گروه شهری- محمدباریکانی: خفاش‌های انزواطلب بناهای شهر ساسانی بیشاپور را تسخیر کرده‌اند.


آنطور که یک عضو شورای مرکزی انجمن هم‌اندیشان جوان شهرستان کازرون اعلام کرده است، دالان‌های بزرگ‌ترین گنجینه ساسانی ایران به‌دلیل بی‌توجهی‌ها، لانه خفاش‌ها شده‌اند.بیشاپور از شهرهای باستانی ایران در 25کیلومتری غرب کازرون است که در دوران ساسانی بنا شد. شهر تاریخی بیشاپور 200هکتار وسعت دارد و به‌دلیل موقعیت ارتباطی از شهرهای مهم دوران ساسانی بود.

براساس گزارش‌ها، شهر باستانی بیشاپور تا قرن هفتم هجری آباد و مسکونی بود اما پس از آن ویران شد. بی توجهی به شهر باستانی بیشاپور و همچنین قرار داشتن محوطه این شهر در کنار یک جاده آسفالته موجب شده است که نه‌تنها این شهر تاریخی آسیب‌هایی متحمل شود که اکنون گنجینه این شهر ساسانی یعنی معبد آناهیتا محل تجمع خفاش‌ها و لانه‌ای برای این‌گونه از پرندگان انزواطلب شود. خفاش‌ها عمدتا در قالب کلونی‌های متمرکز در مکان‌های تاریک و امن به دور از تردد، لانه‌گزینی می‌کنند و غارها و نقاط متروک بهترین پناهگاه این‌گونه از حیات‌وحش ایران است.

گونه‌های انزواطلب در معبد باستانی

اکنون بی‌توجهی به شهر تاریخی بیشاپور و خالی‌شدن این شهر تاریخی کشور از بازدیدکنندگان و احتمالا نبود بررسی‌های دوره‌ای در این اثر تاریخی کشور کار را به جایی رسانده است که یکی از انزواطلب‌ترین گونه‌های حیات وحش ایران معبد باستانی آناهیتا در این شهر ساسانی را امن‌ترین مکان برای لانه‌سازی‌ تشخیص داده است.

محسن عباسپور که با مهر درخصوص لانه‌گزینی خفاش‌ها در شهر باستانی بیشاپور سخن گفته است، با اشاره به اینکه کلونی خفاش‌ها مشکلاتی برای برخی گردشگران شهر باستانی بیشاپور فراهم کرده، لانه‌گزینی خفاش‌ها در معبد آناهیتا و شهر تاریخی بیشاپور را نتیجه مشکلات عدیده‌ای دانسته که ماه‌هاست گریبانگیر شهر تاریخی بیشاپور است. به گفته او، مجموعه باستانی بیشاپور با وجود برخورداری از ارزش‌های پژوهشی و باستان‌شناسی به شهری متروک از فعالیت‌های باستان‌شناسی تبدیل شده است. عضو شورای مرکزی انجمن هم‌اندیشان جوان شهرستان کازرون می‌گوید: از آخرین فصل کاوش در این شهر حدود 2 سال می‌گذرد و چند سالی هم هست که بناهای این شهر 200هکتاری رنگ مرمت به خود ندیده‌اند.آنطور که محسن عباسپور اعلام کرده است، بی‌توجهی به شهر باستانی بیشاپور تا آنجا پیش رفته که خفاش‌ها مجال یافته‌اند در سقف دالان غربی معبد آناهیتا لانه کنند.

تاریکی و رطوبت عامل لانه‌گزینی

دلیل لانه‌گزینی خفاش‌ها در معبد باستانی آناهیتا اما، تاریکی فضای دالان‌ها و رطوبت موجود در این بنای باستانی به جای مانده از دوره ساسانی اعلام شده است. براساس آنچه در گزارش مهر به آن اشاره شده است، لانه‌گزینی خفاش‌ها در معبد آناهیتا در شهر باستانی بیشاپور در حالی صورت می‌گیرد که این شهر تاریخی بیش از یک دهه است که در نگاه مدیران سازمان میراث فرهنگی می‌تواند نامزد ثبت در فهرست جهانی یونسکو شود و ظاهرا از همان یک دهه پیش پرونده ثبت جهانی این شهر باستانی در حال تدوین است. اگرچه پرونده ثبت جهانی شهر باستانی بیشاپور هنوز به سرانجام نرسیده، خفاش‌های انزواطلب تصمیم گرفته‌اند این بنای باستانی را به‌عنوان یک پناهگاه موقت انتخاب کنند.

گفتنی است مسئولان سازمان میراث فرهنگی کشور در موضوع شهر باستانی بیشاپور تاکنون سکوت کرده و ترجیح داده‌اند از کنار پاسخگویی به وضعیت نامناسب این شهر تاریخی 200هکتاری بازمانده از تمدن ساسانی بی‌سروصدا عبور کنند. گفته می‌شود که 97درصد از آثار و بناهای شهر باستانی بیشاپور تاکنون زیر خاک مدفون مانده و 3درصد بیرون آمده از این شهر تاریخی در چند دهه گذشته نیز اکنون نیازمند مرمت‌های جدی است.

خفاش‌ها و تفاهمنامه دوجانبه

درحالی‌که بی‌توجهی‌ها به شهر ساسانی بیشاپور و معبد باستانی آناهیتا منجر به لانه‌گزینی خفاش‌ها، گونه انزواطلب در محیط‌زیست ایران شده است، اما به گفته ناظران محیط‌زیست، لانه‌گزینی خفاش‌ها در بناهای باستانی نباید بهانه‌ای برای نابود کردن این‌گونه زیست‌محیطی شود. به گفته آنها سازمان میراث فرهنگی با همکاری سازمان محیط‌زیست باید راهکاری به‌منظور جایگزینی مکانی برای لانه‌گزینی خفاش‌های اسکان‌گزیده در شهر باستانی بیشاپور، بیابند.

سازمان میراث فرهنگی و سازمان حفاظت محیط‌زیست در ماه‌های گذشته تفاهمنامه‌ای در موضوع همکاری‌های دوجانبه به‌منظور حفاظت از طبیعت و صیانت از جاذبه‌های گردشگری و آثار تاریخی کشور امضا کردند که آزمون خفاش‌های لانه‌گزیده در شهر باستانی بیشاپور می‌تواند به عملیاتی‌شدن گام‌های تفاهمنامه دوجانبه میان سازمان میراث فرهنگی و سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور بینجامد.