گروه سرزمین - محمد باریکانی: رئیس و مدیران سازمان میراث فرهنگی در جست‌وجوی مسیری برای افزایش بودجه این سازمان در دستگاه‌های دولتی و برداشتن گام‌های مؤثر در ایجاد تعامل با سازمان‌های دولتی با هدف صیانت از آثار تاریخی و فرهنگی کشور هستند.


مسعود سلطانی‌فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی و معاون رئیس‌جمهور در سخنرانی‌های اخیر خود بارها نقبی به موضوع بودجه اندک سازمان میراث فرهنگی زده و خواستار تمهیداتی به‌منظور افزایش بودجه و یاری سازمان‌های دولتی و بخش خصوصی به آن سازمان شده است.

سلطانی‌فر به همشهری می‌گوید که اعتبارات و بودجه سازمان میراث فرهنگی بسیار محدودتر از توان این سازمان در انجام تعهدات و نیازهای سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری است.او می‌گوید: محدود بودن بودجه سازمان میراث فرهنگی بر کسی پوشیده نیست. سلطانی‌فر اما امیدوار است که میزان تخصیص بودجه در سال آینده به سازمان میراث فرهنگی بیشتر شود.

به گفته معاون رئیس‌جمهور، منابع دولتی پاسخگوی نیازهای بودجه‌ای سازمان میراث فرهنگی نیست و باید سازوکار مشارکت جدی بخش خصوصی در مرمت و احیای اماکن تاریخی اندیشیده شود.

استراتژی جدید در تعامل با مدیریت شهری

سازمان میراث فرهنگی البته در تعامل با مدیران شهری به‌ویژه در شهر تهران استراتژی جدیدی دارد که بسیار متفاوت از استراتژی این سازمان تا پیش از دولت جدید است. سازمان میراث فرهنگی در استراتژی گذشته خود اتهام زنی صرف به مدیریت شهری به‌ویژه در تهران را در موضوع حفاظت و صیانت از بناهای تاریخی در پیش گرفته بود.

رئیس سازمان میراث فرهنگی می‌گوید: خوشبختانه تعامل سازمان میراث فرهنگی با شهرداری و شورای شهر تهران در موضوع احیا، مرمت و بازسازی بناهای تاریخی بسیار گسترده‌تر از گذشته است. مدیران شهری تهران نیز معتقدند که فصل جدیدی از همکاری‌ها میان سازمان میراث فرهنگی و مدیریت شهری آغاز شده است.

احمد مسجدجامعی، رئیس شورای شهر تهران نیز در این رابطه به همشهری می‌گوید: مدیریت شهری در تهران تلاش خود را برای بهبود روابط با سازمان میراث فرهنگی انجام داده و تعاملات جدید از جانب سازمان میراث فرهنگی نیز پشتیبانی می‌شود.

رئیس شورای شهر تهران به آنچه موجب ایجاد روابط سرد در تعامل سازمان میراث فرهنگی با مدیریت شهری تهران در دولت قبل شده بود اشاره کرد و گفت: عملکرد گذشته سازمان میراث‌فرهنگی نشان می‌دهد که گاهی حتی برخلاف تعاملات عمل می‌شده که نتیجه آن تخریب بسیاری از آثار تاریخی شهر تهران بود.

مسجدجامعی همچنین با اشاره به ورود شورای شهر تهران به موضوع خانه‌های تاریخی به‌ویژه تعامل خوبی که در ماجرای تملک خانه - باغ تاریخی اتحادیه توسط شهرداری تهران با میراث فرهنگی اتفاق افتاد گفت: اگر تلاش مدیریت شهری نبود امروز حتی نشانی از خانه پروین اعتصامی و خانه تاریخی بهبهانی در شهر تهران نبود.

نقشه GIS میراث فرهنگی برای تهران

آنطور که احمد مسجدجامعی، رئیس شورای شهر تهران می‌گوید، شهرداری تهران در گذشته در صیانت از آثار تاریخی تشویق نمی‌شد و سازمان میراث فرهنگی نیز پیگیر تعامل با شهرداری و مدیریت شهری نبود. رئیس شورای شهر تهران اما پیشنهاد می‌دهد که در دوره جدید با تعاملات ایجاد شده، لایه GIS میراث فرهنگی شهر تهران تدوین شود.او همچنین بر لزوم طراحی سریع لایه GIS (نقشه اطلاعات جغرافیایی) میراث فرهنگی شهر تهران با همکاری سازمان میراث فرهنگی در شهرداری تهران تأکید کرد.

مسجدجامعی می‌گوید: در همین تهرانگردی‌های روز جمعه به مناطقی از شهر تهران برخورد می‌کنیم که شناسنامه میراث فرهنگی ندارند و هفته‌ای نیست که به نشانه‌های ارزشمند تاریخی در این شهر برخورد نکنیم. به گفته رئیس شورای شهر تهران، برخی آثار تاریخی شهر تهران نیازمند نجات‌بخشی سریع است. آنطور که مسجد جامعی می‌گوید، نجات‌بخشی آثار شناسایی شده، مرمت و بهره‌برداری از بناهای تاریخی گام‌های دیگری هستند که باید به‌صورت جدی مورد توجه قرار‌بگیرند.

تغییر رویکرد در برخورد با پایتخت تاریخی

سیدمحمد بهشتی، رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور نیز که اکنون مشاور عالی این سازمان است، بر تعاملات جدید سازمان میراث فرهنگی با سایر دستگاه‌ها تأکید می‌کند و می‌گوید: هم سازمان میراث فرهنگی و هم مدیریت شهری باید به شهر تهران به‌عنوان یک شهر تاریخی نگاه کنند.

سیدمحمد بهشتی به همشهری می‌گوید: تهران شهر بی‌اهمیتی نیست که تنها چند اثر تاریخی در آن باشد بلکه یک شهر تاریخی است که در بستر طبیعی آن شاهد آثاری از 8هزار سال پیش تا به امروز هستیم.

بهشتی معتقد است مراکزی که سروکارشان با شهر تهران است به مثابه یک شهر تاریخی با تهران مواجه نشده‌اند؛ درحالی‌که باید تغییر رویکرد در برخورد با این شهر اتفاق بیفتد و اتفاقا مراکز کلانی که باید دچار این تغییر رویکرد شوند سازمان میراث فرهنگی و بعد شهرداری تهران هستند.

آنطور که مشاورعالی سازمان میراث‌فرهنگی در گفت‌وگوی خود با روزنامه همشهری به آن اشاره می‌کند، شهر تهران در دهه‌های اخیر توسط افرادی تصرف شده که مثل یک روزنامه باطله با این شهر برخورد کرده‌اند.به گفته سیدمحمد بهشتی، بسیاری از آثار تاریخی و تمدنی شهر تهران در بستر زیرین شهر قرار دارند که نمونه آن جاری بودن 1300رشته قنات در بستر زیرین تهران است.