این فرهنگسرا که در جنوب شرق تهران واقع شده است و در منطقه ۱۵ شهرداری تهران قرار دارد، یکی از بزرگترین مجموعه‌های فرهنگی جنوب تهران است که از یک سو به بوستان فداییان اسلام و از سوی دیگر در کنار مرکز تئاتر حرفه‌ای تهران قرار دارد.
تاریخچه:
اولین گام احداث «فرهنگسرای خاوران» در بهار سال ۱۳۷۲ و در زمان مدیریت غلامحسین کرباسچی بر شهرداری تهران برداشته شد و از دوازدهم تیرماه همان سال نیز شروع به کار کرد.
امکانات و فعالیت‌ها:
«فرهنگسرای خاوران» بزرگترین مرکز فرهنگی کشور محسوب می‌شود. این فرهنگسرا دارای مساحتی بالغ بر ۸۳ هزار مترمربع و زیر بنای ۲۴ هزار مترمربع است و در چهار بخش ساختمان اداری، بازارچه فرهنگ و هنر (به صورت روباز در وسط محوطه)، ساختمان مرکزی، علوم و فنون و شهربازی، فعالیت‌های متنوعی را برای عموم شهروندان به ویژه جوانان و نوجوانان میسر کرده است.
فعالیت‌های «فرهنگسرای خاوران» نیز به چهار گروه هنری، آموزشی، اجتماعی و فرهنگی تقسیم می‌شود. در بخش هنری امکانات متفاوتی از جمله سالن‌ها و نگارخانه‌ها در اختیار جوانان منطقه است. سالن‌های این بخش شامل سالن «شهید مطهری» با ظرفیت۳۵۰نفر، سالن «فرهنگ» با ظرفیت ۲۰۲ نفر، ، سالن روباز «سوم خرداد» با ظرفیت ۳ هزار نفر و سالن اجتماعات با ظرفیت ۱۰۰ نفر است. همچنین، واحد نگارخانه با ظرفیت ۲۰۰ تابلو در رشته‌های نقاشی، خوشنویسی، گرافیک، عکاسی، حجم و صنایع دستی، آماده خدت‌رسانی به هنرمندان، اساتید و دانشجویان رشته‌های هنری است.
همچنین کانون فیلم، موسیقی، نمایش نیز که دارای برنامه‌هایی از جمله اجرای کنسرت‌های موسیقی، تئاتر، جُنگ‌های شاد و مراسم مذهبی و تعزیه‌خوانی است، در هر دوره ای فرهنگسرای خاوران دایر است.
«فرهنگسری خاوران» در بخش آموزشی، ۲۰۰ کلاس آموزشی اعم از کلاس‌های هنری، تجسمی، قرآنی، موسیقی، کامپیوتر، زبان، هنرهای خانگی، هنرهای دستی و ورزشی دارد. این بخش دارای ۳۰ فضای آموزشی و ۱۲ فضای کارگاهی است.
بخش اجتماعی شامل واحد ورزش و تفریحات سالم، واحد مشاوره و واحد امور شهری است. در بخش فرهنگی، کتابخانه با بیش از ۴۰ هزار جلد کتاب، شامل کتابخانه کودک و نوجوان با ۲۰ هزار جلد کتاب برای گروه سنی پنج تا ۱۴ سال است.
کتابخانه :
کتابخانه فرهنگسرای خاوران بزرگترین و یکی از نخستین کتابخانه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران است.این کتابخانه در سال ۱۳۷۳ هم‌زمان با دیگر بخش‌های فرهنگسرای خاوران به بهره‌برداری رسید.
کتابخانه خاوران با بیش از پنجاه هزار نسخه کتاب و ظرفیت پذیرش بیش از ۵۰۰ نفر بصورت هم‌زمان در سالن‌های مطالعه از دیگر بخش‌های اصلی این فرهنگسراست.که در حدود دو هزار و ۵۰۰ نفر عضو دارد.
نگارخانه :
همچنین نگارخانه خاوران،دارای دو سالن اصلی و فرعی در دو طبقه با ظرفیت ۲ هزار تابلو در رشته‌های نقاشی، خوشنویسی گرافیک، عکاسی، حجم و صنایع دستی قادر است به هنرمندان معاصر و استادان و دانشجویان رشته‌های هنری خدمات بدهد.
آدرس: تهران، خیابان خاوران، سه راه هاشم آباد.
خط دو اتوبوس‌های تندرو از مقابل این مجموعه عبور می‌کند و امکان دسترسی راحت‌تر شهروندان را فراهم کرده است.