براساس این طرح دولت قرار است سالانه 50هزار واحد مسکن مهر برای دهکهای پایین جامعه که با شیوههای معمول امکان خانهدار شدن آنها سخت یا غیرممکن است، بسازد. این طرح به گفته مقامات وزارت راه و شهرسازی قرار است جایگزین مسکن مهر شود که با رویکار آمدن دولت یازدهم عملا کارایی آن زیر سؤال رفت. حال دولت جدید تصمیم دارد در قالب طرحی نو، هم به خانهدار شدن قشرهای ضعیف کمک کند وهم مشکلات و چالشهای اقتصادی مسکن مهر رااز بین ببرد.
طرح جدید دولت که البته هنوز نهایی نیست و باید از مراجع رسمی مانند بانک مرکزی مجوزهای لازم را دریافت کند قرار است در قالب طرح کلان مسکن اجتماعی به مرحله اجرا درآید. طرحی که چندی پیش از سوی وزیر راه و شهرسازی مطرح شد و محور اصلی آن این است که دیگر دولت مانند مسکن مهر راسا اقدام به ساخت مسکن نمیکند و به جای آن در قالب سازوکار پسانداز، زمینه پرداخت تسهیلات بانکی برای خانهدارشدن مردم را فراهم میسازد.
این طرح بلافاصله از سوی کارشناسان مورد انتقاد واقع شد چرا که معتقد بودند با شرایط اقتصادی حاضر، قشرهای کمدرآمد امکان پسانداز کردن در حد کم آن راهم برای خانهدار شدن ندارند و این طرح عملا کمکی به دهکهای پایین جامعه نمیکند. در واکنش به این طرح، وزارت راه طرح تکمیلی خود برای جبران این نقص را رونمایی کرده است. یکشنبه شب گذشته مشاور مالی وزیر راه و شهرسازی در یک برنامه تلویزیونی جزئیات این طرح تکمیلی را تشریح کرد. حسین عبده تبریزی که از وی بهعنوان طراح اصلی مسکن اجتماعی نام میبرند تأکید کرد:
قشری از جامعه اصلا نیازی به حمایت دولت برای تأمین مسکن ندارد، اما یک حوزه به مسکن اجتماعی معروف شده که این قشر جامعه نمیتواند پسانداز مؤثری برای خانهدار شدن انجام دهد. برای این قشر که 16درصد خانوارها را تشکیل میدهد دولت منابع و زمین را در اختیار آنها قرار میدهد. براساس طرح جامع مسکن سالانه 50هزار واحد در قالب طرح مسکن اجتماعی باید ساخته شود و زمین آن هم میتواند رایگان باشد.
کمک دولت به پسانداز مردم
عبده تبریزی با تأکید بر اینکه مسکن یک کالای اجتماعی است که از پسانداز گذشته و آینده خانوار تأمین میشود، خاطرنشان کرد: دولت باید بازار مسکن را ساماندهی کند نه اینکه دخالت کند تا مردم بتوانند در اقساط پایین، پیشقسط کم و در طولانی مدت خانه بخرند. قطعا دولت جدید این برنامه را دارد که کمک کند تا قشرهای خاص جامعه بهتر بتوانند پسانداز کنند. وی اظهار کرد: وزارت راه و شهرسازی از بانک مسکن درخواست کرده که این صندوقها در تمامی بانکها ایجاد شود و این برنامه فقط محدود به این بانک نباشد.
یارانه سود تسهیلات مسکن
مشاور مالی وزیر راه گفت: بهدنبال تشکیل صندوق تقویت سایر صندوقهای پسانداز هستیم. این صندوق باید بتواند تفاوت سود تسهیلات را پرداخت کند، علاوه بر آن نرخها را تعدیل کند. ممکن است دولت پول خودش را با نرخ 5درصد در اختیار بانکها قرار دهد و بگوید به جای آنکه تسهیلات با نرخ 25درصد به مردم پرداخت شود با نرخ 10درصد واگذار شود. باید مقداری هم بازار رهن ثانویه تقویت شود، کار اصلی دولتها این است که مردم بتوانند با اقساط کم و با پیشقسط پایین خانه بخرند.
تکذیب وام 6برابری
وی با اشاره به اینکه «کسی از چند برابر وام» صحبت نکرده است، گفت: «در مطبوعات این بحث مطرح شده و از وزیر پرسیده شده، وی مثال زده که مثلا پسانداز مسکن 6برابر میدهد. به هیچ وجه وزیر نمیتواند بگوید بانک چند برابر وام بدهد. بستگی دارد به اینکه رقم وام چقدر و نرخ چقدر است. آن زمان بانک میتواند اعلام کند که چندبرابر ودیعه وام میدهد.»