اين خطر گرچه اندك است و بيشتر در فعاليتهاي ورزشي با شدت بالا رخ ميدهد اما بايد مورد توجه قرار گيرد. پيش از شروع فعاليت ورزشي لازم است كه از ورزشكار شرح حال كاملي توسط پزشك دوره ديده گرفته شده و معاينات اوليه انجام شود.
بهطور كلي ورزشكاران بر اين اساس به 3 گروه كم خطر، با خطر متوسط و پر خطر از لحاظ بيماريهاي قلبي عروقي تقسيم ميشوند. گروه كم خطر ورزشكاراني هستند كه داراي 3 شرط ذيل باشند:
اول آنكه سابقهاي از بيماريهاي تشخيص داده شده قلبي- عروقي، عروق مغزي و عروق محيطي، بيماريهاي ريوي (شامل آسم، برونشيت مزمن و بيماريهاي مزمن نسج ريه) و بيماريهاي متابوليك (شامل ديابت شيرين و بيماري مزمن كليه) نداشته باشند. دوم آنكه هنگام شروع ورزش فاقد علائم احتمالي اين بيماريها باشند. اين علائم عبارتند از:
درد و احساس ناراحتي در قفسه سينه، گردن، فكها، بازوها و دستها و ساير نواحي كه ممكن است منشأ قلبي داشته باشد، تنگي نفس در حال استراحت يا با فعاليت بدني سبك يا هنگام دراز كشيدن يا خواب شبانه، سابقه از دست دادن ناگهاني هوشياري، ورم مچ پاها، احساس تپش قلب يا تندترزدن ضربان قلب، درد و لنگش متناوب در پاها كه حين راه رفتن ايجاد شده و با توقف ورزش از بين ميرود، وجود صداي ممتد اضافه در سمع قلب، احساس خستگي غيرعادي با انجام فعاليتهاي عادي روزمره. سوم آنكه حداكثر داراي يكي از عوامل خطر ساز بيماريهاي قلبي- عروقي باشند.
اين عوامل عبارتند از: سن مساوي يا بالاي 45سال در مردان و مساوي يا بالاي 55سال در زنان، سابقه سكته، عمل جراحي بايپس عروق قلب يا مرگ ناگهاني قلبي زير سن 55 در پدر يا برادر يا زير سن 65 در مادر يا خواهر، استعمال سيگار به هر ميزان يا سابقه مصرف آن در 6ماه گذشته يا مواجهه پيوسته با دود سيگار ديگران، وجود سبك زندگي بيتحرك در حداقل 3ماه گذشته، چاقي عمومي يا شكمي، پرفشاري خون يا مصرف دارو براي فشارخون وافزايش چربيهاي مضر خون.
ورزشكاران با خطر كم براي شروع ورزش و ادامه آن حتي با شدت بالا نيازي به معاينات و آزمايشهاي پزشكي اضافه و انجام تست ورزش ندارند. ساير ورزشكاراني كه داراي اين 3شرط نباشند براساس شرح حال و معاينات پزشك و همچنين وجود بيماريهاي زمينهاي ذكر شده نظير ديابت ممكن است در گروه با خطر متوسط يا شديد قرار گيرند و نيازمند آن هستند كه قبل از انجام ورزش با شدت متوسط و بالا معاينات پزشكي تكميلي و درصورت لزوم تست ورزش انجام دهند.
عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي