امروزه توان دریایی ارتش‌ها و یگان‌های نظامی کشورهای جهان با توجه به گسترش سریع حضور نظامیان در عرصه دریاها، به‌دلیل وجود منافعی که در آب‌ها با پیشرفت تکنولوژی‌ها قابل کشف است، رو به افزایش است.
در این میان، خلیج فارس با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از نفت جهان از آنجا به کشورهای بسیاری منتقل می‌شود، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. ایران با در اختیار داشتن تنگه هرمز و سواحلی راهبردی در این حاشیه خلیج فارس، اصلی‌ترین تأمین‌کننده امنیت در این منطقه به شمار می‌رود. مرز آبی ایران در خلیج فارس 1800 کیلومتر است.
هم‌اکنون صادرکنندگان مختلفی از جمله قطر، کویت، عراق، ایران، عربستان و امارات بخش اعظمی از نفت و گاز خود را از طریق خلیج فارس صادر و کشورهای بسیاری از جمله چین، ژاپن، کره‌جنوبی، آمریکا، کانادا، ایتالیا، فرانسه، آلمان و . . . بخش قابل توجهی از نفت و گاز مورد نیاز خود را از طریق کشورهای حاشیه خلیج فارس و از مسیر تنگه راهبردی هرمز، تأمین می‌کنند.
تأمین امنیت در چنین آب‌هایی که کشتی‌های کشورهای بسیاری در آن تردد داشته و از آن مهمتر اینکه 30 درصد نفت جهان از خلیج فارس تأمین می‌شود، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و امنیت خلیج‌فارس
هم‌اکنون بخش اعظمی از مأموریت تأمین امنیت خلیج فارس به‌عهده سپاه پاسداران است و سپاه در خلیج فارس چند منطقه دریایی مهم تأسیس کرده که این مناطق، از یگان‌های دریایی اعم از تفنگداران و تجهیزات دریایی به‌خصوص "قایق‌های تندرو" تشکیل شده است.
مناطق یکم بندرعباس، دوم بوشهر و سوم ماهشهر از جمله مهمترین مناطق دریایی سپاه پاسداران در سواحل جنوب ایران به شمار می‌رود.
سپاه و نبرد دریایی با دشمن
نیروی دریایی سپاه پاسداران در جریان جنگ ایران و عراق نقش ویژه‌ای در انهدام یگان‌های دریایی عراق داشت. یکی از این عملکردها، حضور در عملیات والفجر8 و تسخیر اسکله الامیّه و حمله به فاو بود.
سپاه پاسداران در این عملیات از قایق‌های تندرو و مسلح استفاده کرده در جریان یک درگیری دریایی موفق شد که بسیاری از تجهیزات نیروی دریایی ارتش عراق را منهدم کند.
اجرای گشت‌های دریایی سپاه در خلیج فارس، یک مورد درگیری با ناو آمریکایی و چندین درگیری دریایی با نیروی دریایی عراق از جمله نبردهای مهم نیروی دریایی سپاه پاسداران در دوران جنگ تحمیلی است.
در مجموع، سپاه پاسداران در جریان جنگ تحمیلی بیش از 100 عملیات مقابله به مثل دریایی انجام داد.
سپاه و دستگیری ملوانان انگلیسی
سوم فروردین ماه 86 بود که پانزده تفنگدار انگلیسی پس از ورود غیرقانونی به آب‌های سرزمینی ایران توسط نیروی دریایی سپاه پاسداران بازداشت شدند.
وزارت امور خارجه وقت ایران با احضار کاردار انگلیس در تهران، نسبت به تجاوز نظامیان نیروی دریایی انگلیس به آب‌های سرزمینی کشورمان در «اروندرود» شدیداً اعتراض کرد و پس از مدتی، دولت انگلیس در نامه‌ای رسمی از ورود غیرقانونی ملوانان خود به حریم دریایی ایران عذرخواهی کرد و اندکی بعد هم محمود احمدی‌‌نژاد، رئیس جمهوری وقت ایران در واکنش به این نامه اعلام کرد که ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران در عین اقتدار برای محاکمه نظامیان انگلیسی، این افراد را بر پایه تصمیمی داوطلبانه و انسان‌دوستانه مورد عفو قرار می‌دهد.
15 ملوان انگلیسی
علیرضا افشار که معاون وقت فرهنگی و تبلیغات دفاعی ستادکل نیروهای مسلح بود در سال 90 به بیان خاطراتی از این اقدام پرداخت و گفت: در لحظه دستگیری نظامیان انگلیسی در محدوده اروند، فشارهای زیادی وارد می‌شد تا آنها را همان‌جا آزاد کنیم.
وی افزود: علاوه بر انگلیس، از سوی جناح‌های داخلی هم فشار می‌آوردند تا ملوانان متجاوز به تهران منتقل نشوند؛ اما آقای فیروزآبادی و برخی عزیزان دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی همت کردند و بدون توجه به فشارها، آنها را به تهران منتقل کردند و این اقدام صحنه‌های افتخارآمیز را از موضع اقتدار پدید آورد.
افشار تصریح کرد: این ماجرا، در حقیقت، قدرت‌نمایی جمهوری اسلامی و یک پیروزی در صحنه جنگ روانی دشمن بود که حتی در کشورهای عربی منطقه آن را قابل تحسین دانستند و نشان داد، هرکجا ترس به دل راه ندهیم و بر موضع حق پافشاری کنیم، لطف خداوند شامل ما می‌شود و پیروز خواهیم شد.
معاونت فرهنگی و تبلیغات دفاعی ستادکل نیروهای مسلح گفت: مدتی پس از موضوع دستگیری ملوانان متجاوز انگلیسی، خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم و ایشان با تقدیر از اقدام شجاعانه عوامل نیروی دریایی سپاه فرمودند: شما با این کار، سه سیلی بر گونه انگلیس زدید؛ یکی دستگیری متجاوزان در آب‌های سرزمینی خودمان، یکی نحوه آزادی آنها با عزت و اقتدار و یکی هم برهم زدن صحنه‌سازی آنها بعد از آزادی این افراد و خنثی کردن جنگ روانی دشمن در این رابطه.
سپاه پاسداران و قایق‌های تندرو
در عرصه دریا، بیشتر کشورها از مسیر دستیابی به تکنولوژی ساخت و یا حتی خرید تجهیزات مدرنی که فقط در اختیار چندین کشور جهان است، درصدد تقویت بنیه دریایی خود هستند.
خرید انواع رادارهای دریاپایه، تجهیز یگان‌های دریایی به ناوهای هواپیمابر و ناوچه‌هایی با سرعت بالا و قدرت تهاجمی زیاد از جمله اقدامات بسیاری از کشورهای منطقه و جهان است.
اما سپاه پاسداران با تجربیاتی که از جنگ به دست آورده بود، قدم در عرصه‌ای متفاوتی گذاشت و نیروی دریایی خود را به قایق‌های تندرویی تجهیز کرد که قابلیت بالایی در رزم دریایی و حتی مقابله با ناوهای غول‌پیکر و مجهز دارند.
در همین زمینه و در مردادماه سال 89، ده‌ها فروند از شناورهای موشک‌انداز جدید در کلاس‌های ذوالفقار، طارق، عاشورا و ذوالجناح تحویل نیروی دریایی سپاه و به آب انداخته شد.
هم‌اکنون یکی از بازوهای قدرتمند نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، قایق‌های تندرویی است که در اختیار دارد. ذوالفقار، عاشورا، سراج1، طارق و چندین و چند قایق دیگر از جمله این شناورهاست.
در میان همه قایق‌های تندرویی که سپاه پاسداران در اختیار دارد، شاید سراج1 و نسل جدید ذوالفقار از همه بیشتر مورد توجه باشد.
دستیابی به تندروترین قایق جهان و تجهیز آن
در اواخر دهه 80 شمسی شاید تندروترین قایق جت جهان، "بلیدرانر" ساخت کشور انگلیس بود. این شناور در اصل به‌عنوان یک قایق تندروی مسابقه‌ای طراحی شده بود که با سرعت 92 گره دریایی، رکورددار سرعت در قایق‌های هم‌کلاس وزنی خود و در واقع سریع‌ترین آنها به شمار می‌رفت اما اندکی بعد در اختیار ایران قرار گرفت و در سازمان رزم نیروی دریایی سپاه با تغییراتی، به کار گرفته شد.
نمونه‌ای از این قایق اندکی بعد با نام سراج1 توسط وزیر دفاع وقت و فرمانده نیروی دریایی سپاه رونمایی و خط تولید انبوه آن افتتاح شد.
"بلیدرانر"؛ تندروترین قایق جهان در آن زمان بود
19 مرداد ماه سال 89 دریادار علی فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه در بندرعباس خبری مهم را اعلام کرد؛ وی گفته بود: هنگام انتقال یک قایق تندرو از انگلیس و از مسیر آفریقای جنوبی، یک ناوچه آمریکایی تلاش کرد تا از انتقال آن به خاک ایران جلوگیری کند، که با دخالت نیروی دریایی، ناوچه آمریکایی ناکام ماند.
وی با اشاره به اینکه ایران با الگوبرداری از این قایق تندرو توانست آن را بومی‌سازی و تولید کند، اضافه کرده بود: ایران در حال حاضر طرح مسلح کردن این قایق تندرو به انواع موشک و اژدرهای دریایی را به اجرا گذاشته است.
سراج1؛ شناوری شگفت‌انگیز با قدرت تهاجمی بالا
سراج1، شناوری تندرو و مجهز به رادار و موشک‌انداز 11تایی است که نیروی دریایی سپاه از آن در خلیج‌فارس استفاده می‌کند. این شناور بسیار شبیه همان تندروترین قایق جهان است که اندکی قبل توسط سپاه به کشور وارد شده بود.
شناور تندروی سراج1 در روز افتتاح خط تولید
خط تولید شناور "سراج1" در سال 89 و همزمان با روز صنعت دفاعی توسط سردار احمد وحیدی وزیر دفاع وقت و سردار فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه افتتاح شد.
برای طراحی و ساخت این شناور، از پیشرفته‌ترین و جدیدترین فن‌آوری‌ها استفاده شده و سرعت، کارآیی و قدرت مانور این شناور بسیار خوب توصیف شده است؛ بدنه سراج1 فایبرگلاس بوده و به امکانات پیشرفته بومی مخابراتی و ناوبری الکترونیکی مجهز شده است.
با توجه به اینکه سرعت این شناور بسیار بالاست، باید از تجهیزات خاصی برای سرنشینان آن استفاده شود، بر همین اساس با استفاده از تجهیزات و امکانات بومی، این شناور به‌نحوی طراحی شده که صدا احساس نمی‌‌شود و در شرایط طوفانی، شدت امواج روی سرنشینان تأثیر نمی‌گذارد.
ذوالفقار؛ شمشیر بُرنده سپاه در دریا
در همان سال، همزمان با افتتاح خط تولید سراج1، خط تولید انبوه نسل جدید شناور ذوالفقار نیز افتتاح شد. شناور ذوالفقار، شناوری است برای انجام مأموریت‌های گشت دریایی و طراحی آن بر اساس حمله سریع به کشتی‌های دشمن انجام شده و مجهز به موشک و تیربار است.
سرعت بالا، مانور سریع و دریانوردی خوب از ویژگی‌های نسل جدید شناور تندروی ذوالفقار است.
شناورهای تندروی ذوالفقار به موشک‌های نصر1 مجهز هستند
موشک ضدکشتی و کروز "نصر1" با برد 35 کیلومتر از جمله تسلیحات این شناور تندرو است که برد مناسبی به این شناور برای مقابله از دور با ناوهای دشمن می‌دهد.
امروز، نسل جدید شناور موشک‌انداز ذوالفقار به موشک‌هاى کروز نصر1 مجهز هستند.
وضعیت امروز و شناورهای تندروی سپاه کابوس ناوهای آمریکایی
آمریکا در حال حاضر در سواحل بحرین (در حاشیه جنوبی خلیج فارس) یک پایگاه دریایی در اختیار دارد که ناوگان پنجم دریایی نیروی دریایی ارتش این کشور در آن مستقر است.
تردد کشتی‌های جنگی آمریکا از روزی که نیروی سپاه به قایق‌های تندروتر از قبل مجهز شده، با مشکل مواجه شده است چرا که شناورهای ایرانی دو برابر شناورهای آمریکایی سرعت دارند.
حداکثر سرعت ناوهای آمریکایی هم‌اکنون حدود 31 نات است اما نیروی دریایی سپاه پاسداران شناورهایی در اختیار دارد که به‌طور متوسط دو برابر سرعت شناورهای آمریکایی سرعت دارند. این به‌معنای آن است که شناورهای مهاجم ایرانی به‌سختی قابل شکار بوده قدرت رزم بالایی دارند.
امروز همه شناورهای تندروی سپاه به موشک‌انداز، تیربار، رادار و سلاح‌های دیگر تجهیز شده‌اند و این یعنی کابوسی برای ناوهای غول‌پیکر آمریکایی که حالا در مقابل شناورهای کوچک ولی تندرو و مجهز سپاه پاسداران آسیب‌پذیر شده‌اند.
امیرحسین ثنایی‌فر - تسنیم