برای رسیدن به شرایط مطلوب باید از تجربیات دیگران استفاده کرد و تجربه همه کشورهای موفق از ضرورت برقراری یک شرایط رقابتی سالم و کامل در این بخش و دیگر بخشهای اقتصادی کشور سخن میگوید.
توجه به استقلال سازمانهای نظارتی تضمین کننده ایجاد یک شرایط رقابتی سالم، مهمترین امری است که باید مورد توجه قرار گیرد.
تعرفه مکالمه تلفن همراه و بحث محاسبه آن به دقیقه و یا ثانیه در چند ماه اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. توجه به این مسئله امروز یک دلیل اصلی دارد و آن تغییر ساختار و شکل اداره امور در بخش ارتباطات کشور است.
امروز وجود رقابت در این بخش با تشکیل شرکتهای ارایه دهنده متفاوت و تنوع خدمات و ارایهدهندگان آن تحول عینی و ذهنی در این بخش ایجاد کرده است. تشکیل سازمانی به عنوان سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی توجه به نحوه ارایه خدمات در بخشهای ارتباطی را در میان افکار عمومی توسعه داد و این امر در تحولاتی پیاپی به بهبود نگاه عمومی به خدمات ارتباطی منجر شد و چشم انداز وسیعتری را در این بخش ایجاد کرد.
تحول فنی و علمی در واقع موتور اصلی محرک این تحولات بود. تولید تجهیزاتی که ارائه خدمات را به طور کلی متحول کرد و فاصله بین ایده و خدمات را به شکل غیر قابل تصوری کاهش داد. زمانی که ایده در ذهن ارایهدهندگان خدمات و مهندسان شکل میگرفت مدت کوتاهی تولید تجهیزات این ایده را عملی میکرد.
در واقع مجموعهای از تحولات به تغییر دیدگاهها در ایران منجر شد و امروز زنجیرهای از تحولات فنی و خدماتی شرایطی پیش آورده است که هم مصرفکنندگان و هم ارائه دهندگان خدمات را در معرض شرایط جدیدی قرار داده و موجب تحول جدیدی در خدمات ارتباطی و مخابراتی کشور شده است.
این تحول امروز چشمانداز خدمات در این بخش را دگرگون کرده است. یکی از مسایلی که در این روزها مورد توجه قرار گرفته است مسئله چگونگی محاسبه زمان مکالمه در یافت هزینه از مصرفکنندگان خدمات است.
وجود اپراتورهای مختلف و تدوین پروانههای فعالیت برای آنان و ایجاد چارچوبهایی برای فعالیت ارائه دهندگان خدمات موجب شد تا مقایسه بین این خدمات و نحوه ارائه آنها امکان داشته باشد. تحولی که بی شک ناشی از وجود رقابت بود که امکان مقایسه را فراهم میکرد.
چگونگی محاسبه هزینه مکالمه
انتشار خبرهایی در مورد نحوه محاسبه هزینه خدمات ارتباطات سیار از سوی اپراتور دوم موجب شد که این خبر نیز منتشر شود که در زمان آغاز فعالیت شرکت ارتباطات سیار این شرکت هزینه مکالمات را برای مشترکان خویش دقیقهای محاسبه میکرد.
این امر که به زیان مشترکان است و در شبکه ارتباطی سیار ایران که تماسهای ناموفق و قطع ارتباط مکالمه به دلیل کیفیت پایین خدمات به شدت رواج دارد هزینه بیشتری را به مشترکان تحمیل میکند. به همین دلیل همه باید خواهان محاسبه ثانیهای هزینههای مکالمه خود باشند.
علاوه براین باید سازمان تنظیم مقررات به عنوان یک سازمان نظارتی بر خدمات مخابراتی از قدرت بیشتری برای کنترل برخوردار باشد و این امر به دلیل اینکه این سازمان هنوز در شبکه مخابراتی کشور جایگاه واقعی خود را نیافته است عملی نمیشود.
یک دلیل این امر دخالت دیگر سازمانهای ارائه دهنده خدمات در این امر است. یعنی شنیده شده که شورای عالی فناوری اطلاعات، شرکت مخابرات شرکت پست و غیره با ابلاغهایی در امور و وظایف سازمان تنظیم مقررات دخالت کردهاند و این تنها به مخدوش شدن وظایف این سازمان منجر خواهد شد.
این دخالتها جایگاه و ارزش این سازمان را در شرایط امروز که باید با بدنه کارشناسی خود نظارت گستردهتری در بخشهای خدماتی ارتباطات کشور داشته باشد کاهش میدهد.
شرایط مساوی برای همه
متأسفانه یکی از مشکلات در بخش مخابرات و خدمات سیار وجود شرایط نامساوی و تبعیض آمیز برای ارائهدهندگان خدمات است. این امر در شرایط امروز موجب شده که یک شرکت مشترکان خود را برای انتخاب نوع محاسبه پالس به دقیقه یا ثانیه مختار کند یک شرکت خدمات اعتباری ارائه کند در حالی که قانون منع کرده است و یک شرکت در ارائه خدمات ارتباط سیار محدودیت داشته باشد و پس از 5 تا 6 ماه انتظار برای پاسخ دولت برای لغو محدودیت سیمکارتهای اعتباری هنوز نداند که چگونه باید خدمات ارائه کند.
این تفاوتها نشان میدهد که باید رگولاتوری که نماینده آن سازمان تنظیم مقررات است در کشور تقویت شود و اجازه داده شود که شرکتها در شرایط مساوی به ارائه خدمات به مشترکان بپردازند. یک تناقض آشکار در این بخش این است که اپراتور اول پروانه فعالیت ندارد و فعالیتهایش براساس خواست و نیازهایی است که خود تشخیص میدهد.
اگر چه این شرکت گفته میشود بزودی باید خصوصی شود ولی هنوز پروانه فعالیت که نحوه فعالیت این شرکت را با دیگر شرکتهای فعال در این بخش هماهنگ و برابر میکند هنوز صادر نشده است.
اگر چه گفته میشود این پروانه در آینده صادر میشود باید انتظار کشید و دید که این پروانه مانع میشود که این شرکت از چارچوبهای قانونی خارج شده و بدون برخوردار بودن از کیفیت لازم، به فروش و توسعه بپردازد و حتی با پیمانکار خود که برای توسعه این خدمات در کشور فعالیت میکند رقابت کند.
برای رفع مشکلات موجود در بخش ارتباطات باید سازمان تنظیم مقررات مستقل از شرکتهای ارائه دهنده خدمات عمل کند و بتواند آنها را وادار کند تا براساس پروانه صادره فعالیت کنند.
تقویت بیش از پیش سازمان تنظیم مقررات مهمترین وظیفه مبرم همه فعالان در بخش مخابرات و ارتباطات است و این امر موجب میشود تا هم شرکتهای فعال با مشکلات کمتری به کار بپردازند و بدون نگرانی در یک شرایط رقابتی کامل به فعالیت بپردازند شرایطی که به طور قطع منافع عموم مردم را نیز تامین میکند.
اگر در زمینه استقلال سازمان تنظیم مقررات و عدم دخالت دیگر نهادهای تحت نظر وزارت ارتباطات و فناوری ارتباطات یک تصمیم جدی گرفته نشود ورود بخش خصوصی به فعالیتهای مخابراتی در واقع هیچ حاصلی ندارد و تنها به اتلاف وقت و سرمایه و وارد آوردن خسارت به مردمی که به امید استفاده از خدمات این شرکتها پول میپردازند منجر میشود.