سید جواد هاشمی*: بزرگترین کشتی جنگی ساخت بریتانیا در مراسمی با حضور ملکه بریتانیا، دیوید کامرون (نخست وزیر) به طور رسمی به نام "ملکه الیزابت" نامگذاری شد.

در این مراسم که در روز جمعه چهارم جولای برگزار شد، حدود 3500 نفر از افراد دخیل در طراحی و ساخت هواپیمابر در کنار مقامات و سیاستمداران بریتانیا از جمله دریاسالار سرجرج زامبلاس، اِد میلیبند (رهبر حزب کارگر)، فلیپ هاموند (وزیر دفاع) و گوردن براون (نخست وزیر پیشین) حضور داشتند.

این ناو هواپیمابر به همراه نمونه کوچکتر خود به نام "شاهزاده ولز" که به نام همان وارث اول تاج و تخت بریتانیا یعنی پرنس چارلز است، يك بودجه  6.2 میلیارد پوندی را به خود اختصای داده‌اند. اما درحال حاضر از آینده قطعی کشتی "شاهزاده ولز" به دلیل نامعلوم بودن سرنوشتش در بازبینی بودجه دفاعی پیش رو خبری نیست.

مراسم نامگذاری کشتی‌ها در بریتانیا سنتی دریایی است که به هزاران سال پیش باز می‌گردد. و این اولین باری است که ملکه الیزابت پس از 15 سال این کار را انجام می‌دهد.

پیش از نامگذاری، پیکان‌های سرخ (جنگنده‌های بریتانیایی) پروازی نمایشی برفراز این کشتی داشتند که به دنبال آن‌ها سه نسل از هواپیماهای نیروی دریایی سلطنتی، از جمله de Havilland Sea Vixen متعلق به دهه 1950 نیز  به پرواز درآمدند.

به دلیل تمهیدات ریاضتی و مشکلات اقتصادی، بریتانیا سال‌ها بدون ناو هواپیمابر بود و هرچند اتمام کامل این ناو تا سال 2020 به طول می‌انجامد، اما دیوید کامرون اطمینان داده مخارج دفاعی از سال 2015 افزایش خواهد یافت.

ناو الیزابت سه برابر ناو  Illustrious از سری  موسوم به Invincible ساخته 1981 است که در جنگ فالکلند هم به کار گرفته شده بود. ولی همچنان این ناو سری "ملکه الیزابت" "QE" از ناوهای هواپیمابر آمریکایی سری "Nimitz" کوچکتر و با هزینه کمتری ساخته شده است.

  • نامگذاری در سالروز استقلال آمریکا و پیش از همه پرسی استقلال اسکاتلند

ناو اليزابت که در کارخانه کشتی سازی اسکاتلند توليد شده است در سالروز استقلال آمریکا نامگذاری شد.

این نامگذاری رسمی درحالی برگزار شد که پنج سال از برش اولین قطعه هواپیمابر گذشته و شش سال تا آغاز بکارگیری آن باقی مانده است و در عین حال زمان زیادی به همه پرسی استقلال اسکاتلند در ماه سپتامبر باقی نمانده است.

علاوه براین، حضور الکس سلموند، وزیر اول اسکاتلند، در اين مراسم که خود از طرفداران استقلال است در کنار کامرون که دولتش چندان موافق جدایی نیست قابل توجه بود.

پیشتر اما، فلیپ هاموند، وزیر دفاع بریتانیا، از عواقب ناشی از استقلال برای صنعت کشتی سازی بریتانیا هشدار داده بود، اما سالموند تهدید کرده بود در صورت پیروزی در همه پرسی زیردریایی "ترای دِنت" را به نام سلاح کشتارجمعی نابود خواهد کرد.

دولت اسکتلند امید دارد پس از کسب استقلال، ناتو از صنایع دفاعی مستقل آن حمایت کرده و شهرهای صنعتی اسکاتلند همچنان از دریافت سفارشات از انگلستان بهره ببرند.

هرچند این ناو که به گفته ملکه الیزابت "منبع الهام و غرور" است ساخته بریتانیا است ولی برای فرود و استفاده جنگنده‌های اف-35 آمریکایی طراحی و ساخته شده است.

بااین حال، مصادف شدن روز نامگذاری ناو بریتانیایی با سالروز استقلال آمریکا، ممکن است نشانی از قصد بریتانیا برای فعالیت‌های نظامی مستقل خود باشد.

حال باید دید این مراسم به عنوان آخرین شادی و غرور مشترک خواهد بود و یا همه پرسی نتیجه‌ای دیگر خواهد داشت.


*پژوهشگر مطالعات بریتانیا