اثر ماندگار و کلاسیک "میلوش فورمن" که اول بار در تابستان به صورت ویژه و سپس در نوامبر 1975 رسما به اکران رسید؛ حالا در آستانه چهل سالگی قرار دارد. و بنا بریک سنت قدیمی که برای آثار کلاسیک و کالت در سینما؛ اکران 20 سالگی و 40 سالگی گرامی داشته میشود؛ بسیاری از سینما تکهای معتبر دنیا به استقبال از این برنامه رفتهاند.
چهل سال پیش "دیوانه از قفس پرید" ( این فیلم در ایران با عنوان پرواز بر فراز آشیانه فاخته نیز شهرت دارد) غوغایی در سینمای جهان به راه انداخت.متد بازیگری جک نیکلسون به تثبیت رسید و فیلمنامهی کم حجم و پرمعنا برای هالیوودیها بار دیگر معنا پیدا نمود.
مهمترین تاثیر "دیوانه از قفس پرید" اما رونمایی جدید و به تعبیری زنده شدن دوباره ژانر اقتباس بود. میلوش فورمن در سال 1975 و به زیرکی رمان "کن کیسی" را برای ساخت فیلمش انتخاب کرد. زمانی که ملت آمریکا درگیر هضم جنگ ویتنام و رسوایی واتر گیت بودند و جو جامعه پرمصرف و زودباور و خرافاتی آمریکایی؛ پر از اضطراب و سرشار از ناامیدی بود.
در طول این 40 سال؛ ارزش و اهمیت "دیوانه از فقس پرید" روز به روز بیشتر شد تا جایی که کمتر سینما تکی در دنیا پیدا میکنید که این فیلم را در بخش ویژه و به طور متناوب نمایش نداده باشد.
اگر داستان "دیوانه از قفس پرید" را بخواهید بنویسید احتمالا در دو پاراگراف جا میشود. اما وقتی فیلم را دوباره و دوباره ببینید؛ به عظمت داستان و شخصیت پردازی شگرف آن پیمیبرید و احتمالا این حس به شما دست میدهد که هر آن امکان دارد در این دنیای وانفسا به یک "مک مورفی" دیگر تبدیل شوید.
اما داستان فیلم به سال 1963 بر میگردد. پاتریک مک مورفی که در دادگ
اه ایالتی اورگون به تجاوز به عنف محکوم شده فقط یک راه برای فرار از محکومیت شدید دارد. او خودش را به دیوانگی میزند و از این رو به تیمارستان ایالتی منتقل میگردد. اما این پایان ماجرا نیست. محیط بسته و انضباط خشک و گاها من درآوردی مسئول بخش؛ پرستار راچد؛ باعث میشود که براستی مک مورفی کلافه شود. سر آخر مک مورفی که غیرقابل مهار تشخیص داده شده مورد عمل لوبوتومی قرار میگیرد. او دیگر یک زندگی گیاهی خواهد داشت...
دیوانه از قفس پرید از سال 1975 تاکنون جزو 20 ساختهی برتر سینما لحاظ شده و از معدود فیلمهایی است که منتقدان سرشناس هرکدام بیش از 10نقد ویژه در بارهاش تحریر کردهاند.
گفتنی است در دوبلهی فارسی این فیلم که شاهکاری به تمام معنی در تاریخ دوبله ایران محسوب میشود؛ ناصر طهماسب به جای جک نیکلسون در نقش پاتریک مک مورفی حرف زده است.
یکسال پیش از این فیلم؛ طهماسب "محله چینیها" را دوبله کرده بود.در آن فیلم نیز او به جای نیکلسون در نقش جک گیتس حرف زده بود. با موفقیت این دو فیلم؛ عملا ناصر طهماسب به گویندهی منحصر بفرد و غیرقابل تغییر جک نیکلسون تبدیل گردید.