یوزپلنگ ایرانی که از ماهها قبل به بهانهی جام جهانی فوتبال نامش سر زبانها افتاده و خبرساز شده است. مهمانی که قرار است به من و تو و همهی مردم دنیا یادآوری کند که زمین، میزبان همهی ماست و همه باید با کار تیمی خوب و پاس و شوتهای عالی، گُل بکاریم و برندهی میدان که نه، محافظ سلامتی كرهی زمین خودمان باشیم!
* * *
به سمت دروازه با پیراهنی متفاوت
آرش نورآقایی، دربارهی مطرحشدن حضور یوزپلنگ ایرانی (آسیایی) در این مسابقهها میگوید: «جامجهانی فوتبال یک رویداد جهانی و بزرگ است. دیدار نمایندگان ۳۲ كشور فرصتی است که میتوان به بهترین شکل از آن استفاده کرد. در این فرصت، میتوان مردم را با گونههای در حال انقراض دنیا آشنا کرد. گونههایی که اگر مراقبشان نباشیم، ممکن است چهار سال دیگر وجود نداشته باشند! یوزپلنگ آسیایی یا چیتا، حیوان مهمی برای ما ایرانیهاست. خواستیم از این رویداد بزرگ که کشورمان هم فرصت حضور در آن پیدا کرده، استفاده کنیم و پیام محیط زیستی بدهیم. بهاین ترتیب پیشنهاد درج تصویر یوزپلنگ روی پیراهن بازیكنان تیم ملی ایران مطرح شد. در کنار آن فعالیتهای دیگری مانند نقاشی ۳۲ گونهی در حال انقراض دنیا روی توپ فوتبال و برنامههای فرهنگسازی و آموزشی برای کودکان هم در نظر گرفته شده است.»
* * *
چیتبال، گُلر میدان
چیتبال از دو کلمهی «چیت» و «بال» تشکیل شده است که به چیتا و فوتبال اشاره دارد. عروسکی بامزه و زیبا که در همین مدت کوتاهی که از تولدش میگذرد، حسابی معروف شده است. آرش نورآقایی دربارهی به وجود آمدن چیتبال به هفتهنامهی دوچرخه میگوید: «مرضیه نقیبی این عروسک را ساخت و هماکنون دو چیتبال یکی «کوشکی» و دیگری «دلبر» داریم که فرقشان با هم فقط در رنگ چشمهایشان است. چیتبال سفر میکند و تا به حال به زیستگاههای یوز در ایران، برزیل و آمریکا و کلی جای دیگر رفته و هرجا که میرود پیامهای محیطزیستی میدهد و توجه ما را به موضوعهای مهم جلب میکند. این عروسک الآن وبلاگ دارد و کلی در دنیای اینترنت معروف شده است.»
* * *
یک پاس عالی
«کوشکی وقتی توله بود، به دام سه چوپان افتاد، اما قبل از اینکه از بین برود، شکارچیای به نام کوشکی آن را میخرد و به سازمان حفاظت محیط زیست منطقهی میاندشت هدیه میدهد. به این ترتیب نام این حیوان به نام نجاتدهندهاش «کوشکی» معروف میشود. «دلبر» اما داستان دیگری دارد؛ سه سال پیش، زمانی که تولهی کوچکی بود به دام سگهای یک گله افتاد. چوپان گله تصمیم گرفت آن را با خودش همراه کند. بعد از مدتی، چوپان دیگری دلبر را میان گله تشخیص داد. آن را از چوپان جدا كرد و به محیطبانی خارتوران تحویل داد. به این ترتیب دلبر و کوشکی جان سالم به در بردند و در دو جای مختلف بزرگ شدند، اما حالا وقتش رسیده که به هم برسند!»
اینها را پرویز شجاعی پارسا، به هفتهنامهی دوچرخه میگوید. یک فعال محیط زیست و دوستدار حیوانات که برای نشاندادن اهمیت این گونهی نادر طبیعت ایران، به همراه هم تیمیهایش از محل زندگی کوشکی تا محل زندگی دلبر رکاب زده تا مردم را با این دو یوزپلنگ در اسارت آشنا کند.
«یوزپلنگ آسیایی گونهای نادر و منحصربهفرد است که شهرت جهانی دارد و هماکنون فقط در ایران زندگی میکند. پستانداری که در عرض سه ثانیه سرعتش از صفر به ۹۶ کیلومتر میرسد. کوشکی الآن ششساله است و جای خوبی برای زندگی دارد، اما محل زندگی دلبر تعریفی ندارد. این حیوان باید جا برای دویدن داشته باشد، نه در قفسی مثل قفس مرغ و خروس نگهداری شود! ما با رکابزدن بین محل زندگی این دو حیوان و در واقع خواستگاریکردن کوشکی از دلبر، خواستیم یادآوری کنیم مهم نیست این دو حیوان کجا و در چه شهری زندگی کنند. مهم این است که از آنها و نسلشان باید به بهترین شکل محافظت کرد.»
* * *
یک دفاع جانانه
پیوند خوردن جامجهانی فوتبال به یوزپلنگ ایرانی (آسیایی)، با فعالیتهای خوب هنرمندان و ورزشکاران هم همراه بود. پرویز شجاعیپارسا دربارهی سفر بافق این طور میگوید: «به پیشنهاد آرش نورآقایی قرار شد تیم فوتبال هنرمندان با تیم منتخب شهر بافق یک مسابقهی نمادین در بافق برگزار كند. بافق یکی از زیستگاههای مهم یوزپلنگ است. شخصیتهای برجستهای مانند همایون شجریان، رضا یزدانی، پژمان جمشیدی، کامبیز دیرباز، بهروز رهبریفر و... در تیم هنرمندان حضور پیدا کردند و از این برنامه حمایت کردند.»
عكسها: پرویز شجاعیپارسا