در واقع اگر شما هم فوتبالي باشيد و دوستدار تماشاي بازيهاي جامجهاني، يك نفر از بيش از سه میلیارد آدمي هستيد كه پاي تماشاي اين بازيها مينشينند. درست است، حدود نصف جمعیت زمین، مسابقات جام جهاني فوتبال را تماشا ميكنند، براي همين است كه ميگويند اين رويداد فقط یک رویداد ورزشی نیست!
ما به همراه نيمي از جمعيت دنيا، در شهر و ديارهاي مختلف اين رويداد را تماشا ميكنيم، اين امكان را مدیون فناوری فضایی و وجود ماهوارهها هستيم. در واقع این ماهوارهها هستند که هیجان این رویداد بزرگ را از 12 استادیوم كشور برزیل به خانههای ما میآورند؛ موضوعي جالب كه برايمان عادي شده است!
- زيرساختهاي لازم براي پوشش تصاوير
از زماني كه قرار شد بازيها در برزيل انجام شود، يكي از موضوعهاي مهم، چگونگي پوشش تصاوير و ارسال آن به گوشه و كنار زمين بود. گفته ميشود بعضی از شهرهای برزیل دور افتادهاند، براي همين کابلکشی و استفاده از کابلهای نوری در آنها چندان به صرفه نبود.
برای کارگذاشتن كابل، نیاز به کندن زمین و مراقبتهای زیاد و دائمی بود كه زيرساختهاي آن از قبل وجود نداشت و اين كار بسيار هزينهبر ميشد. به همين دليل براي پخش بازيهاي اين دورهي جام جهاني، بیش از پیش بر قابليت ماهوارهها تكيه شد.
- ماهوارهها وارسال تصاوير
دوربینهاي زيادي وجود دارند كه بازي را از زواياي مختلفي میگیرند و به اتاق پخش تلويزيوني ميفرستند. در آنجا تصاوير بعد از انتخاب کارگردان، بهوسیلهي آنتن زميني به ماهوارهای در فضا فرستاده میشود. آن ماهواره تصاویر را در مقیاس جغرافیایی وسیعتری به زمین و ماهوارههاي ديگر ميفرستند. يعني آنتنها و ماهوارههاي زيادي تصاوير را به هم انتقال ميدهند، درست مثل اين كه به هم پاس ميدهند تا در نهايت به خانههای ما برسانند.
در این میان، تصاویر چندین بار پردازش میشوند و برای ماهوارههای مختلف در فضا فرستاده میشوند.
براي همين، ما که در این سوی کرهی خاکی هستیم، با كمي تأخير ميتوانيم تصاوير را تماشا كنيم. اين تأخیر در حدود یک ثانیه است. يعني اگر گلی در برزیل از خط دروازه عبور کند، حدود یک ثانیه بعد، تصویرش از تلويزيون خانهها پخش ميشود كه اصلاً زمان زيادي نيست، نه؟
- تماشاي بازي در گوشي و تبلت
اما برای دیدن تصاویر زنده با كمك اینترنت دركامپيوتر، لپتاپ و تلفن همراه چه تغييري رخ ميدهد؟
باز هم تصاویر از ماهوارهها دریافت ميشود، اما اين بار به کدهایی قابل درک برای كامپيوتر، تبلت و تلفن همراه تبديل ميشوند و در نهايت آنچه ميبينيم همان پخش زندهي مسابقات است و اين اتفاقي است كه بدون فناوري فضايي هرگز امكانپذير نبود.
جالب است بدانيد كه در این جام جهانی تصاویر برای اولین بار بهصورت فرا اچ دی (ltra HDU) که کیفیتی حدود چهار برابر تمام اچ دی(Full HD) دارد، پخش ميشود.
- ماهواره چيست؟
ماهوارهها دستگاههايي هستند كه در مدارهايي به دور زمين ميچرخند. آنها به وسیله باتریهای خورشیدی انرژي لازم را به دست ميآورند و در برابر تغييرات آب و هوا و شرايط جوي بسيار مقاومند.
ماهوارهها در ارتباطات صوتی و تصویری، هواشناسی، زمينشناسي، تحقیقات فضايي و خيلي از علوم ديگر به ما كمك ميكنند و نقش بسیار مهمی در آسایش و آرامش و آگاهی بشردارند. اسپونتيك يك، اولين ماهوارهاي بود كه در سال 1957 ميلادي به فضا پرتاب شد.
از آن زمان تاكنون هزاران ماهواره از سوي 50 كشور دنيا براي استفادههاي مختلف به فضا پرتاب شده است. ايران نيز در سال 1387، ماهوارهي اميد يك را به فضا پرتاب كرد.طبق آخرين سرشماريهاي فضايي از حدود 6600 ماهوارهاي كه تا به حال به فضا پرتاب شده، 3600 ماهواره هماكنون در فضا هستند. ماهوارهها در فاصلهي مختلفي از زمين قرار ميگيرند و دورترين آنها در حدود 36 كيلومتري زمين هستند.