این را مرکز آمار ایران میگوید و تأکید دارد که رسیدن ضریب جینی بهعنوان شاخص آماری توضیحدهنده وضعیت توزیع درآمد در کشور به رقم پایینتر از 0.4 برای نخستین بار رخ داده است.
اما این یک روی سکه است و روی دیگر را باید از زبان وزیر اقتصاد شنید که درجمع اعضای مجلس خبرگان رهبری از کاهش درآمد ایرانیان در سال گذشته خبر داد. گزارش مرکز آمار ایران که روز پنجشنبه جزئیات آن منتشر شده، نشان از توزیع بهتر و عادلانهتر درآمد در مناطق روستایی ایران دارد، هرچند برخی برآوردهای رسمی نشان میدهد که حدود 70درصد جمعیت ایران در مناطق شهری زندگی میکنند.
به گزارش همشهری، شاخص ضریب جینی همواره بهویژه در 8سال گذشته محل مناقشه کارشناسان و حتی سیاستمداران ایران بوده تا آنجا که در جریان مناظرههای انتخابات ریاستجمهوری 1388، سیاستهای اقتصادی دولت وقت به چالش کشیده شد و حتی منتقدان بر این نظر بودند که وضعیت درآمدی مردم بدتر شده است و در برابر نمودارهای ارائه شده از سوی رئیسجمهور وقت مبنی بر بهبود ضریب جینی، نمودار دیگری با عنوان شاخص فلاکت رونمایی شد که نشان میداد، اوضاع درآمدی مردم چندان هم خوب نبوده است.
ضریب جینی یکی از شاخصهایی است که نابرابری درآمد جامعه را مورد سنجش قرار میدهد و هرچه عدد بهدست آمده که بین صفر تا یک در نوسان خواهد بود به سمت یک حرکت کند، وضعیت توزیع درآمد ناعادلانهتر میشود و اگر عدد یادشده به سمت صفر تغییر مسیر دهد، نتیجه این است که درآمد عادلانهتر توزیع شده است.
هرچند مرکز آمار ایران توضیح نداده که بهبود شاخص توزیع درآمدی در ایران در نتیجه تغییر در چه شاخصهایی بوده، اما برخی کارشناسان منتقد همان زمان بر این نظر پافشاری داشتند که توزیع گسترده سهام عدالت بهعنوان یک پارامتر اثربخش و مثبتکننده وضعیت بهبود درآمد در بین دهکهای درآمدی ملاک عمل مرکز آمار قرار گرفته است؛ ادعایی که البته هیچگاه از سوی مرکز آمار ایران رد نشد اما استمرار وضعیت ضریب جینی در سالهای عمر دولت دهم دستکم به واسطه پرداخت یارانه نقدی قابل دیدن است تا آنجا که در سالهای 1390و 1391برای نخستین بار ضریب جینی به زیر عدد 0.4 رسیده است.
مرکز آمار ایران با اشاره به بهتر شدن وضعیت توزیع درآمد در کشور در 11سال گذشته البته با نوسانات متفاوت توضیح میدهد که سهم 10درصد ثروتمندترین جمعیت ایران از کل هزینههای ناخالص کشور از 16.4درصد در سال80 به10.8درصد در سال 91رسیده که این تغییر نشان از کاهش نابرابری درآمدی است.
روایت رسمی مرکز آمار ایران نشان میدهد که توزیع درآمد در مناطق روستایی ایران بهتر از مناطق شهری است و در دهه 80، شاخص توزیع درآمد همواره پایینتر از عدد 0.4بوده است. همچنین شاخص توزیع درآمد در بیشتر سالهای دهه 90بالاتر از عدد 0.4بوده و به گزارش مرکز آمار دولت موفق شده در سالهای 90و 91این شاخص را به پایینتر از عدد 0.4برساند.