مدنظر قرار میگرفت که برای مناطق روستایی و دورتر از دسترس شیرهای دارای تاریخ مصرف بلندمدت فرستاده شود. به این شیرها یواچتی یا بهاصطلاح شیرهای حرارت داده شده در دمای بسیار بالا میگویند. در واقع این شیرها با حرارت بسیار بالا میکروبزدایی میشوند و میتوان بدون هیچ مشکلی در طول 6ماه پس از تولید از آنها استفاده کرد.