خبرگزاري ميراث فرهنگي ديروز اعلام كرده است كه پرونده ثبت جهاني موسيقي علوانيه در حال تهيه است. براساس اين گزارش پس از هشدار دوستداران و پژوهشگران ميراث‌فرهنگي استان خوزستان درخصوص ثبت جهاني موسيقي علوانيه به نام كشور عراق، اداره ميراث‌فرهنگي اين استان آمادگي خود را براي حفظ موسيقي علوانيه و تهيه پرونده ثبت جهاني آن اعلام كرد. علوانيه يكي از سبك‌هاي حرفه‌اي موسيقي در استان خوزستان است.
علوانيه مختص ايران است
قاسم‌منصور آل‌كثير، پژوهشگر حوزه مردم‌نگاري به خبرگزاري ميراث‌فرهنگي گفته است، پس از هشدارهاي دوستداران ميراث فرهنگي خوزستان درباره خطر تصاحب موسيقي علوانيه كه خاستگاه ايراني داشته و به استان خوزستان تعلق دارد، اداره ميراث‌فرهنگي استان خوزستان آمادگي خود را براي حفظ موسيقي علوانيه و ثبت جهاني پرونده اين موسيقي اعلام كرد. يحيي جابري، پژوهشگر موسيقي محلي و كارشناس موسيقي رديفي عراق، در مجله الحيات كه در سال2011 منتشر شد، لحن موسيقي علوانيه را به اهالي سوريه و عراق نسبت داده بود درحالي‌كه هنرمندان و ترانه‌سرايان اين كشورها اين سبك را با نام «علوان اهوازي» مي‌شناسند.
مبدع موسيقي علواني اهواز نيز كه اين سبك موسيقي را به شهرت رساند، علوان الشويع بود كه گفته مي‌شود از اهالي شهر اهواز بود و در همين شهر نيز به خاك سپرده شد. قاسم‌منصور آل‌كثير مي‌گويد: هر از گاهي شبكه‌هاي تلويزيوني كشورهاي همسايه در برنامه‌هاي درخواست موسيقي، اقدام به انتخاب موسيقي علوانيه اهوازي مي‌كنند كه رفته‌رفته در باور جمعي مردم آن كشورها چنين پنداشته مي‌شود كه اين سبك مربوط به ديار خودشان است. درصورتي كه اصل و ريشه علوانيه خاستگاه ايراني دارد و متعلق به عرب‌هاي خوزستان است.
به گفته آل‌كثير، به‌دليل موقعيت جغرافيايي و وجود فرهنگ مشترك خوزستان با كشورهاي همسايه و تعاملات فرهنگي ميان مردمان اين پهنه، اين خطر همواره وجود داشت كه اين سبك موسيقي در كشورهاي عربي به ثبت جهاني برسد.
دوستداران ميراث فرهنگي استان خوزستان در مذاكراتي كه با مديركل ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري اين استان داشته‌اند درخصوص اين ميراث در خطر ثبت جهاني از افشين حيدري، رئيس اداره ميراث فرهنگي خوزستان وعده گرفته‌اند كه موسيقي علوانيه به نام خوزستان ثبت شود تا به شكلي از ثبت جهاني علوانيه به نام عراق جلوگيري شود. منصور آل‌كثير معتقد است، با توجه به رويكرد مثبت مديريت ميراث فرهنگي استان خوزستان، مكاتبات اوليه براي جلوگيري از ثبت موسيقي علوانيه توسط كشورهاي همسايه و عربي آغاز شده است.
وعده ميراث فرهنگي براي حفظ موسيقي علواني
توجه دوستداران ميراث فرهنگي استان خوزستان و هشدار آنها نسبت به ثبت يك ميراث معنوي ديگر متعلق به خطه خوزستان ايران به نام كشور عراق موجب شده است تا مسئولان محلي در سازمان ميراث فرهنگي كشور اين موضوع را در دستور كار قرار بدهند و براساس وعده افشين حيدري رئيس اداره ميراث فرهنگي استان خوزستان پرونده ثبت ملي و جهاني موسيقي علوانيه به‌عنوان يكي از ميراث آييني و معنوي ساكنان جنوب ايران جدي گرفته شود.
سهل‌انگاري نسبت به هشدار دوستداران ميراث فرهنگي و اقدام كشورهاي همسايه ايران به‌منظور ثبت آثار ناملموس متعلق به ايران به نام خود و نه حتي در قالب پرونده‌هاي مشترك موجب شده است كه در سال‌هاي اخير برخي ميراث معنوي ايران از قبيل چوگان و تار ايراني به نام جمهوري آذربايجان ثبت شود. البته برخي اقدامات بموقع نيز موجب شد تا پرونده ثبت جهاني بادگيرها كه خاستگاه آن شهر يزد است به نام كشور امارات در يونسكو مردود اعلام شود. اكنون نوبت به پرونده ثبت موسيقي علوانيه اهواز به نام كشور عراق رسيده است كه بايد ديد آيا اين نوع از موسيقي كه مخصوص اعراب جنوب ايران در خوزستان است به نام عراق به ثبت خواهد رسيد يا ثبت ملي و بموقع آن به نام ايران از دست‌اندازي‌هاي جديد به ميراث معنوي كشور جلوگيري مي‌كند.