به گزارش خبرگزاری فارس، رسانه‌ها در شرایط کنونی یکی از با ارزش‌ترین وسایل آگاهی رسانی همگانی هستند که پیوسته و با سرعت سر سام آوری به دلیل جایگاه و اهمیت کلیدی و طبق نیازمندی متقاضیان در حال گسترش و فراگیری‌اند؛ اما آنچه‌که در این میان مسلم بوده این است که توجه به حوزه رسانه علاوه بر آنکه می‌تواند کمک شایانی را در پیشبرد اهداف این حوزه داشته باشد، تاثیر قابل توجهی را در تحقق خط مشی‌های جامعه خواهد داشت.
بدون شک توجه به این حرکت در این مسیر نیازمند حرکت در چارچوب خاصی است که این چارچوب را در رسانه قانون مشخص می‌کند.
در شرایط حاضر بسیاری از صاحبنظران و اهالی رسانه بر این باورند که قانون مطبوعات نیاز به بازنگری و اصلاح دارد. برخی نیز معتقد هستند فقط چند از درصد از قانون مطبوعات به اجرا رسیده است.
با چنین تفاسیری و در حالی که خبر از تدوین پیش‌نویس طرح نظام جامع رسانهای می‌آید، بسیاری از اهالی مطبوعات این پیش نویس را ملاحظه نکرده‌اند و بر همین اساس دخل و تصرفی نیز در نگارش آن نداشتند.
تدوین و در نهایت تصویب طرح نظام جامع رسانهای کشور از زمان دولت هشتم به عنوان یکی از برنامه‌های اولویت‌دار در معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شده بود.
معاونت مطبوعاتی ارشاد در دولت یازدهم نیز از این امر مستثنی نگشت و تصویب این طرح را از جمله اموری عنوان کرد که به طور جدی درصدد اجرای آن است. به طوری که حدودا از همان روزهای ابتدایی انتصاب حسین انتظامی به عنوان معاون امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت ارشاد در دولت یازدهم ( نوزدهم شهریور ماه سال گذشته) این مسئله مورد توجه وی قرار گرفت.
در 29 اردیبهشت سال جاری، حسین انتظامی که در آیین بزرگداشت روز جهانی ارتباطات که در انجمن علمی آزاد ارتباطات دانشگاه تهران برگزار شد، اظهار داشت: تشکیل سازمان نظام صنفی رسانهای یک ضرورت است. پیش‌نویس این لایحه حاضر است و تا چند وقت دیگر روی سایت معاونت مطبوعاتی قرار می‌گیرد تا درباره آن نظرخواهی شود. سپس وقتی ما به اجماع عمومی صنف درباره این سازمان رسیدیم، آن را به مجلس شورای اسلامی تقدیم می‌کنیم.
حجت‌الاسلام محمدمهدی محققی، مدیرعامل خبرگزاری رسا در این باره اظهار داشت که بنده پیش‌نویس طرح نظام جامع رسانهای کشور را ملاحظه نکرده‌ام ، اما در هر صورت هرگونه اقدامی که در حوزه رسانه صورت گیرد مسئولان همفکری اصحاب رسانه را لحاظ خواهند کرد.
مدیرعامل خبرگزاری رسا در ادامه تاکید کرد: باید در طرح نظام جامع رسانهای کشور مسائل فقهی، شرعی و همچنین اخلاق رسانه مدنظر قرار گیرد.
عدم نظرخواهی از فعالان عرصه رسانه در تدوین پیش‌نویس طرح نظام جامع رسانهای کشور
همچنین در این باره حسین عبدالهی مدیر مسئول روزنامه آرمان با بیان اینکه در تدوین پیش‌نویس طرح نظام جامع رسانهای کشور از افرادی که در حوزه رسانه فعالیت می‌کردند نظرخواهی نشد، گفت: پیش‌نویس طرح جامع رسانهای باید اقدام ماندگاری باشد در غیر این صورت، تقویت قانون مطبوعات ارجحیت دارد.
وی افزود: در تدوین پیش‌نویس طرح نظام جامع رسانهای از غریبه‌ها نظرخواهی شد اما متأسفانه نظر افرادی که در این حوزه فعالیت داشتند مورد توجه قرار نگرفت.
عبداللهی بیان داشت: اگر قرار باشد طرح جامع رسانهای کشور همانند قانون مطبوعات باشد، بهتر است قانون مطبوعات تقویت شود.
تبدیل شدن طرح نظام جامع رسانهای به برند تبلیغاتی
محمدرضا جمالی، کارشناس علوم ارتباطات با بیان اینکه تدوین و تصویب طرح نظام جامع رسانهای برای مسئولان مربوطه در وزارت ارشاد به نوعی برند تبلیغاتی تبدیل شده است، گفت: تاکنون فقط چند درصد از قانون مطبوعات کشور اجرایی شده است.
وی با بیان اینکه در هر دوره‌ای در معاونت مطبوعاتی ارشاد بحث تدوین نظام جامع رسانهای مطرح شده است، بیان داشت: تاکنون حدود چهار تن از وزیران ارشاد تدوین و تصویب طرح نظام جامع رسانهای را مطرح کرده‌اند اما آنچه که هماکنون مشاهده می‌شود این است که تا این لحظه تدوین و تصویب این طرح با خروجی همراه نبوده است.
جمالی در ادامه با بیان اینکه تدوین این طرح برای مسئولان مربوطه نوعی برند تبلیغاتی بوده است، گفت: در چنین شرایطی نمی‌توان به تدوین طرح جامعی در این حوزه خوش‌بین بود و در صورتی هم که این طرح تدوین و تصویب شود نمی‌توان بر اجرایی شدن آن امیدوار بود.
وی خاطرنشان کرد: بر همین اساس معاونت مطبوعاتی ارشاد پیش از اینکه به دنبال تدوین نظام جامع رسانهای باشد باید درصدد اجرای قانون مطبوعات کشور برآید.
ضرورت توجه به فقه رسانه در تدوین طرح نظام جامع رسانهای کشور
همچنین صالح اسکندری کارشناس علوم ارتباطات و رسانه با بیان اینکه خبرنگاران و روزنامه‌نگاران جزو مظلومترین اقشار جامعه ما محسوب می‌شوند، گفت: باید در تدوین پیش‌نویس طرح نظام جامع رسانه کشور به مبانی فقهی توجه بیشتری شود به طوری که شاهد دخیل شدن فقه رسانهای در آن باشیم.
وی بیان داشت: بسیاری از مواردی که در قانون مطبوعات دیده شده است، نشان می‌دهد که حقوق و بدیهیات مربوط به صنف روزنامه‌نگاران در آن دیده نشده است.
وی بیان داشت: هماکنون روزنامه‌نگاران و اهالی مطبوعات با مشکلات عدیده‌ای از جمله بیمه، امنیت شغلی، تأمین مسکن و بسیاری موارد دیگر دست و پنجه نرم می‌کنند.
وی اضافه کرد: برای تدوین قانون جامع نظام رسانهای کشور باید تمامی زوایای فقهی این امر دیده شود، باید دید که متخصصین فقه رسانه چه نظری در این باره دارند.
وصله و پینه‌ها به قانون مطبوعات لطمه و آسیب وارد می‌کند
اسکندری همچنین گفت: وصله و پینه‌ها به قانون مطبوعات لطمه و آسیب وارد می‌کند؛ بر همین اساس باید قانون جامعی تدوین و تصویب شود.
کارشناس علوم ارتباطات و رسانه در ادامه افزود: به هیچ عنوان نمی‌توان ادعا کرد که قانون مطبوعات قانون جامعی بوده و می‌تواند تمام مشکلات و مسائل پیش روی عرصه رسانه کشور را مرتفع می‌کند.
وی با اعلام اینکه نظام جامع رسانهای کشور از ابتدای امر منتقدان و موافقانی داشته است، گفت: باید فقه رسانه و فقه اطلاع رسانی یکی از پایه‌های اصلی تدوین و تصویب نظام جامع رسانهای در مجلس شورای اسلامی قرار گیرد.
روش تدوین پیش‌نویس طرح نظام جامع رسانهای کشور صحیح نیست
حوریه دهقان شاد استاد علوم ارتباطات با بیان اینکه روش استفاده شده در تدوین پیش‌نویس طرح نظام جامع رسانهای کشور صحیح نیست، گفت: هماکنون نمی‌توان هیچگونه پیشگویی درباره این طرح داشت.
این کارشناس استاد علوم ارتباطات اظهار داشت: بدون شک هر طرح و قانونی که برای کاهش معضلات پیش روی جامعه رسانهای کشور کمک کند می‌توان موثر باشد و مفید واقع شود.
وی با انتقاد از اینکه در تدوین پیش‌نویس نظام جامع رسانهای کشور از نظرات صاحب نظران از جمله اساتید و فعالان عرصه رسانه بهره قابل ملاحظه‌ای برده نشده است، افزود: روش استفاده شده برای تدوین این پیش‌نویس صحیح نیست.
وی در ادامه بیان داشت: بر همین اساس هم است که نمی‌توان هماکنون هیچگونه نظر و پیشگویی درباره طرح نظام جامع رسانهای داشت.
امیدوارم طرح نظام جامع رسانهای به تصویب نرسد
حسن نمک‌دوست تهرانی در سومین نشست تخصصی جایگاه نظام صنفی در رسانه‌های ایران که با حضور جمعی از استادان، متخصصان و دست‌اندرکاران عرصه رسانه از جمله حسین انتظامی معاون مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت ارشاد، محمد سلطانی‌فر، محمدعلی وکیلی، ژاله فرامرزیان، مهدی فضائلی، کاووس صادقلو و همچنین امید جهانشاهی در محل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها برگزار شد اظهار داشت امیدوارم طرح نظام جامع رسانهای به تصویب نرسد.
این استاد رشته ارتباطات ادامه داد: ما چند شبح سرگردان داریم که تعیین تکلیف نشده‌اند؛ نظام جامع رسانهای یکی از آن‌هاست. شما سال‌هاست درباره‌ی این نظام حرف می‌شنوید، اما اگر از یک نفر درباره‌ی آن بپرسید، یک پاسخ روشن نمی‌شنوید. این طرح در برنامه‌ی چهارم توسعه دیده شد و برعهده‌ی وزارت ارشاد گذاشته شد، ولی تلاش‌هایی که در این وزارتخانه صورت گرفت، به نتیجه نرسید.
وی ادامه داد: ما چگونه می‌توانیم درباره نظام جامع رسانهای صحبت کنیم، اما رادیو و تلویزیون را جزیی از آن نبینیم. شبح دومی که وجود دارد، همین موضوع نظام صنفی است؛ ما وقتی درباره مقررات ناظر بر مطبوعات تصمیم می‌گیریم، نمی‌توانیم آنچه را که در دنیا اتفاق افتاده است، برای خودمان کپی و پیست کنیم. در تعاریف کلاسیک، به کسی روزنامه‌نگار می‌گویند که روزنامه‌نگاری شغل مرتب او باشد و درآمدی که با آن گذران زندگی می‌کند، از کار در تحریریه روزنامه باشد؛ اما چنین تعریفی برای ایران صادق نیست. خود من روزنامه‌نگارانی را می‌شناسم که منبع اصلی درآمدشان روزنامه‌نگاری نیست. از سوی دیگر، حرف از شغل مرتب به میان می‌آید، در حالی که بسیاری از روزنامه‌نگاران ما یا بازداشت می‌شوند یا روزنامه‌شان توقیف می‌شود. بنابراین چنین تعریفی درباره‌ی روزنامه‌نگاران ایرانی صادق نیست.
این استاد علوم ارتباطات همچنین درباره پیش نویس طرح نظام جامع رسانهای، توضیح داد: در این پیش‌نویس، 15 نفر به‌عنوان شورای عالی در نظر گرفته شده‌اند که آن‌ها را هیئتی شبیه هیئت نظارت بر مطبوعات تأیید صلاحیت می‌کند. این نشان می‌دهد که دولت در این طرح نیز همچنان سهم حداکثری دارد.
نصرالله پژمانفر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص گفت: نظام جامع رسانه در مجلس هشتم طراحی شد و دولت اصلاحاتی را انجام داد تا به صورت لایحه وارد صحن علنی شود اما امروز دولت انگیزه‌ای برای انجام آن ندارد.
وی افزود: طرح نظام جامع رسانهای در کمیسیون فرهنگی پیگیری شده است و در نوبت ورود به صحن علنی قرار دارد اما تاکنون وصول نشده و چون دو فوریتی و یک فوریتی نیست زمان بر است.
موافقت و مخالفت با تصویب طرح نظام جامع رسانهای در یک سوی این ماجرا قرار دارد و عدم نظرخواهی از صاحبنظران در تدوین پیش‌نویس این طرح در سوی دیگر قرار دارد اما آنچه که حائز اهمیت است عدم تحقق وعده معاونت مطبوعاتی ارشاد درباره ارائه این طرح در روزهای پایانی سال گذشته به مجلس شورای اسلامی بود.