آنزمان تنها سرگرمی خیلی از بچهها همین مجلهها بودند. وقتی کلاس دوم دبستان بودم خرید مجلههای دانشمند و دانستنیها را بهصورت مرتب شروع کردم و عجبا که تشنگیام با چشیدن آب این دریاها بیشتر هم شد. مدتی بعد مجلهی «اطلاعات علمی» هم به جمع خانوادهی ما معرفی شد و یکی از همراهان ثابت بعدازظهرهای خالی آن دوران شد.
این مجلهها تنها کشکولهایی انباشته از اطلاعات نبودند، بلکه نخستین آموزشها دربارهی کشف و تجربهی روش علمی را بیان میکردند. سیر تحول نظریهها و جریان اکتشافات علمی و جدلهای دانشگاهی از این طریق دستگیر ما میشد.
اینروزها همهچیز فرق میکند. اینترنت هست و نشریات علمی کاغذی هم باید با رقیبی اینقدر قوی رقابت کنند وگرنه ذرهذره تحلیل میروند و آخر سر چیزی از آنها نمیماند، جز نام نیکی در خاطرهی پیرترها. اما یکچیز میتواند نشریات کاغذی را زنده و سرحال نگه دارد، شوق اکتشاف علمی و هیجان پیمودن این راه اسرارآمیز.
دنیای اینترنت، بهویژه اینترنت فارسی، هنوز تحت تأثیر مطالب دمدستی و نکات شمارهخورده و ترجمههای شبهعلمی از سایتهای عامهپسند خارجی است. امیدوارم نشریات کاغذی راه خود را درست انتخاب کنند و مثل همان قدیم، آموزگاری باشند برای آموختن راه و روش علم و پرهیز از شبهعلم.
--------------------------------------------------
* دانشجوی دکترای جانورشناسی و مؤلف کتابهای علمی