عدهای آن را مرگ توافق قلمداد کردند و برخی دیگر اتفاق قابل پیشبینی براساس رفتارهایی از جنس دولت آمریکا دانستند که اقدام عقلانی و هوشمندانه ایران را در پاسخ میطلبد. از نظر دسته دوم نباید توافق اولیه ایران و 1+5 با توقف روبهرو شود و باید به ادامه آن امیدوار بود. حسنبهشتیپور، کارشناس مسائل بینالملل جزء همین افراد است و در گفتوگو با ما دلایل خودش را در اینباره توضیح داد.
- اقداماتی از قبیل تحریمهای اخیر میتواند آینده توافق ژنو را به خطر بیندازد؟
در ابتدا باید توضیح دهم توافقنامه ژنو چون مقدماتی است دو طرف بر موارد مشترک میان خود تمرکز کردهاند و وارد جزئیات نشدهاند. ایران و گروه 1+5 جزئیات را به آن قرارداد جامعی که قرار است منعقد شود احاله دادهاند. این هم به این دلیل بوده که میخواستند در گام اول اعتمادسازی صورت بگیرد و سپس وارد جزئیات شوند. برای دوطرف بسیار مهم است که به این اعتماد خدشه وارد نشود.
- تلاش طرف مقابل برای خدشه واردنشدن به توافق را چقدر جدی میبینید؟
برای آنها هم مهم است. در داخل ایالات متحده آمریکا اختلاف نظر بین کنگره و کاخ سفید وجود دارد. این اختلاف نظر واقعی است و نمایشی نیست. لابی رژیم صهیونیستی پس از اینکه نتوانست جلوی توافقنامه را بگیرد با تمام توانش تلاش میکند تا حداقل جلوی اجرای آن را بگیرد. این هم از طریق لابی صهیونیستها در مجلس نمایندگان و مجلس سنای آمریکا صورت میگیرد. از طرف دیگر اختلافی نیز بین وزارت خارجه و وزیر خزانهداری آمریکا بروز کرده است. وزارت خزانهداری آمریکا معتقد است تحریمهای چند روز گذشته در ارتباط با افراد و شرکتهایی بوده است که تحریمهای گذشته را نقض کردهاند، نه اینکه تحریمهای جدیدی را وضع کرده باشند. این برداشت غلطی است که باید اصلاح شود و در خود دولت ایالات متحده نیز محل اختلاف است.
- برخی در داخل کشور معتقدند مرگ توافق رقم خورده است. شما موافقید؟
اینها همانهایی هستند که از ابتدا میگفتند اصلاً چرا چنین قراردادی امضا شده است. برخی در کشور متوجه این نکته نیستند که اصولاً در هر مذاکرهای بده و بستان وجود دارد. شما نمیتوانید همهچیز را از آن خود کنید بلکه باید امتیاز بدهید و امتیاز بگیرید. البته این بده و بستان باید متوازن باشد. چیزی که ما گرفتیم تداوم غنیسازی اورانیوم در ایران است بدون تحریم و تهدید. این بسیار مهم است. دوستانی که در داخل نقد میکنند به این موضوع بها نمیدهند. آنهایی که انتقاد دارند طرحی ارائه نمیکنند. اگر چه بنده هم معتقد هستم که زحمات 10سال گذشته بوده است که ما 19هزار سانتریفیوژ تولید کردهایم. زحمات این سالها بوده است که 235کیلو اورانیوم 20درصد غنیشده بهدست آوردیم. اینها هستند که بهعنوان پشتیبان باعث شدهاند مذاکرات آقای ظریف به نتیجه برسد. منتها نباید فراموش کنیم که اگر میخواستیم همان سیاستهای گذشته را دنبال کنیم باز هم نتیجه نمیگرفتیم.
- دیدار عراقچی و اشتون در بروکسل میتواند موانع ایجادشده را برطرف کند؟
حتماً میتواند. ضمن اینکه اجتماع وزرای خارجه اتحادیه اروپا برای چگونگی کاهش تحریمها نیز اتفاق مثبتی است.