دولت مرکل برای افزایش میزان زاد و ولد در آلمان، یارانه خانوارها در این کشور را تا سالانه 200میلیارد یورو افزایش دادهاست اما این رقم در رسیدن به هدف مورد نظر موفقیتی نداشتهاست. یکی از راههای دیگری که برای تشویق خانوادهها به فرزندآوری در آلمان در حال برنامهریزی و اجراست، پروژه عظیم ساخت مراکز نگهداری کودکان است که بهنظر پیشنهاددهندگانش میتواند به تغییر روندها در آلمان کمک کند. این سیستمی است که به خوبی در فرانسه و کشورهای اسکاندیناوی مانند سوئد و دانمارک اجرا شده و جواب دادهاست. با اجرای این سیستم، میزان تولد نوزادان و فرزندآوری خانوادهها در این کشورها افزایش یافتهاست.
دولت به مردم آلمان قول داده که از ماه آینده، هر آلمانی بتواند فرزندش را در مراکز دولتی نگهداری از کودکان بگذارد اما بهنظر میرسد هنوز تعداد این مراکز کافی است و بعضی خانوادهها مجبور میشوند از مراکز خصوصی استفاده کنند که هزینه آن دوبرابر مراکز دولتی است. نگهداری کودکان در مراکز خصوصی هزینهای معادل هزار یورو درماه دارد. بعضی خانوادهها مجبور هستند که فرزندانشان را به پرستار خصوصی بسپارند که هزینه آن هم بسیار بالاست.
البته دلایل دیگری غیراز هزینه بالای نگهداری از فرزندان برای کاهش میزان زاد و ولد در آلمان مطرح شدهاست. زنان آلمانی ترجیح میدهند که دیر ازدواج کنند یا دیر صاحب فرزند شوند. یکی از دلایل این تمایل که در سالهای اخیر بروز کرده، افزایش سالهای تحصیل زنان است. مدت تحصیل در رشتههای دانشگاهی در آلمان طولانیتر از دیگر کشورهای اروپایی است. وقتی زنان دیر از دانشگاه فارغالتحصیل میشوند به محض ورود به بازار کار سعی میکنند شغلی که یافتهاند را به هر زحمتی حفظ کنند. به همینخاطر فرزند آوردن را مانعی در راه پیشرفتشان میبینند. در آلمان شمار زنان دانشآموخته دانشگاهی از مردان بیشتر است اما اکثر پستهای مدیریتی و اجرایی هنوز در اختیار مردان است تا زنان. بعضی شرکتهای بزرگ در آلمان سهمیهای برای زنان در پستهای مدیریتی و اجرایی درنظر گرفتهاند تا سهم زنان در این پستها محفوظ داشته شود. این شرکتها همچنین به زنان در حفظ جایگاه شغلیشان اطمینان میدهند.
در آلمان 16میلیون زن شاغل وجود دارد که 4میلیون نفر از آنها بهخاطر داشتن فرزند، مشاغل نیمهوقت با 17ساعت کار در هفته و حقوقی معادل 600 دلار در ماه دارند. جمعیت آلمان نزدیک 82میلیون نفر است. کاهش رشد جمعیت در این کشور چنان محسوس است که بعضی شهرهای کوچک در حال خالی شدن از سکنه هستند. جدیدترین سرشماری نشان میدهد که جمعیت آلمان 1/5میلیون نفر نسبت به سالهای گذشته کم شدهاست. کارشناسان میگویند تا سال 2060 جمعیت این کشور 19درصد کاهش مییابد و به 66میلیون نفر میرسد. این کاهش جمعیت مشکلی است که در کل اروپا بروز کردهاست اما آلمان که جزیره خوشبختی و ثبات اقتصادی اروپا شناخته میشود، روندی پرشتابتر از دیگر نقاط اروپا از این نظر دارد. براساس آمار اتحادیه اروپا، میزان کل زاد و ولد در 31کشور اروپایی بین سالهای 2008تا 2011، 3/5درصد کاهش یافتهاست. این کاهش میزان تولد نوزادان در آینده میتواند بحرانی جدی برای این کشورها ایجاد کند و کشورهای اروپایی را به محلی برای زندگی سالمندانی تبدیل کند که کسی برای نگهداری آنها بودجه ندارد. اکنون به ازای هر بازنشسته در اتحادیه اروپا 4شاغل وجود دارد. تا سال 2060این رقم به 2 نفر کاهش مییابد.
کارشناسان درباره شتاب پیر شدن جمعیت در آلمان و کم کاری این کشور در مقابله با این روند هشدار میدهند. تسهیل شرایط سخت کاری برای کارگران، پذیرفتن مهاجران بیشتر برای اشباع بازار کار آلمان و پرداخت یارانه بیشتر به خانوادهها و تسهیل شرایط نگهداری فرزند برای آنها، ازجمله تدابیری است که کارشناسان برای حل مشکل کاهش جمعیت آلمان پیشنهاد کردهاند.