عباس آخوندي وزیر راه و شهرسازی در گفت وگویی با تجارت فردا از «پول سمی» سخن به میان آورده و سیستم مالی کشور را در تعارض با توسعه دانسته است.
او در گفتگوی خود با این هفته نامه مطرح گفته که تمرکز برنامه های رئیس جمهور بر رفع مشکل تورم و رکود است. او سیستم مالی ایران را سیاست زده نامیده و تاکید کرده که یارانه ها، مردم را تنبل کرده است. وزیر راه و شهرسازی انتظارات خود از بانک مرکزی را هم تشریح کرده و از ناکارآمدی بورس گلایه کرده است.
تجارت فردا در مقدمه گفت وگو با عباس آخوندی نوشته است: دو ساعت پیش از بازی ایران و آرژانتین به ملاقاتش می‌رویم. در انتهای یک روز کاری خسته به نظر می‌رسد اما گفت‌وگو که آغاز می‌شود تا ۱۰ دقیقه پس از آغاز بازی هم سوال و جواب می‌کنیم و در نهایت او معاون شهرسازی و معماری‌اش را می‌پذیرد و ما وزارتخانه را ترک می‌کنیم. درخواست گفت‌وگو را یک روز پس از برگزاری بیست و چهارمین همایش سیاست‌های پولی مطرح می‌کنیم و به طور مشخص می‌خواهیم در مورد دیدگاه‌های انتقادی‌اش به نظام بانکی صحبت کنیم.
وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم یک تفاوت عمده با همتایش در دولت قبل دارد. او اگرچه از دانشکده فنی دانشگاه تهران مدرک مهندسی گرفته اما در دانشگاه «رویال هالووی لندن» درس اقتصاد کلان را با نمره عالی پشت سر گذاشته و به واسطه حضور طولانی در رده‌های بالای مدیریتی اقتصاد سیاسی ایران را هم خوب می‌شناسد.
در بیست و چهارمین همایش سیاست‌های پولی، عباس آخوندی سخنرانی جالبی در مورد دارایی‌های مسموم بانکی داشت. البته عجیب بود که سکاندار حمل و نقل و کلیددار ساخت و ساز کشور در جمع بانکداران و سیاستگذاران پولی، چنین موضوعی را دستمایه سخنرانی‌اش کند اما گفتار انتقادی‌اش در مورد ناکارآمدی سیستم بانکی ایران آنقدر منطقی بود که هیچ کدام از ژنرال‌های پولی، پاسخی به گزاره‌هایش ندادند. او در حالی که رئیس کل بانک مرکزی و تعداد زیادی از مدیران بازار پول را مقابل خود می‌دید، با ظرافت به نقد عملکرد آنها پرداخت و از ناسلامتی سیستم پولی کشور گلایه کرد. پس از آن سخنرانی زیرکانه بود که درخواست ملاقات کردیم و برای شنیدن حرف‌هایش به دیدارش در طبقه پانزدهم وزارت راه و شهرسازی رفتیم. وقتی بیش از دو ساعت پای صحبت‌هایش نشستیم، با اندکی خوشحالی دفترش را ترک کردیم. حداقل مطمئن شدیم وزیری با این اندازه تسلط به مسائل اقتصادی، نمی‌تواند خالق شاهکاری مثل مسکن مهر یا دیگر طرح‌های خلق‌الساعه دولت قبل باشد.
خلاصه ای از گفت وگوی هفته نامه تجارت فردا با عباس آخوندی را می‌خوانید:
- مهم‌ترین مساله آقای رئیس‌جمهور حل مشکل تورم است و مدتی است که موضوع رکود در دستور کار ایشان قرار گرفته است.
- از دولت قبل چهار میراث به جا مانده که اقتصاد ایران تا چند سال آینده درگیر آن خواهد بود. ارثیه اول، مسکن مهر است. ارثیه دوم، توزیع نقدی یارانه‌هاست. ارثیه سوم، بی‌انضباطی است و ارثیه چهارم، آنچه به نام خصوصی‌سازی صورت گرفته.
- با اجرای هدفمندی یارانه‌ها برای اولین بار در ایران تمام ملت حقوق‌بگیر دولت شدند. مردم در پایان هرماه منتظر می‌مانند تا دولت پولی به حساب آنها واریز کند.
- توزیع یارانه، ایرانی‌ها را تنبل کرده و گاهی باعث شده افراد در شهرهای کوچک از کار دست بکشند.
- امروز نهاد دولت به دلیل قانون‌گریزی‌های گذشته به جایی رسیده که گاهی برخی از اجزای آن خود به بزرگ‌ترین نقض‌کننده قانون تبدیل می‌شوند.
- چراغ قرمز خیلی از حوزه‌ها روشن شده و در خیلی مسائل به مرحله حادی رسیده‌ایم.
- همه فهمیده‌اند که راه ارزان کردن مسکن، چاپ پول توسط بانک مرکزی نیست.
- قدرت تسهیلات‌دهی حال حاضر بانک‌ها از مبلغ بودجه عمومی دولت پایین‌تر است. آیا با این می‌شود موتور اقتصاد را روشن کرد؟
- اگر در سال‌های گذشته سیستم مالی ایران سیاست‌زده نبود و به صورت دستوری اداره نمی‌شد، امروز مانع توسعه نمی‌شد.
- نظام مالی ضعیف، بیمار و مسموم در تعارض با رشد اقتصادی است.
- بازار سرمایه ناکارآمد است و تولید در بن‌بست منابع مالی گرفتار شده.
- در سیستم بانکی ما در حال حاضر دارایی‌های غیرواقعی زیادی وجود دارد که به آن دارایی‌های سمی می‌گویند.
- در سال‌های گذشته که بانک مرکزی، دستوری و سیاسی اداره شد و قدرت نظارتی‌اش کاهش یافت، بر میزان دارایی‌های سمی بانک‌ها افزوده شد.
- بانک‌های ما سه بیماری مزمن دارند: دارایی‌های سمی، مطالبات معوق و عدم کفایت سرمایه
- مدام ارقام غیرواقعی و آمارهای دروغین در بانک‌ها باز‌تولید می‌شود و هر روز بر میزان دارایی‌های سمی بانک‌ها افزوده می‌شود.
- بانکی که بنگاه‌داری می‌کند نمی‌تواند بانکداری کند.
- از بانک مرکزی و نهادهای ناظر انتظار دارم هر چه زودتر در این زمینه چاره‌اندیشی کنند.
- مسائل اقتصادی خط قرمز نیستند طرح‌شان کنیم. از بانک‌ها بخواهیم به سمت اصلاح ساختار بروند. به نقاط تاریک بانک‌ها نور بیندازیم و شفاف‌سازی کنیم
- ساماندهی نظام پولی کشور هم باید مورد توجه قرار گیرد. من فکر می‌کنم این موضوع آن طور که بایسته است، پیش نرفته است.
- هنر این دولت این بوده که خیلی از کارها را انجام نداده. رونق و رشد اقتصادی از همین تصمیم بسیار مهم آغاز می‌شود.