تاریخ انتشار: ۱۳ مرداد ۱۳۹۳ - ۰۴:۴۲

با هزینه کردن ۴میلیون و ۵۰۰هزار تومان می‌توانید در رشته مورد نظرتان قبول شوید، مهم نیست که چند سال پیش دیپلم گرفته‌اید و در چه سطح علمی قرار دارید، یا اینکه می‌خواهید در چه رشته‌ای قبول شوید. کافی است بسته آموزشی کنکور مؤسسه ما را تهیه کنید!

 
اين نه ادعاي يكي از مؤسسات آموزش كنكور بلكه تقريبا شعار همه آنهاست؛مؤسساتي كه مي‌گويند حتي اگر شما 20سال پيش هم ديپلم گرفته باشيد، مي‌توانيد با استفاده از مشاوره و بسته‌هاي آموزشي آنها سنگين‌‌ترين تست‌هاي رياضي را درست بزنيد.

با آغاز انتشار كارنامه كنكور سراسري از امروز، فاز ديگري از تبليغات اين مؤسسات شروع شده و آنها حالا روي موضوع انتخاب رشته تمركز كرده‌اند. نتايج كنكور هم كه اعلام شود، باز ادعا مي‌كنند كه رتبه‌هاي يك رقمي و 2رقمي مشتري آنها بوده‌اند و هنوز مهرماه نشده، دوباره موج تبليغات‌شان آغاز مي‌شود.

در دهه اخير تعداد متقاضيان كنكور نصف شده، در همين كنكور 93شانس قبولي در رشته رياضي بالاي 100درصد اعلام شد. براساس ميزان حاضرين در جلسه آزمون سراسري و ميزان ظرفيت‌هاي اعلام شده تقريبا تمامي افراد در كنكور امسال مجاز به انتخاب رشته هستند و همه اينها يعني اينكه غول كنكور نبايد مثل سال‌هاي قبل سخت جان باشد اما به‌نظر مي‌رسد نان خيلي‌ها در بزرگ نمايي سد كنكور است، اينكه كنكور را قفلي سخت جلوه دهند كه كليدش هم فقط توي جيب خودشان است.

گردش مالي بازار كنكور

اين روزها مؤسسات صاحب نام شبكه‌هاي راديو و تلويزيوني، مطبوعات و سايت‌ها را در اختيار گرفته‌اند و با بمباران تبليغاتي هر لحظه استرس بيشتري را به مخاطبان‌شان منتقل مي‌كنند.

محمود كريمي، كارشناس و پژوهشگر ترفند جديد برخي از اين مؤسسات را اينطور توضيح مي‌دهد: مؤسسات كنكور به‌دليل تنگ شدن فضاي رقابت به راديو و تلويزيون روي آورده‌اند، آقايان و خانم‌هايي كه خودشان را دكتر و مهندس معرفي مي‌كنند، يك نكته كنكوري ساده را جوري در چند دقيقه توضيح مي‌دهند تا داوطلبان را شيفته روش تدريس و آموزش خود مي‌كنند. آنها در گام بعدي اعلام مي‌كنند اگر مي‌خواهيد نكات كليدي را مفصل‌تر ياد بگيريد و با خود من كار كنيد، همين الان به اين شماره پيامك بزنيد، اين دي وي دي‌ها و كتاب‌ها را تهيه كنيد.

آنتن فروشي صدا و سيما به اين مؤسسات وحتي ورود خود اين سازمان به توليد برنامه‌هايي به اين حوزه در حالي است كه بسياري صرف پخش اين برنامه‌ها از صدا و سيما را دليل قابل اعتماد بودن آنها مي‌دانند. اين در حالي است كه اين مؤسسات تنها يك جور سرمايه‌گذاري انجام مي‌دهند؛ پرداخت پول آگهي صداوسيما براي كسب اعتبار و به‌دست آوردن تضميني تقريبا قطعي براي فروش بسته‌هاي آموزشي كه الزاما استاندارد يا حتي ضروري نيستند. درحالي‌كه با وضعيت فعلي ظرفيت قبولي دانشگاه‌ها قبولي ديگر مثل سال‌هاي قبل دشوار نيست، بسته‌هاي اين مؤسسات از 100هزار تومان تا 5/4ميليون تومان فروش مي‌رود.

گردش ميلياردي

بهروز فتحي، كارشناس مسائل آموزشي، گردش مالي كل بازار آزمون پيش‌دانشگاهي را ميلياردي مي‌داند و مي‌گويد:فقط سهم بازار كتاب‌هاي كنكور دست‌كم 150ميليارد تومان در سال است كه 50تا 60درصد اين بازار يعني حدود 85ميليارد تومان تنها در اختيار يك ناشر است.

روزنامه جهان صنعت اخيراً در گزارشي نوشت كه كشور ما سالانه كنكور را با گردش مالي بيش از يك‌هزار ميليارد تومان برگزار مي‌كند. در اين گزارش آمده است كه اگر يك چهارم داوطلبان رشته تجربي 18عنوان از كتاب‌هاي انتشارات گاج را كه براي دوره پيش دانشگاهي ارائه كرده را تهيه كنند، اين ناشر 124ميليارد تومان فروش كرده است. با يك حساب سرانگشتي مي‌توان گفت اگر يك ميليون نفر از داوطلبان كنكور سالانه يك ميليون تومان براي تهيه كتاب، كلاس و مشاوره هزينه كنند، مؤسسات از اين محل يك‌هزار ميلياردتومان به جيب مي‌زنند. براي همين عجيب نيست اگر سازمان سنجش به‌عنوان متولي برگزاري آزمون در قالب تعاوني خود وارد اين بازار پر سود شده است. در چنين شرايطي بزرگ جلوه دادن كنكور، تضمين سودهاي كلان خيلي از فعالان اين حوزه است.

كنكور حذف نمي‌شود

آيا مي‌توان گفت يكي از دلايل حذف نشدن كنكور ورودي دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي، حفظ سود بازار پربازده كتاب‌هاي كنكور، كلاس‌هاي تست‌زني كنكور و مشاوره است؟

بحث حذف كنكور به‌طور جدي در مجلس هفتم مطرح و پس از بحث و بررسي فراوان طرح حذف كنكور خرداد ۱۳۸۶ به تصويب نهايي نمايندگان مجلس رسيد. براساس اين قانون نمرات امتحان نهايي سراسري دانش‌آموزان ملاك انتخاب رشته آنها در دانشگاه‌ها و كنكور بايد تا سال 1390حذف مي‌شد.

قانون حذف كنكور هرگز اجرا نشد، تا اينكه دي 91لغو شد. سال ۱۳۹۲ قانون سنجش و پذيرش دانشجو تصويب شد كه براساس آن به‌صورت تدريجي و صعودي پس از 5سال حداقل 85 درصد ظرفيت پذيرش دانشگاه‌ها برمبناي سوابق تحصيلي خواهد شد. بدين‌ترتيب كنكور هرگز حذف نخواهد شد. ولي به هر حال كنكور براي رشته‌هاي پرطرفدار برگزار خواهد شد و سازمان سنجش بايد وجود داشته باشد تا وظيفه گزينش متمركز را انجام دهد.

دي ۱۳۹۱ ابراهيم خدايي، رئيس سازمان سنجش اعلام كرد كه كنكور سال ۹۱ بيش از ۱۱ ميليارد تومان براي اين سازمان درآمد داشته و درآمدهاي اين سازمان از طريق برگزاري آزمون تأمين مي‌شود. اگر يك ميليون نفر در كنكور ثبت نام كنند، بابت هر نفر ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان دريافت مي‌شود كه مجموع اين مبلغ بيش از ۱۰ ميليارد تومان مي‌شود. براي داوطلباني كه مي‌خواهند در 2رشته شركت‌كننده يا داوطلبان غيردولتي‌ها نيز هزينه جداگانه دريافت مي‌شود.

البته سازمان سنجش هر سال 150كنكور سراسري برگزار مي‌كند كه فقط يكي از آنها كنكور سراسري است كه متداول‌تر از بقيه كنكورهاست. حالا آموزش و پرورش نيز براي عقب‌نماندن از بازار كنكور و جبران بخشي از كمبود بودجه مدارس، اقدام به برگزاري كلاس‌هاي كنكور به‌ويژه براي دانش‌آموزان پيش دانشگاهي در مدارس دولتي عادي كرده است. شهريه اين كلاس‌ها در برخي مدارس دست‌كمي از آموزشگاه‌ها و مؤسسات كنكور ندارد. حضور دولتي‌ها در كنار مؤسسات خصوصي در بازار كنكور يعني اين تنور هنوز نان دارد، هرچند ظرفيت 70درصد مؤسسات غيردولتي خالي و شانس قبولي در برخي دانشگاه‌ها و رشته‌ها بيش از 100درصد باشد.