در اینجا وضعیت صدا و آلودگی صوتی را در تهران مرور میكنیم.
* * *
اول
صدای تهران بلند است؛ این یک شهر پرسروصداست. ماه رمضان هم هست، در این روزهای بلند و گرم آنها که روزه میگیرند، بعدازظهرها نیاز به استراحت دارند.
این شهر پرصدا، این کارهای ساختمانی، سنگبریها، ماسهریزیها، این صدای بوقها و این همهمهها شهر را به یک موج عظیم صدا تبدیل کردهاند. داخل خانهها صدای تلویزیونها بلند است، صدای موسیقی بلند است، از واکمنها هم سروصدا میآید، با موبایل و تلفن فریاد میزنند، موتورسیکلتها گاز میدهند، کامیونها درجا کار میکنند و همهجا پر از صداست.
از مریم نادری، سرپرست واحد پایش آلودگی هوا و صدای شرکت کنترل کیفیت هوا میپرسیم: «آیا سروصدای داخل آپارتمانها که به بیرون میآید مثل موسیقی بلند و... از آلایندههای صوتی محسوب میشوند؟»
كه میگوید: «هرگونه صدای ناخواستهای که در محیط کار و یا در مراکز آموزشی باعث ایجاد اختلال در کارها یا فرآیند آموزشی شود، آلودگی صوتی نام دارد و از آن میتوان بهعنوان منبع تولید آلودگی صوتی نام برد.»
* * *
دوم
در کدام منطقه زندگی میكنی؟ میدانستی بعضی از منطقهها وضع بهتری دارند و ساكتترند؟
نادری میگوید: «منطقهی ۶ از لحاظ آلودگی صوتی در صدر مناطق تهران قرار دارد؛ منطقهای که از شمال به بزرگراه شهید همت، از غرب به بزرگراه شهید چمران، از شرق به بزرگراه شهید مدرس و از جنوب به خیابان انقلاب میرسد. محدودهای حصر شده میان بزرگراهها و خیابان پر رفتوآمد انقلاب.
بعد از آن منطقهی ۱۰ شهرداری قرار دارد و پس از آن به ترتیب منطقههای ۱۱ و ۱۲ قرار دارند. پنجمین منطقهی آلودهی صوتی، منطقهی ۷ است و بعد از آن به ترتیب مناطق ۱۳، ۳، ۱۹ و ۱۸ قرار دارند و منطقهی ۲ هم در رتبهی دهم قرار دارد.»
بهترین منطقهی تهران از نظر آلودگی صوتی منطقهی ۲۲ است. این منطقه از شمال با کوهستان البرز مرکزی، از شرق با حریم رودخانهی کن، از جنوب با آزادراه تهران-کرج و از غرب با محدودهی جنگلهای دستکاشت وردآورد همسایه است. دشت چیتگر، رود کن، دریاچهی خلیج فارس و کمبودن خیابانها و... این منطقه را به سالمترین منطقهی تهران تبدیل كرده است.
به گفتهی نادری، این تقسیم بندیها با توجه به تعداد و سرعت خودروها در این مناطق، مقدار كیلومتر پیمایش خودروها و توزیع نوع آنها، در هر منطقه و میزان اتوبانهای موجود، انجام شده است.
نادری با اشاره به این موضوع که محدودهی شنوایی انسان از صفر تا ۱۲۰ دسیبل است که ۱۲۰ دسیبل آستانهی دردناکی گوش انسان است، میگوید: «شهر تهران از لحاظ آلودگی صوتی مانند آلودگی هوا در شمار آلودهترین شهرهای جهان است و میزان آلودگی صوتی در مناطق مسکونی، در نزدیکی بزرگراهها، بین ۷۰ تا ۸۰ دسیبل است، درحالی که استاندارد آلودگی صوتی مناطق مسکونی در روز ۵۵ دسیبل و در شب ۴۵ دسیبل است.»
* * *
سوم
کارشناسان معتقدند که بهترین و سادهترین عاملی كه صدا و آلودگی صوتی را از هم متمایز میكند، تفاوت بین احساس و ذهنیت آن است كه به ما میگوید اولی صدای خواسته و دومی صدای ناخواسته و آزاردهنده است! بهعنوان مثال، گفتاری كه از منزل یا آپارتمان همسایه یا در محل كار از اتاق مجاور شنیده میشود، میتواند مانند سروصدا، آزاردهنده احساس شود و آلودگی صوتی باشد..
همهی اینها را گفتیم تا یادمان بیاید ما هم میتوانیم با رفتارمان دقیقاً مثل بوق ماشینها، مثل كارگاههای ساختمانی، مثل صدای هواپیما و یا صدای بلند تلویزیون عامل آلودگی صوتی باشیم. میتوانیم ناخوشایند و آزاردهنده باشیم! همهی ما این پتانسیل را داریم! و البته میتوانیم هیچكدام اینها نباشیم. دقیقاً در اختیار خودمان است.