رأيگيري براي انتخابات رياستجمهوري سوريه از هفته گذشته با گرفتن رأي سوريهايهاي خارج از كشور، آغاز شد. صدها هزار نفر از آوارگان و پناهجوياني كه بهدليل درگيريهاي سالهاي اخير سوريه در كشورهاي همسايه مانند لبنان و اردن ساكن شدهاند، بهمدت 2روز در انتخابات شركت كردند. در داخل سوريه نيز امروز حدود 15ميليون واجد شرايط رأي دادن از جمعيت 22ميليون نفري اين كشور در انتخابات رياست جمهوري شركت كردند. اين انتخابات رويدادي متفاوت در نيم قرن گذشته در سوريه است.
انتخاباتهاي قبلي درواقع نوعي همهپرسي بودند با حضور نامزدي از حزب حاكم. اما در اين انتخابات علاوه بر بشار اسد رئيسجمهور كنوني، 2نامزد ديگر هم شركت دارند. سوريه بعد از 3سال جنگ ويرانگر با حضور جنگجوياني از 72ملت، اكنون به روز انتخابات رسيدهاست. تا 16ماه قبل همه درباره روزشمار سقوط حكومت بشار اسد سخن ميگفتند. اكنون اما همه پيشبينيها از ادامه حضور او در قدرت حكايت دارد. تحليلگران انديشكدههاي غربي به دولتهايشان توصيه ميكنند كه براي سوريه بعد از اين جنگ آماده باشند؛ سوريهاي كه در آن علويها همچنان قدرت را در اختيار خواهند داشت.
سوريه چگونه به روز انتخابات رسيد؟
در بهار سال2011 وقتي نيمي از جهان عرب صحنه خيزشهاي مردمي بودند، در سوريه هم اعتراضهاي خياباني از شهر درعا آغاز شد، اما اين اعتراضها خيلي زود جاي خود را به اجراي مرحلهبهمرحله نقشهاي داد كه سالهاست كشورهاي عربي و غربي براي سوريه كشيده بودند. سوريه چندقومي كه به اندازه عمر تشكيل برخي كشورهاي عربي، قدمت پارلماني دارد، بهخاطر موقعيت جغرافيايي و متحدان منطقهاياش، سالها خار چشم رقباي عربي و قدرتهاي غربي بود.
به همينخاطر اين كشورها در 3سال گذشته همه تلاش خود را كردند تا با ارسال پول و سلاح و اعزام جنگجوي خارجي، حكومت بشار اسد را سرنگون كنند. در سال2012 شورشيان سوريه پيشرويهاي زيادي در ميدان جنگ بهدست آوردند و بعد از تصرف حلب و حمص حتي تا نزديك دمشق رسيدند. اما از اواخر سال2012 معادلات جنگ تغيير كرد.
دلايل اين تغيير معادله بسيار است كه در ادامه گزارش به آنها اشاره ميشود. درحاليكه مخالفان مسلح دولت سوريه مشغول جنگ با ارتش بودند و شخصيتهاي سياسي مخالف هم در نشستهايي از استانبول تا پاريس، تنها از رفتن بشار اسد سخن ميگفتند، دولت سوريه چندين گام براي راضي كردن مخالفان برداشت. در سال2012 پيشنويس قانون اساسي جديد تدوين و در همهپرسي به رأي گذاشته شد. بازهم مخالفان سلاح را به زمين نگذاشتند. در قانون اساسي جديد فعاليت احزاب به رسميت شناخته شد و اختيارات پارلمان هم بيشتر شد. در تابستان سال2012 انتخابات پارلماني برگزار شد. در اين انتخابات هم اتفاق تازهاي در سوريه افتاد و براي نخستينبار نمايندگاني خارج از ائتلاف حاكم به مجلس راه يافتند. در اين انتخابات 7حزب سياسي جديد شركت كردند.
همه مشكلات مخالفان
مخالفان يعني نيرويي كه در مقابل ارتش سوريه قرار دارد، يكي از اصليترين دلايل شكست همه فعاليتهاي 3سال گذشته عليه حكومت سوريه است. اختلاف ميان مخالفان، وابستگي آنها به قدرتهاي منطقهاي و فرامنطقهاي، عدمنمايندگي آنها از نيروهاي داخلي سوريه و از همه مهمتر قدرت گرفتن گروههاي تروريستي در ميان شورشيهاي داخل سوريه، از دلايل ناكامي مخالفان حكومت دمشق است.
تركيب قومي و جمعيتي سوريه
جمعيت سوريه به لحاظ قوميتي متشكل از اعراب، كردهاو به لحاظ مذهبي متشكل از مسيحيان و مسلمانان هستند.كل جمعيت سوريه حدود 23ميليون نفر است. اعراب 77درصد از اين جمعيت را تشكيل ميدهند. مسيحيان حدود 10درصد از جمعيت سوريه را تشكيل ميدهند. كردها هم حدود 9درصد اين جمعيت را تشكيل ميدهند. آنها در مناطق شمالشرقي سوريه ساكن هستند. از جمعيت مسلمان سوريه حدود 60درصد سني هستند.
اقتصاد
كشور سوريه براساس دستهبندي سازمان ملل از كشورهايي با درآمد متوسط در خاورميانه است. كشاورزي و نفت بخشهاي عمده اقتصاد سوريه را تشكيل ميدهند. حدود 40درصد از درآمد صادرات اقتصاد سوريه وابسته به نفت است. از زمان آغاز بحران در سوريه بهدليل جنگ داخلي و همچنين تحريمهايي كه حاميان غربي و عربي مخالفان سوريه اعمال كردهاند، اقتصاد اين كشور 35درصد كوچك شدهاست.
كمك آمريكا به شورشيان سوريه
در روزها اخير پخش يك مستند تلويزيوني فاش كرد كه چگونه ارتش آمريكا در پايگاهي سري در قطر مخالفان دولت سوريه را آموزش ميدهد تا به سربازان دولت دمشق حمله كرده و سپس اگر سربازي زنده مانده بود وي را از پاي درآورند. در اين مستند كه سهشنبه شب در شبكه تلويزيوني پيبياس به روي آنتن رفت، به اين مسئله پرداخته شده كه دولت واشنگتن چگونه حملات مسلحانه را عليه دولت بشار اسد، رئيسجمهور سوريه رهبري ميكند.