وی مدرک دیپلم ریاضی خود را از دبیرستان دکتر هشترودی تهران اخذ کرده و مدرک لیسانس و فوق‌لیسانس مهندسی راه و ساختمان را از دانشکده فنی دانشگاه تهران دریافت نموده است.
فانی همچنین دارای مدرک فوق لیسانس مدیریت دولتی از مرکز مدیریت دولتی می‌باشد ودر مقطع دکترا در رشته مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی در دانشگاه تربیت مدرس تهران تحصیل کرده است.
فانی، مهر سال 1392 از سوی دکتر روحانی به مجلس شورای اسلامی معرفی و موفق شد 5 آبان همان سال از مجلس رای اعتماد بگیرد و به عنوان وزیر آموزش و پرورش به کابینه راه‌یابد. او در 27 مهر ماه 1395 از سمت خود استعفا داد که با موافقت رئیس جمهور همراه شد.
سوابق کاری:
- آغاز تدریس از سال 1349 (از سن 15 سالگی) در کلاس‌های شبانه
- استخدام در آموزش و پرورش از سال 1359
- معاون آموزشی منطقه 16 تهران از شهریور 1359
- رئیس آموزش و پرورش منطقه 16 تهران از دی‌ماه 1359
- مدیر کل آموزش و پرورش استان کردستان از دی ماه 1360
- معاون آموزشی وزارت آموزش و پرورش از دی ماه 1364
- معاون فرهنگی بنیاد شهید انقلاب اسلامی در سال 1372
- معاون برنامه‌ریزی و نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش از سال 1376
- معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش از سال 1380
- سرپرست وزارت آموزش و پرورش در سال 1384
- رئیس کمیسیون تعلیم و تربیت و کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی از سال 1384
- عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس
عضویت در شوراها و کمیسیون‌های تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری:
- عضو شورای عالی آموزش و پرورش
- عضو شورای تغییر بنیادین نظام آموزشی کشور
- عضو و رئیس کمیسیون تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی
- عضو و دبیر شورای تخصصی مهندسی فرهنگی
- عضو شورای تخصصی تحول در نظام آموزشی کشور (شورای عالی انقلاب فرهنگی)
- عضویت در چندین هیات امنای دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی عالی از قبیل دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشگاه تربیت معلم سهند آذربایجان شرقی، آموزشکده فنی، سازمان سمت و...
- عضویت شورای فرهنگ عمومی
- عضو شورای اداری و استخدامی کشور