بررسي ميداني از اعمال نرخهاي جديد نشان ميدهد كه بهطور كلي شركتهاي مشهور و باسابقه هواپيمايي نرخ بليتهاي خود را نسبت به نرخهاي مصوب گذشته افزايش دادهاند و شركتهايي كه شهرت آنچناني ندارند، براي جذب مشتري اقدام به كاهش نرخ نسبت به قيمتهاي مصوب كردهاند. البته آزادسازي نرخ بليت هواپيما از سوي سازمان هواپيمايي با ضوابطي خاص براي ايرلاينها اعمال شده است؛
بهطوريكه سطح نوسان قيمت نسبت به نرخهاي مصوب قبلي حداكثر ميتواند 30درصد باشد. قدرت مانور ايرلاينها توسط سازمان هواپيمايي كنترل شده است تا ميزان كاهش يا افزايش قيمت بليت در اين محدوده كنترل شود. در اين شرايط كساني كه بهدنبال بليتهاي ارزان هستند ميتوانند، از آژانسهاي هواپيمايي بليت مربوط به ايرلاينهاي غيرمشهور را طلب كنند. پرتردد يا كمترددبودن مسير پروازي در تعيين نرخ بسيار مؤثر است. ساعت پرواز و روز آن نيز از نكات تأثيرگذار در قيمت بليت خواهد بود. بهطور طبيعي تهيه بليت براي سفر در ايام كمتقاضاي هفته و ساعات اوليه صبح، هزينه كمتري را بهدنبال خواهد داشت.
در اين ميان برخي ايرلاينها با برقراري پروازهاي ويژه يا بيزينس كلاس، خدمات بهتري به مشتريان ميدهند كه بهاي بليت اين پروازها از نرخهاي مصوب سابق بالاتر خواهد بود.بررسي ميداني همشهري نشان ميدهد كه يك ايرلاين مشهور براي پرواز تهران به مشهد در روز پنجشنبه و ساعت مياني روز 2نرخ 157هزار تومان و 170هزار تومان را درنظر گرفته است درحاليكه نرخ قبلي براي اين مسير 131هزار تومان بود. اين ايرلاين 2كلاس پروازي را بسته به خدمات متنوع، درنظر گرفته است كه نشان ميدهد نرخ اول با 20درصد افزايش نسبت به نرخ سابق تعيين شده است و نرخ دوم 29درصد بيشتر از قيمت قبلي است.
در اين ميان اما برخي ايرلاينهايي كه از شهرت كمتري برخوردارند براي جذب بيشتر مسافر و رقابت با ايرلاينهاي بزرگ، اقدام به كاهش نرخها كردهاند. بر اين اساس در همين مسير پروازي تهران به مشهد و در همان روز يك ايرلاين قيمت بليت را 122هزار تومان تعيين كرده كه از نرخ مصوب سابق هم پايينتر است. اين ايرلاين در برخي روزهاي هفته نرخ بليت در اين مسير را تا 110هزار تومان كاهش داده است كه نشان از كاهش 16درصدي قيمت نسبت به نرخهاي سابق دارد. با آزادسازي نرخ بليت هواپيما مشتريان با شرايط متنوعي مواجه شدهاند كه بسته به وضعيت مالي خود ميتوانند پروازهاي بيزينس كلاس يا پروازهاي معمولي را انتخاب كنند.
گفته ميشود حتي برخي ايرلاينها امكاني را فراهم كردهاند تا اگر مشتريان نخواهند از خدماتي نظير غذاي داخل هواپيما و يا بار اضافي استفاده كنند، قيمت كمتري را بپردازند. آزادسازي نرخ بليت هواپيما در قانون برنامه پنجم توسعه با هدف رقابتي كردن بازار حملونقل هوايي مورد تأكيد قرار گرفته است.
رقابت براي جذب مسافر
معاون هوانوردي و امور بينالملل سازمان هواپيمايي كشوري گفت: متنوعسازي نرخ بليت باعث ميشود كه شركتها براي جلب مشتري در خدمات خود تجديد نظر كنند و رقابت سالم ميان شركتها بهوجود بيايد. محمد خداكرمي ادامه داد: اگر خدمات يكسان باشد مشتري براي ايرلاين گرانتر وجود نخواهد داشت. شركتها فهرست قيمتها را براساس زمان و گزينههاي مختلفي ارائه ميدهند، بهطوريكه براي هر طبقهبندي قيمت متفاوتي را ارائه ميدهند.
معاون هوانوردي و امور بينالملل سازمان هواپيمايي كشوري درخصوص پرواز به مناطق كم تقاضا، اظهار داشت: مهم اين بود كه پرواز به مناطق كم تقاضا حذف نشود و همچنان برقرار بماند. بر اين اساس شركتها ميتوانند مسيرجديد را تعريف كنند اما امكان حذف مسير را ندارند. نرخهاي اين مسيرها هم تابعي از ديگر مسيرهاست. قائممقام وزير راه و شهرسازي در امور هوانوردي و هواشناسي نيز معتقد است، در آزادسازي، مسافران دسته بندي ميشوند و برخي شركت نيز عموماً فعاليت چارتري خواهند داشت. علي محمد نوريان با اشاره به اينكه فروش بليت نظاممند ميشود، تأكيد كرد: در شيوه جديد مسافران قدرت انتخاب خدماتي مانند غذا و حمل بار را با هواپيما دارند و قيمت بليت متغير است.