مترجمان در پیشگفتار کتاب دربارهی تعریف روزنامهنگاری شهروندی آوردهاند: ایدهی اصلی شكلدهندهی روزنامهنگاری شهروندی این است كه افرادی كه فاقد تخصص و آموزش در زمینهی روزنامهنگاری حرفهای هستند، بتوانند با استفاده از ابزار مدرن و تکنولوژیهای روز و از طریق دسترسی به شبکهی جهانی اینترنت، دست به خلق و توزیع واقعیتهای رسانهای با همكاری دیگران بزنند.
در بخش دیگری از پیشگفتار کتاب آمده است: امروز روزنامهنگاری شهروندی یکی از مهمترین عرصههای روزنامهنگاری جهان بهشمار میآید و این جایگاه والا بهواسطهی تأثیر آن در دگرگونی مناسبات قدرت در عرصهی خبر و اطلاعرسانی بهدست آمده است. دامنگستری این تکنولوژیهای ارتباطی و بُردوبرشهای رسانهایِ تکنولوژیهای جدید و دیجیتال وقتی با بستر خیزش صدای حاشیهها بر متن و ظهور الگوهای ارتباطیِ شبکهایِ نوظهور همراه شود، میتوان حتی از یک شیفت پارادایمیک در سیستم روزنامهنگاری سخن بهدرستی راند. این مهم توجه به ادبیات و اَبعاد این نوع روزنامهنگاری را بیش از پیش روشن میسازد.
بر این اساس، کتاب حاضر بر آن است تا ادبیاتی جامع از روزنامهنگاری شهروندی برای آگاهی از ریشهها و پیشینهها و شناخت چیستیها و چراییهایی آن بهدست دهد. استادان و پژوهشگرانی که مقالاتِ مرجعشان برای این کتاب انتخاب شدهاند، همگی از استادان برجسته و شناختهشده در این عرصه هستند.
نخستین مقالهی انتخابشده از استوارت آلن، استاد روزنامهنگاری دانشگاه بورنماوت در بریتانیاست كه تاریخهای روزنامهنگاری شهروندی را مورد بحث و بررسی قرار داده است. او در این مقاله نشان میدهد كه چگونه روزنامهنگاری شهروندی دارد آنچه را که زمانی در قلمرو انحصاری روزنامهنگاران حرفهای بود، متحول میسازد و در این میان بر گزارش بحرانها تأكید میكند و با ارائهی مثالهای متعدد بهخصوص از جنگ عراق به تبیین موضوع میپردازد.
روزنامهنگاری شهروندی و جایگزین، عنوان مقالهای از كریس آتون، استاد روزنامهنگاری دانشگاه نپیر ادینبورگ در کشور اسکاتلند است كه با بررسی مطالعاتِ اصلی صورتگرفته به مفاهیم، ویژگیها و چالشهای روزنامهنگاری جایگزین و شهروندی میپردازد و بررسی میکند که چگونه فرهنگهای جایگزین و مسلط تولید خبر میتوانند به شیوهای مکمل یکدیگر فهمیده شوند، بهجای اینکه در مقابل یکدیگر قرار بگیرند و به تنهایی عمل کنند.
مقالهی مارك گلاسر با عنوان روزنامهنگاری شهروندی: گسترشدهندهی دیدگاههای جهانی، بسطدهندهی دموكراسی سومین مقالهی این کتاب است. همانطور كه از عنوان مقاله برمیآید، او به نقش این روزنامهنگاری در توسعهی دموكراسی و شنیدهشدن صدای اخبار محلی و همچنین دگرگونی اخبار فرامحلی میپردازد.
مقالهی بعدی از دیوید رایف و دونیكا منسینگ، استادان روزنامهنگاری در دانشگاه نوادای امریکاست با عنوان روزنامهنگاری شهروندی در یك چارچوب تاریخی». نویسندگان این مقاله معتقد هستند که روزنامهنگاری عمومی، و اکنون روزنامهنگاری شهروندی، آخرین فصلها در طول 400 سال گفتوگو دربارهی نقش روزنامهنگاری در اجتماع دموکراتیک را ارائه میدهند. این موضوع در مقالهی بعدی، یعنی روزنامهنگاری شهروندی از روزنامهنگاری عمومی چه میتواند بیاموزد نوشتهی دیویس مریت از دانشگاه کانزاس و دانشگاه ایالتی ویچیتای امریکا، بیشتر مورد بحث قرار گرفته است. نقطهی عزیمتِ گفتار او، ریشه و پیشینهی روزنامهنگاری عمومی است که در یك فرایند درسآموز به روزنامهنگاری شهروندی میرسد.
آرون بارلو، استاد دانشگاه شهر نیویورک در مقالهی ششم كه روزنامهنگاران شهروند بهعنوان دروازهبان: یك تحول اساسی نام دارد، فرایند افول جایگاه روزنامهنگاران بهعنوان دروازهبانان خبر را بهمثابه یك تحول اساسی در روزنامهنگاری امروز به بحث میکشد.
مقالهی هفتم و پایانی از مارك دیوز است، با عنوان آیندهی روزنامهنگاری شهروندی كه در آن این استاد برجستهی روزنامهنگاری و رسانههای جدید در دانشگاه لیدن هلند و ایندیانای امریکا به اهمیت جایگاه روزنامهنگاری شهروندی در صنعت رسانه میپردازد و از دخالتدادن مخاطب در تولید بهعنوان توصیهای راهگشا برای شركتهای رسانهای سخن میگوید و حضور و تجربههای افزودهی مخاطب كه دیگر كاربر است و البته به صراحت مشتری نیز نامیده میشود، را بهعنوان ارزش افزودهی تولیدات خبری توصیف میكند و در ادامه به نقش روبهرشد آن در فرهنگ همگرایی میپردازد.
کتاب گفتارهایی در روزنامهنگاری شهروندی در ۱۴۰ صفحه و با تیراژ ۵۰۰ نسخه و قیمت ۱۸ هزار تومان از سوی انتشارات همشهری راهی پیشخوان کتابفروشیها شده است.