تاریخ انتشار: ۲۶ خرداد ۱۳۹۳ - ۱۶:۳۵

زهرا رفیعی: خودمراقبتی اقدامات و فعالیت‌های آگاهانه، آموخته شده و هدفداری است که فرد به‌منظور حفظ حیات و تأمین، حفظ و ارتقای سلامت خود و خانواده‌اش انجام می‌دهد.

رعايت نكات بهداشتي در سفر ازجمله نكات خودمراقبتي است. در واقع خودمراقبتي شامل اعمالي است كه مردم انجام مي‌دهند تا تندرست بمانند، از سلامت ذهني و جسمي خود نگهداري كنند، نيازهاي اجتماعي و رواني خود را برآورده سازند، از بيماري‌ها يا حوادث پيشگيري كنند، ناخوشي‌ها و وضعيت‌هاي مزمن را بهبود بخشند.

در هر منطقه‌اي ويروس‌ها و باكتري‌هايي وجود دارد كه براي كساني كه در آن منطقه دائما ساكن هستند چندان مضر نيست و بدن آنها با آن تطابق پيدا كرده است ولي وقتي ما به جاي جديدي مي‌رويم اين ويروس‌ها و باكتري‌ها مي‌تواند ما را بيمار كند و عوارض آن را تا چند روز در ما نگه دارد. تطبيق با اين محيط يك هفته تا 10روز زمان نياز دارد ولي از آنجايي كه اين فرصت طي مسافرت كمتر فراهم مي‌شود بنابراين احتمال اينكه در مسافرت دچار بيماري شويد زياد است. رعايت چند نكته مي‌تواند سلامت شما و اطرافيانتان را تضمين كند.

غذا

در سفر خوردن غذاهاي محلي مي‌تواند براي گردشگر بسيار هيجان‌‌انگيز باشد. اين غذاهاي محلي را با غذاهاي بين‌راهي اشتباه نگيريد عموما غذاهاي محلي از كيفيت مطلوبي برخوردار‌ند اما غذاي رستوران‌هاي بين‌راهي را بايد با دقت بيشتري انتخاب كنيد. اگر ناچار شديد در رستوران بين‌راهي غذا بخوريد، از تميز بودن قاشق و چنگال و ليوان آن رستوران مطمئن شويد. از ظروف يك رستوران مي‌توان تميزي غذاي آنجا را نيز مورد ارزيابي قرار داد. يك ليوان را در مسير نور بگيريد و ببينيد آيا لكه‌هاي چربي روي آن قرار دارد يا نه. چرب بودن قاشق و چنگال نشان از آلوده بودن محيط دارد.

از خوردن غذاهايي كه تركيبات آن را نمي‌دانيد مانند كتلت، همبرگر و كباب كوبيده خودداري كنيد. سعي كنيد از سفارش دادن غذاهايي كه سس دارد خودداري كنيد. در طبيعت از جمع‌آوري و خوردن قارچ‌هاي وحشي خودداري كنيد ولي براي ميان‌وعده مي‌توانيد از انواع ميوه‌ استفاده كنيد تا علاوه بر تأمين ويتامين‌ها، فيبر مورد نيازتان هم تأمين شود. از مصرف سوسيس، كالباس و ساندويچ‌هاي آماده پرهيز كنيد. مسموميت‌هاي ناشي از خوردن فست‌فود‌ها در سفر مي‌تواند سفر را براي همه تبديل به خاطره‌اي ناخوشايند كند. از غذاهاي آبدار، سوپ‌ها و آش‌ها و سبزي‌هاي آبدار مثل خيار و گوجه‌فرنگي و كاهو استفاده كنيد ولي نسبت به شست‌وشوي صحيح ميوه‌ها اطمينان خاطر پيدا كنيد. در طول سفر بايد از خوردن غذاهاي چرب، سرخ شده، شيريني‌ها، شكلات و خامه اجتناب كنيد.

آب

مغز انسان در طبيعت و سفر ديرتر از حالت عادي در مورد تشنگي هشدار مي‌دهد. حال كه به تابستان هم نزديك مي‌شويم در روزهاي گرم تابستان حتي در سفر بايد حداقل 6تا 8 ليوان در روز آب بنوشيد.

كم‌آبي بدن مي‌تواند در دستگاه گوارش اختلال ايجاد كند و منجر به يبوست شود. هنگام سفر از آب آشاميدني مطمئن يا آب معدني استفاده كنيد. از نوشيدن آب يخ‌هاي روي ميز رستوران‌ها خودداري كنيد. اين يخ‌ها مي‌تواند عامل انتقال بيماري باشد. سعي كنيد آب آشاميدني جوشانده شده همراهتان باشد كه در مواقع ضروري مثل شست‌وشوي دست‌ها از آن استفاده كنيد.
نوشيدن مايعات بسيار سرد يا به‌اصطلاح يخ در روزهاي گرم تابستان به دستگاه گوارش آسيب مي‌رساند و سبب بروز اسپاسم معده مي‌شود. نوشابه‌ها و نوشيدني‌هاي مصنوعي نيز موجب بروز خشكي بدن يا دهيدراتاسيون بدن مي‌شود.

دارو و كمك‌هاي اوليه

كساني كه رژيم غذايي بدون روغن و نمك دارند بايد طي سفر رژيم خود را رعايت كنند. بدون ترديد اگر فردي بيماري فشارخون دارد نبايد از غذاهاي بين شهري كه نمك بيشتري دارد استفاده كند و بايد پيش از سفر براي غذاي خود تمهيداتي بينديشد. از نگهداري داروي خود به‌مدت طولاني در پشت شيشه، داشبورد و يا صندوق عقب ماشين خودداري كنيد. بهتر است دارو پيش خودتان باشد نه داخل چمدان چرا كه امكان گم شدن چمدان يا قرار گرفتن آن در محيط خيلي سرد و يا خيلي گرم وجود دارد. داروهاي يخچالي را در ظروف مخصوص خنك‌كننده حمل كنيد.

كيف كمك‌هاي اوليه حاوي دارو‌هاي تب‌بر مانند استامينوفن يا پروفن، شربت سرما‌خوردگي، ضد‌حساسيت، پماد آنتي‌بيوتيك موضعي مانند تتراسايكلين را همراه داروهايي كه اعضاي خانواده به‌طور مرتب استفاده مي‌كنند به همراه داشته باشيد. بهتر است يك كپي از نسخه پزشك خود را همراه با شماره تلفن او به همراه داشته باشيد.

شست‌وشو

شست‌وشوي مكرر دست‌ها در سفر نشانه وسواس نيست. از آنجايي كه شما در شهر خود نيستيد و دائم دست‌تان به نقاط و خاك‌آلوده برخورد مي‌كند در هر زمان كه فرصتي دست داد شست‌وشوي دست‌ها را فراموش نكنيد. براي اين كار از صابون‌هاي جامد كه در دستشويي‌ها و رستوران‌هاي بين‌راهي قرار دارد استفاده نكنيد.