برای مردمان یزد اما کوچه بنبست یعنی دالانی زیبا که سابات (ساباط) نام دارد و در توالی سقفهای آجری آن میتوان اوج هنر معمارهای ایرانی را دید.سابات در اصطلاح معماری به معنی راهروی مسقف است اما در یزد این واژه با تار و پود هنر آمیخته شده و همسایههای یک محله کوچک را زیر یک سقف گرد میآورد.
در گرمای هوا نیز سابات موجب جریان پیدا کردن هوای خنک میشود و بنابراین کارکرد عملی نیز دارد. افزون بر این در برخی از کوچههای بنبست یزد که دارای این سازه زیبا هستند در قسمت ورودی کوچه دری محکم گذاشته میشد که به این وسیله امنیت ساکنان این محلهها که دربند نامیده میشدند بیش از پیش تأمین شود.
سابات وسیلهای برای مقابله با وزش بادهای موسمی نیز بوده و هست. بهطور معمول پشتبام ساباتها بههم راه دارد و گاهی آنها بهصورت اتاقی مشرف به کوچه دیده میشوند. سابات در زبان فارسی دارای ریشهای کهن است. بخش نخست آن «سا» بهمعنای آسایش و بخش دوم آن «بات» به معنی ساختمان، آبادی و عمارت است. این سازههای تاریخی را میتوان در بسیاری از محلههای یزد دید.
برای دیدن آنها کافی است پیش یا پس از سر زدن به یک اثر تاریخی یا معماری یزد نشانی آنها را از یک بلد محلی یا شخصی آگاه بگیرید. بازدید از محله فهادان یکی از جمله این پیشنهادهاست.