از زمان شکل گیری مجمع عمومی در شصت سال پیش، این نهاد همواره شاهد صدور بیانیه‌هایی مهم و گاه خطابه‌هایی تاثیرگذار در خصوص مهمترین و چالشی ترین امور جهان از فقر گرفته تا صلح امنیت جهانی بوده است.
اهمیت این نهاد زمانی بیشتر اشکار می شود که بدانیم مجمع عمومی نقشی محوری در پیشبرد روند اصلاحات در سازمان ملل بر عهده خواهد داشت.
سرویس بین الملل همشهری در گفتگویی اختصاصی با مارک براون، جانشین اسبق دبیر کل سازمان ملل (در زمان کوفی عنان) به بررسی شرایط این نهاد مهم در نیویورک پرداخته است.
بروان که انگلیسی است تا دسامبر 2006 بعنوان جانشین عنان در سازمان ملل فعالیت داشته است.
***
- عنوان جانشینی دبیر کل سازمان ملل نخستین بار در سال 1997 توسط مجمع عمومی ایجاد شد. هدف از در نظر گرفتن این عنوان جدید نیز هماهنگ‌ساختن فعالیت‌های در حال انجام در دبیر خانه این سازمان و پیگیری اجرایی شدن طرح‌ها عنوان شد. نظر شما بعنوان دومین جانشین دبیر کل سازمان ملل در باره نقش مجمع عمومی در تحولات امروز جهان چیست؟
همانگونه که می‌دانید مجمع عمومی سازمان ملل متحد یکی از 6 رکن اصلی این سازمان و تنها رکنی است که تمام کشورهای عضو در آن شرکت دارند. همان گونه که در منشور ملل متحد آمده نقش این نهاد بحث، مناظره و ارائه پیشنهاد در باره امور مهم بین المللی بویژه مشکلات مربوط به صلح و امنیت جهانی است.
اگرچه تصمیم‌های مجمع اصولا جنبه توصیه دارند اما در موارد معینی که به امور داخلی سازمان برمی‌گردد، تصمیمات آن الزام آورند. فعالیت‌های مجمع عمومی را می‌توان اینگونه خلاصه کرد؛ بررسی گزارش‌های ارائه شده از 4 رکن اصلی سازمان ملل (شورای امنیت، شورای اقتصادی اجتماعی، دبیرخانه و دیوان بین المللی عدالت)، ارزیابی شرایط مالی کشورهای عضو و تصویب بودجه سازمان ملل، اما مهمترین نقش مجمع بی تردید انتخاب اعضای غیر دائم شورای امنیت ودیگر شورای این سازمان همچون شورای حقوق بشر و همچنین انتخاب دبیر کل پیشنهادی شورای امنیت است.
- عضویت در مجمع عمومی به چه معنی است و چه اهمیتی دارد؟
مجمع عمومی تنها رکن سازمان ملل است که تمامی 192 کشور عضو سازمان در آن عضویت دارند و هر یک دارای یک رأی هستند. ریاست مجمع نیز در نشست سالانه کشورهای عضو با اتفاق نظر انتخاب می‌شود. اینکه هر یک از کشورهای عضو سازمان می توانند در تصمیمات اتخاذ شده در مجمع نقش داشته باشند امتیازی بسیار مهم است و طبعا بر اهمیت این نهاد می افزاید.
- نیاز به اصلاحات در مجمع عمومی تا چه اندازه احساس می شود؟
بسیار زیاد. به اندازه اهمیت این نهاد در سازمان ملل نیاز به اصلاحات در آن به چشم می‌خورد. در سال 2005 عنان با ارائه گزارشی بر لزوم پیشبرد روند اصلاحات ساختاری سازمان ملل بویژه در شورای امنیت و مجمع عمومی تاکید کرد.
به‌عقیده من نیز مجمع عمومی هیچگاه نتوانسته از تمامی ظرفیت‌های خود در عرصه جهانی بهره برداری کند و کشورهای عضو بیش از اندازه به رویه اجماع در این نهاد توجه کرده و از بررسی ایده‌های گوناگون عاجز بوده‌اند.
- مهمترین موضوعات پیش روی مجمع عمومی چیست؟
همانگونه که در شصت و یکمین اجلاس سالانه این نهاد شاهد بودیم بن بست هسته‌ای ایران، کشتار جمعی در دارفور و نقش سازمان ملل در عراق مهمترین موضوعات امروز مجمع عمومی محسوب می شود.
- برخی از مهمترین قدامات مجمع عمومی تا امروز را نام می برید؟
صدور بیانیه جهانی حقوق بشر در سال 1948، تصویب قطعنامه اتحاد برای صلح در سال 1950، تصویب قطعنامه صهیونیسم نژادپرستی است در سال 1975 که سرانجام لغو آن در سال 1991 و سرانجام ایراد بیانیه هزاره در سال 2000 به همت عنان از مهمترین اقدامات و مصوبات مجمع عمومی تا امروز محسوب می‌شود.