به گفته‌ی «نیکلاس اریکسون» مدیر تلویزیون فیفا، تعداد بینندگان تلویزیونی جامجهانی ۲۰۱۴، یک‌بار دیگر نشان داد که جامجهانی، محبوب‌ترین رویداد ورزشی کره‌ی زمین است و فوتبال، ورزش شماره‌ی یک جهان است.
حالا که تنها چندروز به پایان مهم‌ترین رویداد ورزشی جهان باقی مانده بد نیست به چند خبر در حاشیه‌ی جامجهانی نگاهی بیندازیم.
* * *
یک رکورد تازه
«فَرید موندِراگون»، دروازه‌بان ذخیره‌ی تیم کلمبیا که در جریان پیروزی دو بر صفر تیمش مقابل اروگوئه تعویض شد و برای چند دقیقه در زمین بازی کرد، رکورد مسن‌ترین بازیکن دوره‌های مختلف جامجهانی را شکست. او با ۴۳ سال و سه‌روز سن، رکورد «رُژه میلا» مهاجم سابق تیم ملی کامرون را که با ۴۲ سال و یک‌ماه و هشت‌روز سن در جامجهانی ۱۹۹۴ به‌دست آمده بود شکست. او بعد از حذف کلمبیا در مقابل برزیل، از فوتبال خداحافظی کرد.
عكس: کلایو رُز/ گِتي ایميجِز
* * *
قانون ضربه‌های پنالتی از کجا آمد؟
همیشه بعضی از بازی‌های حذفی در جامجهانی، جام ملت‌های اروپا، لیگ قهرمانان اروپا و... به تساوی کشیده می‌شوند و ضربه‌های نفس‌گیر و پرهیجان پنالتی، تیم برنده یا صعودکننده را تعیین می‌کند. ضربه‌های پنالتی در جامجهانی ۲۰۱۴ برزیل هم نقش مهمی را ایفا کردند و بعضی از بازی‌های مرحله‌ی حذفی، از جمله بازی برزیل و شیلی، بازی کاستاریکا و یونان، بازی هلند و کاستاریکا و هلند با آرژانتین، با ضربه‌های پنالتی تمام شدند. اما این قانون از کجا آمده است؟
«کارل والد»، داور مبتکر آلمانی، ۴۴ سال قبل در جامجهانی ۱۹۷۰ این پيشنهاد را ارائه کرد. تا قبل از آن‌سال، اگر یک بازی مساوی تمام می‌شد، مجبور بودند بعد از ۴۸ ساعت بازی را تکرار کنند که این موضوع برای سازماندهی بازی‌ها مسئله‌ساز می‌شد. برای حل این مسئله، ایده‌ی تعیین برنده با قرعی‌کشی با سکه مطرح شد که راه‌حلی غیرورزشی بود. کارل والد که در بیش از هزار بازی به‌عنوان داور سوت زده بود، پیروزی با قرعه‌کشی را ناعادلانه می‌دانست و به دنبال راه‌حلی عادلانه و ورزشی برای این مسئله بود و فكر ضربه‌های پنالتی به ذهنش رسید. این پيشنهاد ابتدا در فدراسیون فوتبال آلمان پذیرفته و اجرا شد و بعد از آن «فیفا» هم این قانون را پذیرفت و از آن استفاده کرد.
قانون ضربه‌های پنالتی، اولین‌بار در جام ملت‌های اروپای ۱۹۷۶ به‌کار گرفته شد و اولین قربانی این قانون هم تیم ملی آلمان بود. فینال آن جام بین تیم‌های چکُسلواکی و آلمان به پنالتی کشیده شد و «اولی هوینس» (مدیرعامل سابق باشگاه بایرن مونیخ) در آن بازی توپ را به بالای دروازه شوت کرد و چکُسلواکی قهرمان شد.
در جامجهانی هم اولین‌بار این قانون در سال ۱۹۸۲ در مرحله‌ی نیمه‌نهایی، بین تیم‌های آلمان و فرانسه برگزار شد که آلمان‌ها پیروز شدند و به بازی فینال رسیدند. جالب است بدانید آلمان‌ها از آن سال تا امروز همیشه در ضربه‌های پنالتی موفق بوده و پیروز شده‌اند.
کارل والد که در سال ۲۰۱۱ میلادی در سن ۹۵ سالگی از دنیا رفت، تا پیش از مرگش هم از پیشنهاد خود، احساس غرور می‌کرد.
«اولی هوینس»، ملی‌پوش آلمانی، توپ را به بالای دروازه شوت می‌کند
* * *
کفش‌هاي فوتبال؛ از ۶۰ سال قبل تا امروز
شرکت «آدیداس» از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لوازم ورزشی در دنیاست که همیشه پای ثابت جامجهانی و جام ملت‌های اروپا هم هست. این شرکت که از سال ۱۹۷۰، طراحی توپ مخصوص جامجهانی را بر عهده داشته است، در ۶۰ سال گذشته در زمینه‌ی کفش و لباس فوتبال هم پیشتاز بوده و تلاش کرده تا با استفاده از فناوری‌های روز، کفش‌ها و لباس‌های بهتر و تازه‌ای را برای فوتبالیست‌های حاضر در جامجهانی آماده کند.
آدیداس برای جامجهانی ۲۰۱۴ برزیل، چهار کفش تازه طراحی کرده و نام آن‌ها را «بسته‌ی مبارزه» گذاشته و شعار «برای مبارزه آماده شوید!» را برای کفش‌های تازه‌اش انتخاب کرده است.
هرکدام از این کفش‌ها، ویژگی‌های منحصر به فردی دارند و در طراحی آن‌ها از رنگ چهره‌ی رزمندگان بومی باستانی ریودوژانیرو استفاده شده است.
کفش «آدیزِرو»، اصلی‌ترین کفش این مجموعه است که در آن از رنگ‌های سیاه و سفید استفاده شده که رنگ‌های اصلی لوگوی آدیداس هستند و در طراحی این کفش به‌شکل دقیقی از ۵۰درصد رنگ سفید و ۵۰درصد رنگ سیاه استفاده شده است.
گونه‌ای از طرح «آدیزرو»، کفشی است که مخصوص «لیونل مسی» طراحی شده و به نام او هم ثبت و تولید شده است. رویه‌ی این کفش از نوعی چرم مصنوعی سبک به نام «هایبرید تاچ» تهیه شده که دریبل‌زدن را در شرایط آب و هوایی مختلف، بهبود می‌بخشد.
کفش «پری‌دِیتور» سطح ناهمواری دارد و به بازیکنان بازی‌ساز کمک می‌کند پاس‌های بهتر و دقیق‌تری بدهند. «ژاوی»، «مسعوت اوزیل» و «آنخل دی‌ماریا»، از جمله بازیکنانی هستند که در جامجهانی از این کفش استفاده کرده‌اند.
کفش «نیترو شارژ»، با ساختار مقاوم‌تری که نسبت به کفش‌های دیگر دارد، می‌تواند در تکل‌های مدافعان، کمک بزرگی باشد و از آسیب‌دیدگی‌ها جلوگیری کند.
در رویه‌ی کفش «اِلـِوِن پرو» از چرم گاومیش استفاده شده که سطح مواجی دارد. «فیلیپ لام»، کاپیتان تیم ملی آلمان از این کفش در جامجهانی استفاده می‌کند.
کفش پای چپ «فریتز والتر»، کاپیتان تیم ملی آلمان که در قهرمانی این تیم در جامجهانی ۱۹۵۴نقش مهمی داشت.
کفش «اف۵۰ آدیزرو مسی»، کفش مخصوص لیونل مسی است که رنگ آن با رنگ بقیه‌ی کفش‌های مجموعه‌‌ی «بسته‌ی مبارزه» فرق دارد و به رنگ پرچم تیم ملی آرژانتین است.