از بیش از 3 میلیون کارمند دولتی در آمریکا نزدیک به 800هزار نفر از صبح سه شنبه 9 مهربه تعطیلی اجباری رفتند. دلیل این تعطیلی اجباری که به تعطیلی دولت فدرال آمریکا معروف شده، به زبان ساده این است که مجلس، بودجه سال مالی جدید آمریکا را که از اولماه اکتبر یعنی صبح سه شنبه آغاز شده تصویب نکردهاست.
دلیل این تصویب نکردن هم مخالفت جمهوریخواهان که اکثریت مجلس نمایندگان را در اختیار دارند، با یکی از بخشهای این بودجه است که به نام شخص اوباما و برای گسترش پوشش بیمه درمانی به «اوباماکر» معروف شدهاست. در روزهای گذشته مذاکرات فشردهای میان نمایندگان کنگره با دولت اوباما صورت گرفت تا دولت این طرح را تا یک سال به تأخیر بیندازد. جمهوریخواهان میگفتند اگر این طرح در بودجه باشد آن را تصویب نمیکنند حتی به قیمت تعطیلی دولت. آنها این تهدید را عملی کردند و سرانجام دولت تعطیل شد. اما این دعوا فقط بر سر بودجه نیست.
جمهوریخواهان میگویند: این دعوایی است بر سر روح و ایدئولوژی حزب جمهوریخواه. این کشمکشی است که منتهاالیه جناح راست آمریکا یعنی جریانی به نام تیپارتی که از سال 2009از درون حزب جمهوریخواه بیرون آمد، آن را آغاز کردهاست. شعار این جریان، بازگشت به سنتهای آمریکایی مانند عدمدخالت دولت در امور شهروندان و کوچک شدن دولت و کاهش بودجه و هزینههاست. تیپارتی که در انتخابات گذشته بخش عمده کرسیهای متعلق به جمهوریخوان را در مجلس نمایندگان بهدست آورد، اکنون بودجه آمریکا را گروگان گرفته تا اوباما را مجبور کند طرح بیمه درمانی همگانی را از دستور کار خارج کند. تیپارتی، این طرح را مداخله بیش از حد دولت در زندگی مردم و نوعی افزایش نقش دولت در امور میداند. دلیل دیگر مخالفت جمهوریخواهان آمریکا با طرح بیمه درمانی همگانی اوباما، لابی قدرتمند شرکتهای ثروتمند بیمه آمریکاست. این شرکتها ارائه بیمه ارزان برای شهروندان آمریکایی را به سود خود نمیبینند.
بیمه درمانی یکی از عمدهترین مشکلات اجتماعی در آمریکاست. نزدیک به 50میلیون آمریکایی یعنی 16درصد از جمعیت این کشور از بیمه درمانی برخوردار نیستند. یکی از دلایل اصلی شکلگیری جنبش اعتراضی والاستریت که در دوره اول دولت اوباما طی یک سال بهطور گسترده در ایالات مختلف پا گرفتهبود، همین مسئله بیمه درمانی بود. اوباما دوره دوم دولت خود را با شعار بیمه درمانی برای همه یا همین طرح «اوباماکر» شروع کرد.
بعد از شکست میت رامنی در انتخابات سال 2012آمریکا، جمهوریخواهان به نقد خود پرداختند و چنین نتیجهگیری کردند که باید با صدایی واحد و با یکپارچگی بیشتر عمل کنند. اما اکنون بهنظر میرسد شکاف درون حزب جمهوریخواه از همیشه بیشتر شدهاست. رهبران کهنهکار جمهوریخواه مانند مککین یا میترامنی با اقدام تیپارتی در گروگان گرفتن بودجه و به تعطیلی کشاندن دولت، موافق نیستد. مک کین حتی این را هم گفته که اکثریت مردم آمریکا با انتخاب باراک اوباما نشان دادند که سیاستهای او را تأیید میکنند، پس کنگره هم باید این را بپذیرد. بنابراین بهنظر میرسد علاوه بر اقتصاد آمریکا که در نتیجه این کشمکش آسیبی چند میلیارد دلاری میبیند و اعتبار آمریکا که با این رویداد، ناکارآمدیاش به رخ کشیده شده،
جمهوریخواهان بازنده بزرگ این کشمکش هستند. انتخابات میاندورهای سال 2014نزدیک است و نظرسنجیها نشان میدهد اکثر مردم آمریکا جمهوریخواهان کنگره را مسئول تعطیلی اجباری کشورشان میدانند. این دیدگاه میتواند باعث شکست آنها در انتخابات سال آینده شود. دعوای میان جناح راست آمریکا و دولت اوباما به اینجا ختم نمیشود. حتی اگر دو طرف این بار با هم کناربیایند، یکماه دیگر که سقف بدهی دولت آمریکا پر شود و کنگره باید این سقف را بالا ببرد، باز این گروکشی ادامه مییابد. آمریکا هم مانند دیگر نقاط جهان در حالگذار است. اما جمهوریخواهان سنتی این تغییر وگذار را نمیپذیرند و بهخاطر حفظ روح و ایدئولوژی خود، تا پای تعطیلی دولت پیشمیروند.