این محققان اعلام کردند شمار فراوانی از محلول‌های لنز نیز وارد بازار شده که برخی از آنها تقلبی بوده و می‌تواند با ایجاد عفونت‌های چشمی منجر به نابینایی فرد شود.
به طوری که در بسیاری از موارد، هنگام مراجعه به چشم‌پزشک فقط یک راه باقی مانده: تخلیه چشم.
مرکزکنترل بیماری‌های ایالات متحده (CDC)همچنین اعلام کرد که این محلول‌ها، اعم از محلول نگهداری لنز یا ضدعفونیکننده باشد و چنانچه دو نوع میکروب خاص در آن وجود داشته باشد، می‌تواند منجر به بروز عفونت‌های حاد چشمی شود.
انتشار این خبر در حالی بود که در کشور ما هم هرازگاهی نسبت به تبعات استفاده از لنزهای رنگی و همچنین استفاده از محلول‌های تقلبی شست وشوی لنزها هشدار داده می‌شود.
دکتر پرویز زرین‌بخش، متخصص چشم و رییس مرکز تحقیقات لنز و اپتیک ایران با تأیید این خبر و اشاره به اینکه اکثر محلول‌های نگهدارنده لنز تقلبی هستند، به همشهری می‌گوید: «علت اصلی این امر این است که ماده اصلی ضدعفونیکننده لنز اغلب در این محلول‌ها نیست و البته این بیشتر مربوط به لنزهای نرم است چون لنزهای سخت کمتر نیاز به استریل کردن و پاک کردن دارند.»
وی با اشاره به اینکه یکی از محلول‌های سالم و مطمئن برای شست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌و شوی لنزهای نرم آب اکسیژنه 3درصد است، در ادامه می‌گوید: «اگر لنزهای نرم استریل نشوند فرد دچار بیماری به نام کراتیت و همچنین زخم قرنیه می‌شود. در بیشتر موارد نیز ممکن است فرد نابینا شود یا اینکه چشمش به طور کامل تخلیه شود. برای همین افرادی که از لنز استفاده می‌کنند باید در موقع خرید این محصولات به نمایندگی‌های معتبر مراجعه کنند نه به بازار یا داروخانه‌ها.»
مصائب زیبایی
هشدار متخصصان چشم و اپتومتریست‌ها نسبت به تقلبی بودن محلول‌های شستوشوی چشم در حالی است که در همه جای دنیا به‌خصوص کشورهای آسیای جنوب شرقی موارد زیادی از نابینایی در اثر استفاده از این محصولات دیده شده است.
دکتر فقیهی، متخصص چشم ضمن اشاره به اینکه متاسفانه در تمام دنیا انواع تقلبی این محلول‌ها وجود دارد و بیشتر سودجویان نوع مشابه آن را با مارک اصلی می‌فروشند، می‌گوید: «در کشور ما هم از لنز گرفته تا محلول‌های شست و شو‌دهنده آن به‌صورت تقلبی به فروش می‌رسند. برای همین این محصولات باید علاوه بر اینکه از مکان‌های معتبر خریداری شوند حتماً در هنگام خرید افراد باید با چشم‌پزشک تماس گرفته باشند. چون چشم‌پزشک می‌تواند نوع تقلبی را از نوع غیر‌تقلبی تشخیص دهد.»
این متخصص ضمن تاکید بر مضرات استفاده از کنتاکت‌لنزها در ادامه این‌طور توضیح می‌دهد: «علاوه بر اینکه کنتاکت‌لنزها با هدف استفاده به منظور زیبایی باعث ضررهای غیرقابل جبران در چشم می‌شوند و باید فقط در مدت کوتاهی مصرف شوند، این محلول‌ها هم به طور کامل نمی‌توانند آمیب‌ها و انگل‌های مختلف در لنز بخصوص لنزهای نرم را از بین ببرند. مخصوصاً در محیط آلوده‌ای مثل تهران. محلول‌های تقلبی هم علاوه بر اینکه باعث عفونت‌های شدید می‌شوند، فرد را دچار آلرژی شدید چشمی می‌کنند، لنز را از بین می‌برند و قرنیه و ملتحمه و پلک را هم حتی دچار آسیب می‌کنند.»
وی در ادامه توضیح می‌دهد: «برای هر لنزی محلول خاصی وجود دارد که تمام افراد باید برای بار دوم استفاده، لنز را در این محلول‌ها شست وشو دهند. وقتی لنز با این محلول‌ها شست وشو داده شد، باید با سرم شست وشوی نرمال سالین هم شسته شود تا مواد و رسوباتی که روی لنز هستند به طور کامل پاک شوند. همچنین باید در هنگام خرید این محلول‌ها به بروشورها و مجوز فروش آنها توجه داشته باشیم و از فروشگاه‌های لنز‌فروشی این محصولات را خریداری نکنیم.».
هشدار قدیمی
هشدارها در این باره البته چندان هم تازگی ندارند. مثلاً ۲۵ اردیبهشت ماه سال گذشته اعلام شد محلولReNu with MoistureLoc ، به علت ترکیب شیمیایی خاص و افزایش احتمال ابتلا به عفونت قارچی چشم بدون توجه به این که در چه کشوری ساخته شده، باید از بازار جمع‌آوری شود.
در آمریکا هم سال گذشته طبق آخرین گزارشی که در سایت آکادمی چشم‌پزشکان آمریکا آورده شد، تعداد موارد عفونت قارچی چشم در ارتباط با استفاده از لنز تماسی به ۱۷۶مورد در ۲۹ ایالت آمریکا رسید که یکی از علل احتمالی آن استفاده از محلولReNu بود، علی‌رغم اینکه هنوز ارتباط بین استفاده از محلول فوق و این عفونت وخیم چشمی اثبات نشده است.
البته سال گذشته اپیدمی دیگری از این نوع عفونت قارچی قبلاً در کشورهای آسیایی هنگ‌‌کنگ و سنگاپور نیز گزارش شد که منجر به توقف فروش این محلول در این کشورها از اسفند سال گذشته شد.
محلول‌هایی که در کشورهای فوق مورد استفاده قرار گرفته نیز از نوعی بود که در کشور آمریکا و در کارخانه‌ای واقع در ایالت کارولینای جنوبی تهیه می‌شد؛ اگرچه هنوز در ایران موردی از عفونت در اثر استفاده از این محلول گزارش نشده است.
گام اول؛ مشورت با پزشک
مشکلات استفاده از کنتاکت‌لنزها و همچنین محلول‌های شست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وشو‌دهنده آنها به همین‌جا ختم نمی‌شود.
در بخش دیگری از هشدار متخصصان دانشکده پزشکی هیوستون نسبت به این مورد که در مورد انتخاب و مصرف محلول‌ها صرفاً به نام تجاری آنها نباید اکتفا شود و حتماً با پزشک مربوطه باید مشورت شود و همچنین اینکه در عین حال از مراکزی که اعتبارشان مورد تایید نیست، به هیچ وجه لنز نباید خریداری شود، آمده است: «در ضمن به دنبال استفاده نادرست از لنزها چنانچه افراد پس از استفاده از لنز دچار درد یا قرمزی چشم، تاری دید، حساسیت به نور و یا احساس خارش در چشم شدند، حتماً با پزشک متخصص خود تماس بگیرند تا به موقع مشکل آنها برطرف شود.»
به گفته متخصصان چشم بیشترین موارد عفونت چشمی در مصرف کنندگان لنزهای رنگی بروز می‌کند که علت آن استفاده ناصحیح از لنزهای رنگی است نه صرفاً استفاده از لنز. عده‌ای از استفاده‌کنندگان از لنزهای رنگی آنها را فقط در سرم نمکی نگهداری می‌کند که این درست مثل آن است که دست‌های کثیف فقط با آب شست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وشو شوند.
به عقیده متخصصان سرم فقط محلول شستوشوی لنز است و محلول نگهداری آن نیست.
به گفته دکتر فقیهی محلول‌های نگهداری لنز حاوی موادی هستند که لنز باید حداقل به مدت 5 ساعت در آن نگهداری شود. همچنین نوعی عفونت انگلی به اسم آمیب آکانتومبا در لنزهای تماسی به خوبی رشد می‌کند و در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی و عدم قرار‌‌گیری لنز در محیط ضدعفونی، احتمال بروز این نوع عفونت در استفاده‌کنندگان لنز و از بین رفتن قرنیه افزایش می‌یابد.
بازهم چینی دردسرساز
در حال حاضر تاکید همه متخصصان در استفاده از کنتاکت‌لنزها این است که به عنوان گام اول بدون مشورت با پزشک از لنز چشمی استفاده نشود چون اکثر لنزهای وارداتی از کشور چین هستند که متاسفانه با قیمت نازلی به فروش می‌رسند و عوارض بسیاری را برای مصرف‌کنندگان داشته و دارند.
دکتر زرین‌بخش در رابطه با مصرف صحیح این محصولات در ادامه می‌گوید: «حتماً هنگام خرید لنز به تاریخ‌مصرف و مدت‌زمان مجاز استفاده از لنز باید توجه شود و هرگز از لنزهای بدون تاریخ مصرف یا تاریخ‌مصرف گذشته استفاده نشود. پس از هر بار خارج کردن لنز ابتدا باید با محلول مخصوص تمیز شود تا مواد آرایشی شسته و رسوبات پاک شوند.»
وی ضمن بیان اینکه بعضی محلول‌ها نیاز به ساییدن دارند اما بعضی دیگر فقط با ریختن محلول روی لنز تمام رسوبات را پاک می‌کنند، ادامه می‌دهد: «بسته به نوع لنزی که استفاده می‌شود و میزان پروتئینی که روی لنز رسوب می‌کند پزشک ممکن است محلول‌های خاصی را پیشنهاد کند. دنبال نکردن و انجام ندادن دستورالعمل‌ها عمر لنز را کوتاه کرده و می‌تواند قرنیه و بافت اطراف چشم را عفونی کند.»
محلول‌های شستوشوی لنزهای نرم
سالین: برای شستن و نگهداری لنز تماسی است به شرط اینکه از حرارت یا اشعه ماوراء‌بنفش برای ضدعفونی کردن لنز تماسی استفاده نمایید.
هیدروژن پر‌اکسید: برای پاک کردن، ضدعفونی کردن و شستن و نگهداری لنز استفاده می‌شود. با این محصول لنز را در سبد خاصی قرار داده و آن را می‌شویید سپس سبد را در ظرف مخصوص قرار داده و آن را از محلول پر می‌کنید تا لنز تمیز شود.
محلول‌های هیدروژن پر‌اکسید حتماً باید خنثی کننده داشته باشد که یا در خود محلول وجود دارد یا به‌طور جداگانه قرص خنثی‌کننده باید استفاده شود تا هیدروژن پر‌اکسید تبدیل به آب شود و واکنش‌های حساسیتی ایجاد نکند. بعد از در آوردن لنز از محلول هیدروژن پر‌اکسید، لنزتان را با محلول دیگری بشویید و داخل چشم بگذارید.
وسائل پاک‌کننده و ضدعفونیکننده: وسایل پاک‌کننده از امواج اولتراسوند و وسائل ضدعفونیکننده از امواج ماوراء‌بنفش یا حرارت استفاده می‌کنند. ابتدا لنز را شسته و سپس در این وسائل قرار دهید و با محلول پر کنید و آن را روشن کنید تا لنز شما پاک و ضدعفونی شود.
پاک‌کننده آنزیمی: برای شستن پروتئین‌ها از لنز استفاده می‌شوند. معمولاً هفته‌ای یک‌بار از این آنزیم استفاده می‌شود لنز باید معمولا 51 دقیقه در این محلول بماند و بعد با محلول دیگری ضدعفونی شود.