شيرين كه شبي 10 تا 15هزار تومان آشغال جمع مي‌كند، يك‌بار 100هزار تومان براي داروهاي پدرش پول داد اما خوب كه نشد هيچ، بدتر هم شد. مجري برنامه جشن رمضان اتفاقي با او ملاقات مي‌كند و گزارشي از اين ماجرا پخش مي‌شود. مردم از برنامه استقبال مي‌كنند، كليپي از برنامه با نام «غيرت شيرين» دست به‌دست مي‌چرخد. شب بعد هم امير قلعه‌نويي در همان برنامه تمام هزينه‌هاي زندگي شيرين را قبول مي‌كند. داستان شيرين كه سر از رسانه‌ها در آورد تنها يكي از هزاران اتفاق خوبي است كه اين روزها آرام و بي‌صدا مي‌افتد و كسي هم خبردار نمي‌شود و البته همه اينها از بركت رمضان است.
خودجوش و مردمي
ماه رمضان حال و هواي شهر و آدم‌هايش را عوض مي‌كند. آمار تخلف كمتر مي‌شود، مردم در خيابان به هم راه مي‌دهند، ميزان اهداي خون صعودي مي‌شود، كميته امداد، بهزيستي، اداره اوقاف و نهادهاي متولي رسيدگي به محرومان آماده ساماندهي كمك‌هاي مردمي مي‌شوند. كمك به نيازمندان هميشه و در هر جامعه‌اي قابل رديابي است. هميشه هستند آدم‌هايي كه حاضرند قيد بخشي از آنچه را دارند بزنند تا ديگران بخشي از آنچه ندارند را به‌دست بياورند. اما ويژگي مهم ماه رمضان همگاني و همه‌گير‌شدن روحيه اكرام و بخشش است. در‌ماه رمضان هم از ميلاد امام حسن(ع) كه روز اكرام باشد تا ايام شهادت امام علي(ع) كه روزهاي توجه به ايتام است اين بخشندگي و مهرباني اوج مي‌گيرد. جمعيت دانشجويي امام علي(ع) به‌عنوان يك نمونه برجسته سال‌هاست طرح كوچه‌گردان عاشق را به‌صورت كاملا مردمي و البته سامان يافته برگزار مي‌كند. توزيع كيسه‌هاي مايحتاج غذايي در شب‌هاي قدر با استقبال مردم مواجه شده و هر سال عدد قابل‌توجهي از اين افراد اطعام مي‌شوند.
حركت‌هاي مشابهي نيز در مختصات كوچك‌تر در همين ايام در كشور انجام مي‌شود. گزارش بسياري از اين طرح‌ها به رسانه‌ها نمي‌رسد اما هستند گروه‌هاي خيريه چندنفره‌اي كه فقط در محله خودشان آمار مستمندان را گرفته‌اند و شب‌ها بي‌صدا برايشان بسته‌هاي ميوه و غذا مي‌برند. اسماعيل كه از 4سال قبل همراه با دوستانش در حوالي خيابان احسان تهرانپارس جايي كه قبلا به اسم خاك سفيد مي‌شناختيم شب‌هاي رمضان براي مستمندان بسته‌هاي غذا توزيع مي‌كند مي‌گويد:ما 7نفر بيشتر نيستيم. پول زيادي هم نمي‌توانيم جمع كنيم. حتي همين بسته‌ها را نمي‌توانيم در تمام سال براي خانه‌هايي كه شناسايي كرده‌ايم ببريم. چند كيلو برنج و عدس و قندوشكر، يكي‌دو بسته ماكاروني، نيم كيلو چاي، يك بسته خرما، يك قالب پنير، 2 تن‌ماهي، يك قوطي رب، يك عدد مرغ و احتمالا يك كيلو گوشت و كمي هم مواد شوينده محتويات مشترك اكثر بسته‌هاي مردمي هستند كه جمع كردن هركدامشان بين 80 تا 150هزارتومان هزينه دارد.
كمك‌هاي دولتي
ماه رمضان نهادهاي دولتي و نيمه‌دولتي هم حواسشان به حداكثر حسن استفاده از مهرباني مضاعف مردم هست. كميته امداد امام خميني(ره) از سال78 با اجراي طرح اكرام ايتام، زمينه مشاركت مستقيم مردم در حمايت از اين افراد را فراهم كرده است. آنطور كه علي محمد ذوالفقاري، معاون حمايت و سلامت كميته امداد به همشهري مي‌گويد هم‌اكنون تمامي 230هزار يتيم شناسايي شده در اين كميته تحت پوشش اين طرح هستند. از اين 230هزار يتيم 146هزار دانش‌آموز، 15هزار دانشجو و بقيه زير 7سال و يا غيرمحصل هستند.
هر سال تقاضاهاي مردم براي برعهده گرفتن سرپرستي اين افراد بيشتر مي‌شود به‌طوري كه تا امسال همه اين افراد تحت پوشش هستند و حتي تعدادي از آنها بيش از يك حامي دارند. 29درصد از ايتام يك حامي، 19درصد 5 و 4حامي، 22درصد هم 6حامي و بيشتر دارند. عمده تلاش‌هاي كميته امداد به افزايش حاميان 29درصدي است كه تنها يك حامي دارند.
كميته امداد براي كمك به ايتام سقف پولي تعيين نكرده و بستگي به انتخاب حامي دارد. 3درصد حاميان فعلي ايتام در كشور زير 18سال و 46درصدشان كارمندان دولت هستند. «حامي‌يابي خوشه‌اي» طرحي است كه كميته امداد هم‌اكنون پيگيري مي‌كند كه براساس آن يك حامي پوشش چند يتيم خواهر و برادر را برعهده مي‌گيرد.
باز هم غيردولتي‌ها
همه تلاش‌هاي نهادهاي رسمي، باعث نشده فعاليت‌هاي غيردولتي و غيررسمي كمرنگ شوند. تعدادي از ادارات بخش خصوصي و حتي دولتي بابرگزاري مراسمي با همان نام جشن رمضان، با هدف حمايت از ايتام بازارچه خيريه برگزار كرده يا براي جشن‌هايشان بليت‌فروشي مي‌كنند. در شبكه‌هاي اجتماعي نيز گروه‌هاي داوطلب حتي با پركردن فرم‌هايي اعلام آمادگي مي‌كنند كه از وسيله نقليه‌شان براي توزيع كمك بين مستمندان استفاده شود.
با وجود همت مردم البته هنوز كاستي‌هايي هست. همين چند روز قبل كميته امداد امام خميني(ره) كهگيلويه و بويراحمد از مشكل 17هزار دختر دم بخت كهگيلويه و بويراحمدي براي تأمين جهيزيه خبر داد و گفت 13هزار دانش‌آموز و دانشجو تحت پوشش كميته امداد در اين استان براي هزينه‌هاي تحصيل خود مشكل دارند. اين بماند كه 9هزار نفر از مددجويان بويراحمدي فاقد مسكن هستند. براي فقرزدايي بيشتر در كنار همه نهادهاي دولتي بايد چشم اميد به همين كمك‌هاي غيردولتي و خودجوش مردمي داشت؛ كمك‌هايي كه گاهي در حمايت از نيازمنداني كه تحت پوشش هيچ نهادي نيستند حرف اول و آخر را مي‌زند.