سید مرتضی شفیعی در گفتگو با مهر در پاسخ به این سوال که در سالهاي اخير متاسفانه با مواردی از تصادفات اتوبوس در کشور مواجه بوده ایم، مواردي از اخبار سوانح و حوادث جاده اي توسط پليس راهور رسانه اي شده و مدتها مورد توجه رسانه ها بوده است ولي در نهايت نتيجه دقيقي از علل بروز آن و اقدامات مرتبط ارائه شده است، بنظر شما مشكل از كجاست؟ گفت: بطوركلي معتقدم اشكال در فرايند اطلاع رساني و بررسي اينگونه موضوعات است . اينكه معمول شده است بعد از مواجهه با برخي از اخبار تصادفات جاده اي و قبل از بررسيهاي كارشناسي رسانه ها به مقصريابي مي پردازند و به نقل از افراد غير متخصص و يا حتي سازمانهاي غير فني و نامرتبط، معمولا توليد كننده را زير سوال مي برند ، فرهنگ نا مبارك و خسارت باري است.
وی افزود: طبيعي است در اين شرايط نيز توليد كننده قبل از بررسي كارشناسي مجبور به دفاع از خود مي شود و در مقابل قضاوت زود هنگامي كه صورت گرفته است ، واكنش نشان ميدهد .
معاون مهندسی سایپا ادامه داد: اصولا اخبار و گزارشات مربوط به يك ايراد و يا مشكل ، داده هايي محسوب مي شوندكه اگر بصورت كامل ،دقيق و هدفمند ارائه شوند تبديل به اطلاعات مي شوند، متخصصين پس از تحليل اطلاعات، علت ريشه اي اشكال و يا حادثه اي كه رخ داده را كشف می کنند و در نهايت پس از مشخص شدن علل و دلايل اصلي واقعه، امكان قضاوت فراهم مي آيد.
وی ادامه داد:متاسفانه در كشور ما اغلب، از مراحل چهارگانه فوق مرحله دوم و سوم حذف شده و بمحض دريافت اخبار ، قضاوت صورت مي گيرد . اين مشكل نه مربوط به سوانح رانندگي كه در بسياري از مسائل قابل مشاهده است و از شاخصه هاي توسعه نيافتگي محسوب می شود . البته نكته مهم ديگري كه نيازمند اصلاح است عدم شفافيت حدود مسئوليتها و اختيارات ، سازمانها و افراد است. لذا بخود اجازه ميدهيم در خارج از محدوده اختيارات يا تخصص خويش اظهار نظر نماييم.
معاون مهندسی سایپا با بیان اینکه وقتي اخبار تعدادي تصادف مربوط به يك خودرو خاص منتشر مي شود و يا بقول شما گفته مي شود در تصادفات فلان اتوبوس، آتش سوزي مشاهده مي شود، صرفا داده هايي است كه بايد تبديل به اطلاعات شود گفت: مثلا طي گزارشي بيان شود كه در طي يك سال چه تعداد تصادف براي اتوبوسهاي جاده اي حادث شده است، تعداد اين تصادفات به تفكيك اتوبوسهاي برندهاي مختلف و سال و مدل توليد مشخص شود، در هر مورد تعيين شود چه درصدي از تصادفات منجر به آتش سوزي شده است و ... بنظر اينجانب تهيه گزارش تا اين مرحله نيز بسيار دقيق و تخصصي است كه معمولا" در دنيا توسط پليس جاده اي يا پليس راهور تهيه می شود .
شفیعی ادامه داد: در مرحله سوم بايد گزارش بررسي و تحليل شده وريشه يابي شود كه در حوزه تخصصي توليد كننده آن محصول است. اين روش غلطي است كه توليد كننده را بعنوان يك عضو اصلي در اين فرايند به حساب نياورند و تصور شود چون ايشان منافع دارد پس غير قابل اعتماد است . يك بنگاه اقتصادي بخوبي اين را مي فهمد كه شرط اول بقا ارائه يك محصول خوب و كسب اعتماد مشتريان و ايجاد اعتبار براي برند خويش است. لذا بيش از همه نسبت به تحليل دقيق موضوع اقدام مي نمايد و اگر اشكال مربوط به توليدات باشد حتما براي رفع آن اهتمام مي ورزد.
معاون مهندسی سایپا افزود: در نهايت مرحله چهارم يا مرحله قضاوت است كه در مسائل كيفري و حقوقي بعهده قوه قضاييه است و در امور فني معمولا بعهده سازمانهاي حاكميتي نظارت بر استاندارد توليدات مي باشد و در كشور ما سازمان استاندارد مي تواند متولي اين امر باشد.
شفیعی گفت: لذا اگر در همان ابتدا بر اساس برخي اخبار ناقص عليه يك توليد كننده در رسانه ها قضاوت شود و حتي جلوي توليد يا شماره گذاري آن گرفته شود طبيعي است كه موضوع از يك "فرايند بررسي و تحليل اشكال و رفع آن" تبديل به يك دعواي رسانه اي مي شود و ريشه يابي مشكل و رفع آن اولويت دوم ميشود . من فكر مي كنم اگر از ابتدا، اطلاعات و گزارشات بطور محرمانه براي سازمان استاندارد و خودرو ساز مربوطه بدون هيچ نوع قضاوتي ارائه شود و سپس خودروساز با نظارت سازمان استاندارد به تحليل آن و يافتن ريشه هاي اشكال بپردازد قطع مشكل به شكل مناسب تري بر طرف مي شود.
وی افزود:طبيعي است اگر مشكل به خودرو ساز برگردد ايشان موظف به رفع آن و جبران خسارات ناشي از آن خواهد بود و در صورت نياز نسبت به فراخوان توليدات ايراد دار نيز اقدام مي کند.
شفیعی همچنین گفت: متاسفانه در سالهاي اخير بدليل عدم رعايت اصول فوق ، آسيب هايي به منافع ملي وارد شده است كه از آن جمله مي توان به ايجاد خسارتهاي سنگين به خودرو سازان ، ايجاد فضاي بي اعتمادي در جامعه نسبت به توليدات داخلي، آسيب به بازاريابي هاي صادراتي، ايجاد شك و ترديد شركتهاي خارجي در همكاري با شركتهاي داخلي و در نهايت كاهش تمايل سرمايه گذاران به ورود در حوزه هاي توليد اشاره کرد.
وی افزود:اگر خسارات فوق را نسبت به خسارات ناشي از تصادفات رانندگي ارزيابي کنیم بسيار سنگين تر خواهد بود و در نهايت نيز مشخص نمي شود كه بالاخره مشكل حل شده يا خير و اين ذهنيت نيز ايجاد می شود كه شايد اصلا" مشكلي وجود نداشته و صرفا" يك بازي و تسويه حساب سياسي و يا رسانه اي بوده است.