دکتر عبدالرضا استقامتی معاون مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت چند روز قبل خبر از افزایش میزان شیوع تب مالت از 24 مورد در هر 100 هزار نفر در سال 79 به 39 مورد در هر 100 هزار نفر در سال گذشته داد.
همچنان که دکتر مینو محرز، رئیس انجمن علمی بیماریهای عفونی هم با خرده‌گیری بر روند فعالیت سازمان دامپزشکی و عدم نظارت جدی بر سلامت دام‌ها به خطری که استفاده از فرآورده‌های دامی آلوده می‌تواند داشته باشد، اشاره کرد و گفت: «عدم نظارت جدی بر سلامت دام‌ها از سوی سازمان دامپزشکی سبب می‌شود که شاهد اپیدمی دوباره این بیماری در کشور باشیم.»
با این حال دکتر مجتبی نوروزی، رئیس سازمان دامپزشکی کشور، در حاشیه همایشی که دیروز به مناسبت روز مبارزه با بیماریهای مشترک انسان و حیوان در سالن همایش‌های رازی برگزار شد، به پیگیری دقیق موارد تب مالت و اقدامات پیشگیرانه سازمان دامپزشکی کشوری در راستای کنترل این بیماری اشاره کرده و می‌گوید: «این موضوع که چرا سازمان دامپزشکی خبر از کاهش تعداد موارد آلوده به تب مالت در جمعیت حیوانی داده ولی بیماری در جمعیت انسانی با افزایش مواجه بوده است، به عدم نظارت و کنترل سازمان دامپزشکی برنمی‌گردد بلکه بهبود سیستم گزارش دهی و بیماریابی سبب شده است تا تقریباً تمام موارد آلوده، شناسایی و گزارش شوند که خود به خود افزایشی در آمار را به وجود خواهند آورد.»
او ادامه می‌دهد: «بحثی که مطرح است مربوط به قابلیت پراکندن آلودگی از سوی یک دام بیمار در جمعیت انسانی است، به عنوان مثال در نواحی روستایی که آگاهی در رابطه با این بیماری کمتر است، یک گاو آلوده به بروسلوز، ممکن است در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی بیش از 50 نفر را که از شیر و یا سایر محصولات لبنی آن مثل پنیر و... استفاده کرده باشند بیمار کند، بنابر این اظهار نظر در رابطه با افزایش موارد انسانی در نتیجه عدم نظارت کافی سازمان دامپزشکی، چندان صحیح نیست.»
پاسخ مسئولان
وی در ادامه به برنامه‌های پیشگیرانه سال آتی اشاره کرده و می‌گوید: «ما درصدد هستیم تا در سال 86 در صورت تزریق اعتبارت لازم که چیزی حدود 16 میلیارد تومان برآورد شده است نظارت‌های پیشگیرانه سازمان دامپزشکی را بالاتر ببریم ،کما اینکه در سال 85 ما تا پایین‌ترین میزان آلودگی، یعنی حدود 26/0 درصد، بیماری را کاهش دادیم.»
دام‌های آلوده را می‌خریم
دکتر نوروزی در راستای فعالیت‌های سازمان دامپزشکی در جهت کنترل بیماری تب مالت، به روز کردن آیین‌نامه اجرایی بروسلوز اشاره کرده و به همشهری می‌گوید: «یکی از اقدامات سازمان دامپزشکی، خرید دام‌های آلوده از دامداران است که این سازمان با پرداخت 75 درصد از قیمت واقعی دام، آن را خریداری می‌کند و سپس در کشتارگاهها و تحت نظارت ماموران این سازمان معدوم می‌شوند.»
دکتر عباسعلی مطلبی، رئیس هیأت مدیره جامعه دامپزشکان، نیز در این زمینه می‌گوید: «خرید دام‌های آلوده از دامداران در سالهای اخیر، دستخوش تحولات مثبتی شده است چرا که ما حدود 5 – 4 سال قبل حدود 35 درصد از میزان خسارت را به دامدار پرداخت می‌کردیم اما الان آن را به 75 درصد رسانده‌ایم که البته معتقدیم، 75 درصد کل خسارت، اصلا کافی نیست و باید به 100 درصد برسد، به خصوص که در اروپا هم در سالهای اخیر به ویژه در رابطه با بیماریهای واگیردار قابل انتقال بین انسان و حیوان (زئونوزها) تمهیداتی اندیشیده شده که حدود 175 درصد از ارزش اقتصادی دام را می‌پردازند و آن را معدوم می‌کنند در نتیجه کنترل تب مالت بسیار بهتر انجام می‌شود.»
وزارت بهداشت هم مسئول است
رئیس سازمان دامپزشکی در ادامه گفت‌وگوها به محصولات آلوده ثانوی مثل بستنی‌های سنتی، خامه‌ها و پنیرهای باز اشاره کرده و می‌گوید: «نظارت بر محصولات حیوانی خام در حیطه مسئولیت‌های سازمان دامپزشکی است اما وقتی همین محصولات، تحت فرآوری قرار می‌گیرند، نیاز به نظارت وزارت بهداشت دارد و اگر مواردی از ابتلا از طریق مواد غذایی صورت بگیرد مربوط به وزارت بهداشت می‌شود، از این رو مهار تب مالت در کشور، اقدامی است که همکاری‌های بین بخشی را می‌طلبد و در صورتی که وزارت بهداشت هم نظارت خود را در بحث مسئولین فنی بهداشتی بیشتر کند، کنترل بیماری راحت‌تر می‌شود.»
رئیس سازمان دامپزشکی در پاسخ به این سئوال که آیا سازمان دامپزشکی بر ذبح بهداشتی دام‌ها نظارت می‌کند یا خیر، می‌گوید: «مواردی از کشتار که در کشتارگاهها یا مراکز تعیین شده بهداشتی از سوی سازمان دامپزشکی انجام می‌شود، هیچ نوع مشکلی ندارد اما من از همین جا این هشدار را به مردم می‌دهم که بیماری تب مالت می‌تواند از طریق کشتارهای غیرمجاز که در محل‌های غیراستاندارد مثل حاشیه شهرها یا حیاط خانه‌ها انجام می‌شود، انتقال یابد، بنابراین توصیه اکید مبنی بر تهیه گوشت از مکان‌های معتبر که تحت نظارت متخصصان اداره دامپزشکی و وزارت بهداشت است، وجود دارد.»