به گزارش همشهری، بورس زیر پرس چند هزار تنی است، سلسله اخبار سیاسی، اقتصادی ارکان بورس را نشانه رفته است، از یک‌سو تحولات مربوط به پرونده هسته‌ای و مذاکرات ژنو و از سوی دیگر سیاست‌های اقتصادی دولت زلزله‌های چند ریشتری در بورس به‌وجود آورده است، در تازه‌ترین رویداد ابلاغ یک بخشنامه دستوری در روز یکشنبه که مربوط به افزایش نیافتن قیمت‌هاست واکنش شدید بورس تهران را به‌دنبال داشت.
علائم جدید نشان می‌دهد بازار‌های رقیب بورس در حال تقویت شدن هستند به‌ویژه آنکه سیاست دولت هم آشکارا نشان می‌دهد که قصد دارد نقدینگی را به سمت بانک‌ها هدایت کند. کافی است نگاهی کنید به تبلیغات گسترده‌ای که برای پرداخت سود سپرده‌های بانکی ارائه می‌شود، با یک حساب‌سر‌انگشتی ترجیح می‌دهید بدون هیچ دغدغه پول‌هایتان را در حساب‌های بانکی ذخیره کنید و سود بالاتر از 25درصد به‌دست آورید. البته این تمام ماجرا نیست برای بر‌شمردن دلایل نزول شاخص که تمام فعالان بازارسرمایه را نگران کرده است باید عوامل دیگر را هم شمرد.
مهم‌ترین نکته که در وحله نخست به‌گفته کارشناسان اثرات زیانباری برای بورس به همراه داشته است ابهام در سیاست‌های اقتصادی دولت است پس از ابهام در نحوه اجرای هدفمندی یارانه‌ها روز یکشنبه بخشنامه‌ای ابلاغ شد که به‌گفته علیرضا عسگری مارانی ضربه بزرگی به پیکره بورس وارد خواهد کرد. به همین دلیل قرار است امروز 20 نفر از بزرگان بورس دور هم جمع شوند تا راهکاری برای کنترل بازار بیندیشند.
در این مصوبه که از سوی معاونت اجرایی ریاست‌جمهوری ابلاغ شد تأکید شده است که 8صنف نمی‌توانند قیمت‌های خودرا افزایش دهند در این ابلاغیه از کالاهای حساس نام برده شده است که به‌گفته عسگری مارانی چنین واژه‌ای در ادبیات اقتصادی مفهوم ندارد و برای اقتصاد‌دانان نا‌آشناست. به این ترتیب با ابلاغ این بخشنامه دولت یازدهم هم در عرصه اقتصاد عملا وارد فاز اقتصاد دستوری شد موضوعی که مهلک‌ترین سم برای بازار سهام شناسایی می‌شود. در این مصوبه که 24اسفند سال گذشته به تصویب دولت رسیده است، توقف افزایش قیمت کالاها به 8انجمن صنعتی شامل انجمن صنفی کارفرمایان صنعت پتروشیمی، انجمن صنفی کارفرمایان صنایع چوب ایران، انجمن صنفی خودروسازان ایران، انجمن صنفی صنایع روغن‌نباتی ایران، انجمن صنفی صنعت تایر ایران، انجمن صنفی شوینده بهداشتی و آرایشی، انجمن صنفی تولیدکنندگان باتری و انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران از سوی معاونت توسعه بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت ابلاغ شده است.
درمتن بخشنامه ابلاغی معاونت توسعه و بازرگانی داخلی وزارت صنعت با موضوع بخشنامه معاون اجرایی رئیس‌جمهور اعلام شده: احتراماً با توجه به در پیش بودن مرحله دوم هدفمندسازی یارانه‌ها در سال‌جاری و ضرورت هماهنگی و همراهی انجمن‌ها و تشکل‌های مربوطه خودداری از افزایش قیمت کالاهای اساسی، حساس و ضروری تا اطلاع ثانوی جهت آگاهی و بهره‌برداری لازم ارسال می‌شود.
معجون سیاست و اقتصاد برای بورس
این بخشنامه در شرایطی صادر شد که بورس تهران هنوز در چند شوک اساسی به‌سر می‌برد. شایعه تغییراتی که در تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای اتفاق افتاده و ابهام در مورد بازگشت 4میلیارد دلار دارایی‌های ایران که قرار بود براساس توافق اولیه در مذاکرات ژنو آزاد شود در کنار افزایش نرخ سودسپرده‌های بانکی یک معجون سیاسی اقتصادی برای بورس تهران ساخته است که به‌نظر می‌رسد عبور از آنها با هزینه‌های سنگینی برای سرمایه‌گذاران همراه باشد.
ظرف چند روز گذشته شایعاتی زیادی در مورد تغییر ترکیب تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای به گوش رسید، این موضوع پس از آن رخ داد که تنش‌های جدید بر سر حمید ابوطالبی نماینده ایران در سازمان ملل اتفاق افتاد و حتی گفته شد که دولت قرار است عباس عراقچی که از اعضای ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای است را به سازمان ملل معرفی کند. این رویداد موجب شد نگاه نگران بورس به مذاکرات ژنو بیش از گذشته مضطرب شود. سرمایه‌گذاران که تحولات منطقه را به دقت دنبال می‌کنند نگران آینده مذاکرات هسته‌ای هستند.
در کنار سرنوشت مذاکرات، بحث نحوه بازپرداخت دارایی‌های بلوکه‌شده ایران که قرار بود به ایران بازگردانده شود منجر به رشد قیمت دلار در هفته گذشته شد، اکنون مشخص نیست که مرحله سوم و چهارم دارایی‌های ایران که در برخی حساب‌های خارجی ایران بلوکه شده است به چه نحو قرار است به ایران بازگردانده شود این موضوع منجر به تقویت ارزش دلار در برابر ریال شد و هفته گذشته حتی قیمت هر دلار آمریکا پس از مدت‌ها، آرامش خود را از دست داد و برای نخستین‌بار در دولت جدید به بالاتر از 3100تومان رسید. عوامل دیگری که می‌توان در مورد دلایل نزول بازار سهام برشمرد افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی است، گفته می‌شود بانک مرکزی دست بانک‌ها را برای افزایش نرخ سود سپرده‌ها باز گذاشته است بر‌همین اساس بانک‌ها در حال پرداخت سود بین 22تا 55درصد به سپرده‌گذاران هستند.
براساس تازه‌ترین گزارش که خبرگزاری فارس منتشر کرد، بانک ملت سود سپرده روزشمار را 22درصد تعیین و نرخ سود بلندمدت را حدود 25درصد کرده است. بانک ملی هم سود سپرده 2ساله را 55درصد مشخص کرده است. در تبلیغات این بانک طراحی بزرگ 5+5 درج شده است، بررسی‌ها نشان می‌دهد در این بانک اگر فرد تنها 4ماه سپرده‌گذاری کند، می‌تواند 22درصد برای سرمایه‌گذاری 2ساله دریافت کند. حتی میزان سود سپرده‌های برخی بانک‌ها درمدت 2سال تا 57درصد هم رسیده است این موضوع منجر به خروج شدید نقدینگی از بورس تهران به سمت بانک‌ها می‌شود.
ماجرای بخشنامه جدید چیست
علیرضا عسگری مارانی در تشریح دلایل نزول سنگین بورس تهران ظرف 3روز گذشته گفت:بهتر است سراغ دولت بروید، چرا خبرنگاران با ما تماس می‌گیرند، دلایل نزول شاخص را باید از دولت بپرسید.از عسگری مارانی خواستیم در این‌باره بیشتر توضیح بدهد او ادامه داد: وقتی دولت از یک طرف قیمت حامل‌های انرژی را چند برابر می‌کند و از طرف دیگر برای کالاها قیمت‌گذاری می‌کند شما چه انتظاری از بورس دارید، مگر بورس مرد 6میلیون دلاری است که هر‌ضربه‌ای را تحمل کند و خم به ابرو نیاورد. مدیرعامل سرمایه‌گذاری ملی ایران توضیح داد:بخشنامه جدید معاون اجرایی رئیس‌جمهور مبنی بر قیمت‌گذاری محصولات به‌ویژه فولاد و پتروشیمی ضربه سنگینی به بازار وارد کرد.
دولت از یک سو قیمت گاز را 5برابر افزایش می‌دهد اما از سوی دیگر بخشنامه قیمت‌گذاری صادر می‌کند. این کارشناس بازار سرمایه ضمن انتقاد شدید از دولت تصریح کرد: سرمایه‌گذاران بورس نمی‌دانند تکلیف‌شان چیست آقای روحانی اعلام کرد که از بازار سرمایه حمایت می‌کند اما نه فقط در بودجه سال93 از بازار سرمایه حمایت نشد بلکه پس از تصویب بودجه هر بار با مصوبه‌های مختلف ضربه مهلکی به بازار سرمایه وارد شد. مارانی ادامه داد: مجلس یک کمیسیون تطبیق لوایح دارد باید این مصوبات جدید با لوایح و قوانین کنترل شود.
برگزاری نشست اضطراری بزرگان بازار
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران در ادامه از برگزاری یک نشست اضطراری توسط شرکت‌های بزرگ بورس تهران خبر داد و گفت: امروز برای حمایت از بازار سهام در محل شرکت سرمایه‌گذاری شستا نشستی با حضور 20شرکت سرمایه‌گذاری و صندوق‌های بازنشستگی برگزار می‌شود اما مگر می‌توان با چنین نشست‌هایی معجزه کرد.