تورنمنت هیجانانگیز کوپا آمهریکا در ونزوئلا آغاز شده و یکی از مهمانان این دوره،آمریکاست؛ دشمن شماره یک هوگو چاوز، رئیسجمهور چپگرای ونزوئلا. چاوز آرزو داشت در این مسابقات تیمش به آمریکا بخورد تا در یک بازی احساسی، خاطره بازی ایران و آمریکا در جامجهانی1998 را زنده کند.
چاوز به حدی هیجانزده شده بود که در جایی گفته: «آقای خطرناک (جورج بوش) ناکاوت خواهد شد.»
کیسی کلر دروازهبان تیم ملی آمریکا که تجربه بازی با ایران را دارد، به خاطر مسائل سیاسی حضور تیم ایالات متحده در رقابتهای ونزوئلا را نامساعد دانسته و گفته: «اگر 2 تیم در مقابل هم قرار بگیرند، آمریکاییها با فشار زیادی روبهرو خواهند بود.» اما این اتفاق هرگز روی نداد. آمریکا از گروهش بالا نیامد و ونزوئلا در یکچهارم مقابل اروگوئه حذف شد.
اینجا آمریکای جنوبی است، سرزمین رؤیاهای گمشده، سرزمین سرخپوستان گوارانی در عمق جنگلهای بیانتهای آمازون و سرزمین سرخپوستان مایا برفراز کوههای آند؛ سرزمینی که به عشق طلای تمامنشدنیاش فتح شد و اروپاییان همه داشتههای یک تمدن چندهزارساله را بهراحتی غارت کردند و در عوض سرگرمیای را وارد این سرزمین کردند که تبدیل به زندگی این مردم شد؛ فوتبال.
اینجا معدن استعدادهای ناب فوتبال و سیاستمداران جنجالی چپگراست. در آمریکای جنوبی مردم 2دسته هستند؛ آنها که فوتبال را دوست دارند و آنها که عاشق فوتبال هستند.
در این روزهایی که اخبار ورزشی در ایران زیر چتر تمرینهای تیم ملی و آغاز جام ملتهای آسیا با آن افتتاحیه برگزارنشدهاش، گم شده است، بامدادان (البته به وقت تهران) قلب فوتبال در آمریکای جنوبی میتپد، جایی که استعدادهای ناب دنیای توپ گرد در ونزوئلا دور هم جمع شدهاند تا یکی از زیباترین و هیجانانگیزترین و باسابقهترین تورنمنتهای فوتبال را برگزار کنند؛ کوپا آمهریکای2007.
رقابتهای این دوره کوپا آمهریکا از سهشنبه 26ژوئن (5 تیرماه) با شرکت 12تیم از قاره آمریکا در ونزوئلا آغاز شد. البته کنفدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی (CONMEBOL) تنها 10 عضو دارد. برای همین، از 1993 برای جفتوجور شدن تیمها، کنفدراسیون فوتبال این قاره از دو یا سه تیم دیگر هم دعوت میکند تا در این مسابقات حاضر شوند.
یکی از پایههای همیشگی این دعوت، مکزیک است و دیگری یا آمریکاست، یا کاستاریکا یا هندوراس. البته در 2 دوره قبل این مسابقات، ژاپن بهعنوان مهمان حضور داشت.
پرسابقهترین تورنمنت فوتبال
این مسابقات از سال1916 آغاز شده و پرسابقهترین تورنمنتی است که با حضور تیمهای ملی برگزار میشود. برای مقایسه به یاد بیاوریم که جامجهانی از 1930 و جام ملتهای اروپا از 1960 آغاز شدهاند. علت اصلی برگزاری این مسابقات، جشن 100سالگی استقلال آرژانتین در 9جولای 1916 بود. اما اولین میزبان این مسابقات نتوانست فینال را فتح کند و اولین قهرمان کوپا آمهریکا، اروگوئه شد که در آن زمان یکی از قطبهای اصلی فوتبال جهان بود.
این تورنمنت تا سال1987، هر 4 سال یک بار برگزار میشد - البته فاصله اولین دوره و دومین دوره یکسال بود (1917 اروگوئه) - و سپس تا 2001 هر 2 سال یک بار برگزار شد تا اینکه سرانجام CONMEBOL تصمیم گرفت این مسابقات را هر 4 سال یک بار برگزار کند. برای همین دور بعدی آن در 2004 برگزار شد.
اما CONMEBOL دید که اگر بخواهد دور بعدی را در 2008 برگزار کند، به دلیل همزمانی با جام ملتهای اروپا، غلظت فوتبال خون مردم خیلی بالا میرود! برای همین دور بعدی امسال (2007) برگزار میشود و از این به بعد قرار است که این مسابقات هر 4 سال یک بار برگزار شود. میزبانی این مسابقات هم مسئله جالبی است.
مثلا از سال1975 تا سال1983 این مسابقات به صورت رفت و برگشت در همه کشورهای شرکتکننده برگزار میشد. بعد از آن CONMEBOL تصمیم گرفت که این مسابقات به صورت دورهای و به ترتیب، در کشورهای عضو این کنفدراسیون برگزار شود. کیفیت بازیها در این تورنمنت با توجه به تیمهای حاضر، از جامجهانی بالاتر است و میتوان گفت که با جام ملتهای اروپا و مرحله نهایی جام باشگاههای اروپا قابل مقایسه است.
میزبانی سیاسی
میزبان این دوره کوپا آمهریکا کشور ونزوئلاست؛ کشوری نفتخیز که با رهبری چاوز تبدیل به دردسر اصلی ایالات متحده در حیات خلوتش آمریکای لاتین شده است. ونزوئلا با استفاده از درآمدهای نفتی خود سعی کرده که میزبانی آبرومندانهای از این مسابقات داشته باشد.
یکی از این اقدامات احداث اتوبان از فرودگاه بینالمللی سیمون بولیوار تا کاراکاس پایتخت ونزوئلا بوده که دولت چاوز از آن به عنوان یکی از بزرگترین خدماتش یاد میکند. هوگو چاوز که دوستدارد مردم، او را در ردیف مبارزان بزرگ آمریکای لاتین بهحساب آورند، اینروزها کیفش حسابی کوک است.
روزبهروز تعداد رهبران چپگرا در آمریکای لاتین بیشتر میشود و او متحدان بیشتری پیدا میکند. در مسیر این اتوبان که بازیکنان و تماشاچیان را از فرودگاه به پایتخت منتقل میکند، تصاویر عظیمی از مبارزان بزرگ تاریخ آمریکای لاتین نصب شده است. یکی از آنها سیمون بولیوار مبارز ونزوئلایی است که در اوایل قرن نوزدهم تعدادی از کشورهای آمریکای لاتین را از استعمار اسپانیا نجات داد و کشور بولیوی هم به نام این استقلالطلب بزرگ نامگذاری شده است.
همچنین در طول این مسیر، تصاویر عظیمی از فیدل کاسترو رهبر کوبا و ارنستو چهگوارا مبارز آرژانتینی دیده میشود. این مسابقات که در بیش از 150کشور جهان پخش تلویزیونی دارد، بهترین فرصت برای اوست که خودنمایی کند.
مراسم افتتاحیه این بازیها با حضور دوستان چپگرای چاوز برگزار شد. مورالس و مارادونای کبیر، مهمانان ویژه آقای چاوز در افتتاحیه بودند. پله هم که قول داده بود برای افتتاحیه بیاید، عذرخواهی کرد. مسابقات این دوره در 3 گروه 4 تیمی برگزار شد؛ در گروه اول: ونزوئلا، اروگوئه، پرو، بولیوی، در گروه دوم:
برزیل، اکوادور، شیلی، مکزیک و در گروه سوم: آرژانتین، پاراگوئه، کلمبیا، آمریکا حضور داشتند. بازی افتتاحیه را هم اروگوئه و پرو در شهر مریدا برگزار کردند. ونزوئلا، اروگوئه، شیلی، برزیل، مکزیک، پاراگوئه، آرژانتین و پرو به دور بعد صعود کردند.
تقابل 2 سبک زندگی
این مسابقات در همه دورهها، محل قدرتنمایی 2سبک اصلی فوتبال بوده است؛ 2سبکی که نهتنها در فوتبال بلکه در تمام شئون زندگی مردم آمریکای لاتین دیده میشود؛ سبک آرژانتینی که اروگوئه، ونزوئلا، پاراگوئه، کلمبیا، بولیوی، پرو، شیلی، اکوادور و البته آرژانتین جزء آن هستند و سبک برزیلی که تنها برزیل، بزرگترین کشور این قاره را در بر میگیرد.
گروه اول زبانشان اسپانیایی است و گروه دوم زبانشان پرتغالی است. گروه اول مستعمره اسپانیا بودهاند و گروه دوم مستعمره پرتغال. نماد گروه اول عصیان و آنارشی و خوشگذرانی و نماد گروه دوم رقص و کارناوال و خوشگذرانی است.
در آخرین تقابل این 2 سبک فوتبال، در بازی برگشت فینال جام باشگاههای آمریکای جنوبی، (لیبرتادورس) و در مقابل 60هزار تماشاگر برزیلی، بوکا جونیورز- باشگاه محبوب و پرافتخار آرژانتینی -که در بازی رفت با 3 گل تیم گرمیو برزیل را مغلوب کرده بود، به برتری 0-2 رسید و ششمین قهرمانی خود را در جام باشگاههای آمریکای جنوبی جشن گرفت.
در این بازی خوان رومن ریکلمه با 2 گل در دقایق69 و 80 بوکا را از حریف پیش انداخت. البته تیم آرژانتینی باز هم میتوانست به گل برسد اما مارتین پالرمو در 6 دقیقه مانده به پایان بازی، یک پنالتی را هدر داد.
آقایان گل در 25سال گذشته
از 1975 اسم این مسابقات از «جام ملتهای آمریکای جنوبی» به «کوپا آمهریکا» تبدیل شد. در آن دوره لوکه (آرژانتین) و دیاز (کلمبیا) با 4 گل آقای گل شدند. در 1979 و 1983 تعداد گلزنان زیاد و تعداد گلهای زده کم بود (بهترتیب 4 و 3). اما پس از آن تعداد گلهای زده بالا رفت، در 1987 ایگواران (کلمبیا) 6 گل، 1989 بهبهتو (برزیل) 6 گل، 1991 باتیستوتا (آرژانتین) 6 گل، 1993 دولگتا (ونزوئلا) 4 گل، 1995 باتیستوتا (آرژانتین) و لوییس گارسیا (مکزیک) 4 گل، لوییس هرناندز (مکزیک) 5 گل و در 1997 رونالدو و ریوالدو (برزیل) با 5 گل آقای گل شدند.
مسابقات سال2001 یکی از مفتضحانهترین دورههای این مسابقات بود که در کلمبیا برگزار می شد. ارتفاع بالا و عدم امنیت این کشور باعث شد که خیلی از کشورها از حضور با تیم اصلی خودداری کنند. آقای گل این مسابقات ویکتور آریستیزابال (کلمبیا) با 6گل بود که تیمش قهرمان این دوره هم شد. در سال2004 هم آدریانو (برزیل) با 7 گل زده، آقای گل شد.
بعد از یک فصل موفق و خاطرهانگیز در رئال مادرید، حالا روبینیو در تیم ملی برزیل هم توفان به پا کرده است.
او تا قبل از مرحله نیمه نهایی آنقدر گل زده تا کسی شکی در آقای گل شدنش نداشتهباشد.
شانسهای قهرمانی
الان که این گزارش آماده میشود، چهار تیم مرحله نیمه نهایی معلوم شدهاند؛ اروگوئه و برزیل در یک طرف و مکزیک و آرژانتین در سمت دیگر. زمانی که این مطلب به دست شما میرسد، تنها یک روز به فینال این مسابقات در روز یکشنبه باقی مانده است.
در این تورنمنت آرژانتین، برزیل و اروگوئه به ترتیب، شانسهای قهرمانی هستند. این 3 تیم، بر اساس امتیازهایی که کسب کردهاند به ترتیب، پرافتخارترین تیمها هستند. جالب است بدانید که آرژانتین و اروگوئه، 14دوره و برزیل تنها 7دوره فاتح این مسابقات شدهاند.
بقیه حاضرین تالار افتخارات این مسابقات هم پاراگوئه و پرو با 2 دوره و کلمبیا و بولیوی با یک دوره قهرمانی هستند. برزیل، قهرمان دوره قبل، با باخت 0-2 مقابل مکزیک جام را بد شروع کرد. اما درخشش روبینیو که احتمالا آقای گل مسابقات هم خواهد شد، روحیه از دسترفته سلسائو (برگزیدگان) را دوباره به اردو بازگرداند.
برزیل که به 3 ستاره اصلی خود، کاکا، رونالدینیو و آدریانو (آقای گل دور قبل) استراحت داده، این بار با مربیگری کارلوس دونگا که شاگرد مکتب کارلوس آلبرتو است، میخواهد ثابت کند که بدون این فوقستارهها هم میتواند به حکومتش در فوتبال قاره سرخ ادامه دهد.
«چاریوس»، لقب تیمی است که در 1930 و 1950 قهرمان جام جهانی شد اما بعد از آن همچون شمعی در باد، خاموش شد. اروگوئه که در فینال خاطرهانگیز1950، جلوی چشم 200هزار برزیلی در استادیوم ماراکانا، با تلخترین مساوی تاریخ فوتبال برزیل، قهرمان جهان شده بود، دورههای اوج زیادی را از آن زمان تاکنون طی کرده است.
اروگوئه اما این دوره خوب عمل کرده است، هرچند کار سختی را در نیمهنهایی مقابل برزیل دارد. دیگو فورلان، چهره شاخص این تیم است که تا قبل از بازی با برزیل، 2گل زده بود.
مکزیک فینالیست ناکام کونکاکاف که در مقابل آمریکا مغلوب شد، جام را با بازی درخشان مقابل برزیل ناهماهنگ شروع کرد. «التری» یعنی 3رنگ (برگرفته از پرچم سرخ و سفید و سبز این کشور) لقب مهمان همیشگی این مسابقات است.
میزبان 2 دوره جام جهانی که در سال2006 در یکهشتم نهایی به دیدار آرژانتین رفت و 1-2 مغلوب شد، این بار هم باید برای رسیدن به فینال از سد آرژانتینی عبور کند که یکی از هماهنگترین تیمهای تاریخ فوتبالش را به این مسابقات آورده است. رافائل مارکز بازیکن بارسا، کاپیتان و چهره شاخص این تیم است.
«آلبیچلسته» پرافتخارترین تیم تاریخ این مسابقات با یکی از قدرتمندترین و هماهنگترین تیمهای تاریخ فوتبالش پا به این تورنمنت گذاشته است. آرژانتین هماهنگترین تیم تاریخش را به این مسابقات آورده است.
توز، ریکلمه و مسی (جانشین خلف مارادونا) فوقستارههای آرژانتین در این مسابقات هستند. هماهنگی این 3بازیکن البته با همراهی کرسپو که تاکنون در جایگاه دوم گلزنان ایستاده، میتواند یکی از زیباترین و خاطرهانگیزترین جامها را برای آرژانتین رقم بزند تا این تیم بتواند پس از 14سال، پانزدهمین قهرمانیاش را رقم بزند.