در ابتداي اين مراسم محمدعلي وکيلي- رييس انجمن صنفي روزنامه‌هاي غيردولتي- به‌عنوان انجمن برگزار‌کننده مراسم در سخناني تاکيد کرد: روز خبرنگار در تقويم ما بهانه‌اي شده براي اينکه اگر رويمان شود از مسايل و مصایب يکديگر نيز بگوييم اما حياي قلم و ايثار و دغدغه خبررساني مانع از اين است که از اين روز براي بيان مسايل خود بهره ببريم.
وي افزود: آنقدر غرق در مسايل ملتمان هستيم که حيفمان مي‌آيد اين مدت زمان را نيز به خودمان بپردازيم. همين که فرصتي شده که دورهم جمع شويم تا بخشي از دغدغه‌هايمان را در ميان بگذاريم، فرصت را مغتنم شمرديم و تلاش کرديم با ابتکار عمل انجمن صنفي روزنامه‌هاي غيردولتي اين فرصت را در اختيار جامعه خبرنگاران قرار دهيم.
او ادامه داد: علاقه‌مند بوديم از دولتمردان نيز در جمعمان حضور داشته باشند و از اين ميان آقاي صادق به نمايندگي از دولت در اين مراسم حضور دارند. اگرچه انجمن صنفي روزنامه‌هاي غيردولتي انجمن کارفرمايي به حساب مي‌آيد اما علاقه‌مند بوديم انجمني از صنف خبرنگاران ميزبان آنها مي‌شد؛ انشاءالله از سال آينده اين اتفاق خواهد افتاد. رييس انجمن صنفي روزنامه‌هاي غيردولتي همچنين در ادامه صحبت‌هاي خود يادآور شد: در حال حاضر دچار افت منزلت هستيم. جايگاه خبرنگار نه در شأن خبرنگار و نه در شأن نظام جمهوري اسلامي است؛ خوشبختانه گارد بسته گذشته باز شده و انتظار است درهاي دولتمردان بيش از اين روي جامعه رسانه‌اي باز شود.
مسيح مهاجري، مديرمسوول روزنامه «جمهوري اسلامي» در اين مراسم گفت: اميدواريم از اين به‌بعد در روز خبرنگار رييس‌جمهور تنها به خانه شهيد صارمي نرود و از ساير خبرنگاران نيز تقدير کند. وي ادامه داد: خبرنگار زماني ارزش دارد که مستقل باشد والا رسانه دولتي خط فکري مشخصي دارد و رسانه و روزنامه دولتي عروس هزار داماد است. وي با اشاره به حضور خود در روزنامه «جمهوري‌اسلامي» گفت: من بعد از پايان کار مهندس ميرحسين موسوي به پيشنهاد شهيد بهشتي به اين روزنامه رفتم و همان زمان شهيد بهشتي به ما گفت که از دولت پولي نگيريد البته اين حرف امروز به اين معني نيست که روزنامه‌ها از دولت يارانه نگيرند يا دولت يارانه را قطع کند.
مسيح مهاجري از ميرحسين موسوي به‌عنوان يکي از حاميان شکل‌گيري روزنامه جمهوري اسلامي تجليل کرد و گفت: من هرروز در نمازم براي ايشان دعا مي‌کنم و آرزو دارم که هرچه سريع‌تر زمينه آزادي ايشان فراهم شود؛ چرا که حق بزرگي بر گردن مطبوعات در ايران دارد و همين ايشان بود که در روزنامه «جمهوري اسلامي» راه درست‌رفتن در مسير حق و برخورد با غير از آن را نشان داد، بسياري از عکاسان و خبرنگاران جبهه و جنگ را جذب کرد و به جامعه ما تحويل داد. مهاجري با اشاره به اينکه دولت نبايد روزنامه تاسيس کند گفت: زماني که هاشمي‌رفسنجاني قصد داشت روزنامه «ايران» را تاسيس کند من مخالف بودم و بعدا ديديد که اين روزنامه چه بلايي بر سر ايشان و دولت‌هاي بعد آورد.
وي افزود: روزنامه‌ها بايد از پستان دولت مستقل باشند و بايد در انبوه پرداخت‌هايي که امروز به شکل يارانه انجام مي‌شود تحولي صورت بگيرد و نبايد روزنامه‌هايي که از پستان‌هاي شهرداري و دولت شير مي‌خورند و ارتزاق مي‌کنند و يارانه مي‌گيرند باز هم از دولت بودجه بگيرند.
وي با اشاره به اينکه صداوسيما نيز بايد مستقل باشد، گفت: اگر بعد از وقايع سال 88 ما يک راديوي خصوصي يا تلويزيون خصوصي داشتيم که حرف ديگران پخش مي‌شد وضعيت بهتر بود، مي‌توانيم حداقل مانند افغانستان و پاکستان تلويزيون خصوصي داشته باشيم. وي با اشاره به لزوم تکريم خبرنگاران گفت: تکريم خبرنگار به اين نيست که در روز خبرنگار به آنها بگوييم از اتوبوس و مترو مجاني استفاده کنند يا از برج «ميلاد» بالا بروند بلکه بايد خبرنگاران طرف مشورت و مسووليت قرار بگيرند.
مهاجري با اشاره به اينکه امروز بايد از ظرفيت اعتدال به خوبي استفاده شود، گفت: دولت قدرتش کم است اما از همين قدرت کم هم درست استفاده نمي‌کند زيرا استفاده از قدرت شجاعت و جسارت مي‌خواهد. ما بايد از فضاي اعتدال استفاده کنيم زيرا امروز در کشور گروه‌هاي خطرناکي وجود دارند که براي کشور از «داعش» و «طالبان» خطرناکترند.
برخورد یکسان با مطبوعات
ديگر سخنران اين مراسم علي مطهری بود. مطهري به عنوان نماينده قوه‌مقننه در هيات نظارت بر مطبوعات در سخنراني خود گفت: امروز نقش خبرنگاران در افشاي جنايات غزه، قتل‌هاي زنجيره‌اي، مرگ ستار بهشتي، ماجراي کهريزک و بند 350 زندان اوين و... در داخل کشور نشان‌دهنده قدرت خبرنگاران است.
در ايران اولين بار مشروطه‌خواهان به قدرت مطبوعات پي بردند. مطهري خواستار برخورد يکسان با مطبوعات شد و از مساله حاکميت دوگانه در مطبوعات گله کرد و گفت: اگر قوه‌قضاييه مي‌خواهد در رابطه با مطبوعات اقدامي انجام دهد نظر هيات نظارت بر مطبوعات را هم بپرسد و بدون هماهنگي به توقيف اقدام نکند. بالاخره مجري قانون نيز از عقل سليم برخوردار است، نمي‌شود دو مرجع درباره مطبوعات تصميم بگيرد و تصميمات هر دو نيز متناقض با هم باشد. او افزود: طبق قانون مجلس سايت‌هاي خبري نيز تحت‌‌تاثیر قانون مطبوعات قرار گرفته‌اند اما مي‌بينيم که بدون اطلاع هيات به‌راحتي سايت‌ها را فيلتر مي‌کنند. در صداوسيما نيز به همين شکل است. مثلا يک روزنامه به دليل يک تبليغ توقيف مي‌شود اما همان مورد نيز از تلويزيون تبليغ مي‌شود.
مطهري نيز توصيه کرد با خبرنگاران عادلانه برخورد شود؛ مساله انجمن صنفي روزنامه‌نگاران نيز باید حل شود و قوه‌قضاييه سختگيري نکند. مسجدجامعي که در اين مراسم حضور داشت، خاطرنشان کرد: اصل تمام بحث‌ها به نکته استقلال حرفه روزنامه‌نگاري خلاصه مي‌شود که به نوعي ريشه در اسلام و قانون اساسي نيز دارد. قانون اساسي سند مهمي است که با نگاه ديني همخواني دارد و با همين نگرش آزادي مورد توجه قرار گرفته است. اما بيشترين سهم را اصحاب رسانه در اين زمينه دارند. مسجدجامعي عنوان کرد: اگر لازم است اقدامي براي حرفه روزنامه‌نگاري و خبرنگاران انجام شود از حقوق معنوي رسانه‌ها و حق کپي‌رايت به‌ويژه در فضاي مجازي بايد دفاع شود.
بهزادي، روزنامه‌نگار پيشکسوت نيز در سخناني گفت: اي کاش امروز اين مراسم انجمن صنفي را خود روزنامه‌نگاران برگزار مي‌کردند. انجمني که مدت‌هاست قولش را به روزنامه‌نگاران داده‌اند اما نمي‌دانم بدون هيچ توضيحي مجددا آن را بازگشايي نمي‌کنند و با راي قاطبه روزنامه‌نگاران کار جديدش را آغاز نمي‌کند. او گفت: مطالبه همکاران روزنامه‌نگارم را از قوه اجرايي، قضايي و حتي قانونگذاري کشور خواستارم و اعلام مي‌کنم که آقايان، روزنامه‌نگار نياز به انجمن صنفي خود دارد. روزنامه‌نگار امروز از نظر معيشتي در شرايط خوبي به سر نمي‌برد، لطفا رسيدگي کنيد.
تامین اعتبار بیمه تکمیلی خبرنگاران
به گزارش ايسنا ربيعي، وزير رفاه نيز در اين مراسم سخناني را بيان کرد. وزير رفاه در بخشي از صحبت‌هاي خود اظهار کرد: آرزوي ما اين است که چشم‌ها و گوش‌ها را سامان دهيم که از داخل ببينند و بشنوند. منتها ما براي اين موضوع نتوانستيم چاره‌انديشي کنيم. ما در حرفه‌اي شدن مشکل داريم و بايد به سمت حرفه‌اي‌کردن خود حرکت کنيم، از آنجا که مطبوعاتي‌هاي ما چندشغله هستند از نظر مهارتي مشکل دارند چون وقت براي اين صرف نکرده‌اند. او نيز در بخش‌هاي پاياني صحبت‌هاي خود بيان کرد در زمينه بيمه تکميلي تامين اعتبار مي‌کنيم و از امروز کار را شروع خواهيم کرد و همچنين آمادگي داريم لايحه نظام صنفي مطبوعات را در کميسيون فرهنگي و اجرايي، مطرح کنيم و جلو ببريم. همچنين در عرصه صنفي نيز آمادگي داريم که کار را دنبال کنيم تا روزنامه‌داران داراي صنف شوند.
حسين انتظامي، معاون مطبوعاتي وزارت فرهنگ و ارشاد نيز گفت: اساسا اين دولت آمده که رويکردها عوض شود، به نظرم کساني که کار فرهنگي مي‌کنند و با کرامت انساني و حرفه‌اي مغايرت دارند دوره‌شان به‌سرآمده است، رويکرد دولت اين است که بيشتر به جنبه‌هاي معنوي توجه کند و به آن وظايفي که بايد پاسخگو باشد.
معاون مطبوعاتي وزارت ارشاد ادامه داد: اتفاقا تکريم خبرنگار و روزنامه‌نگار اين نيست که ما به او هديه دهيم بلکه اين است که امکان فعاليت حرفه‌اي را گسترش دهيم و بگذاريم خبرنگار با دست‌وبال آزاد کار خود را دنبال کند. او خاطرنشان کرد: قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات که در سال 88 به دولت ابلاغ شده، ايرادي داشت، به همين دليل به شوراي نگهبان رفت و برگشت، هيچ‌وقت اراده‌اي براي تحقق و اجرايش نبود به‌دليل اينکه در اين قانون، دولت موظف به پاسخگويي مي‌شود، بسياري از بحث‌هايي که ما در جهت ايفاي نقشمان داريم در اين قانون ديده شده است، آيين‌نامه اجرايي‌اش نوشته شده و سال‌هاست که در جا مي‌زند. انتظامي ادامه داد: اين قانون در جهت پاسخگوسازي دولت و مبارزه با فساد است، اولين جلسه اين کميسيون دوشنبه آينده تشکيل مي‌شود.
طبيعتا در حوزه‌هايي که رسانه‌های خصوصي فعال مي‌توانند حضور داشته باشند، حضور دولت ضروري نيست، و باید دقيقا در حوزه‌هايي ورود پيدا کند که يا به‌شدت حاکميتي است يا اينکه براي بخش خصوصي ورود به آن حيطه‌ها داراي مزيت نيست. انتظامي خاطرنشان کرد: در چندماه گذشته همت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بر شناسايي مواردي بوده که بايد از روش‌هاي اصلاح مقررات دنبال شود، بر همين اساس لايحه سازمان نظام صنفي رسانه و لايحه جامعه رسانه‌ها با رويکرد اصلاح قانون مطبوعات و اضافه‌کردن رسانه‌ها و يکسان‌پنداري همه رسانه‌ها
تا دو، سه ماه ديگر تقديم مجلس مي‌شود. او يادآور شد: طبيعتا ارسال اين لايحه‌ها بدون اينکه نظر صنف گرفته شده باشد، رويکرد اين دولت نيست.
مينو بديعي، پيشکسوت روزنامه‌نگاري در اين مراسم حضور داشت و خطاب به رييس‌جمهور عنوان کرد: امروز گردهم جمع شديم تا با بزرگداشت نام و ياد شهيد صارمي به اين انديشه دست يابيم که خبرنگاران با جان و خون خود معامله مي‌کنند و با حضور در همه عرصه‌ها و جان‌فشاني در صحنه‌هاي درگيري و حرکت در تاريک‌ترين و مخوف‌ترين ابعاد سياه بشر، تصويرگر رويدادهايي مي‌شوند که تا ابد در تاريخ ماندگار است. اين روزنامه‌نگار پيشکسوت با اشاره به اينکه 180سال از انتشار «کاغذ اخبار» مي‌گذرد اما هنوز شمشير دولبه سانسور بر سر خبرنگار استيلا دارد، عنوان کرد: ما خواهان رفع سانسور هستيم، خواهانيم که آزادي، سيطره کامل در مطبوعات داشته باشد. همچنين خواستار بازگشايي انجمن صنفي روزنامه‌نگاران هستيم.
بديعي بيان کرد: گسترش فضاي رقابتي مطبوعات در سايه رفع سانسور ميسر است، کنار رفتن روزنامه‌نگاران قديمي نيز از انجمن‌ها به صلاح نيست. او در پايان همچنين خواستار فراهم‌کردن امکانات رفاهي و تصويب نظام دقيق حقوق و دستمزد براي خبرنگاران شد.
بازگشايي انجمن صنفي روزنامه‌نگاران
مطالبه پایدارمطبوعات مستقل
سردبير روزنامه «شرق» نيز از ديگر سخنرانان اين مراسم بود، داوود محمدي گفت: «دشواري روزهايي که پيش از انتخابات سال 92 بر ملت ايران گذشت، چنان روشن است که اثبات آن، چندان نيازمند واژه و استدلال نيست. در آن سال‌ها مطبوعات هم از دايره تنگناها خارج نبودند و به دلايلي مشخص، حتي فشارهايي فراتر از ميانگين فشار به ساير اقشار را تحمل مي‌کردند. سرانجام؛ تنور رقابت‌هاي انتخاباتي داغ شد و راي مردم؛ مستاجر «پاستور» را مشخص کرد و انتظارها براي تبديل «شعار» به «عمل» آغاز شد. اينک، دولت روحاني از مرز يک‌سالگي عبور کرده است. اهالي قلم، به محدوديت‌ها و محذوريت‌هاي رييس‌جمهور آگاه هستند و نيک مي‌دانند، منتقدان تندرو رييس‌جمهور، کمر همت بسته‌اند تا جامعه را متقاعد کنند، با وجود استقرار دولت جديد؛ چيزي تغيير نکرده و نخواهد کرد.
اما مطبوعات مستقل، به عنوان «ديده‌بان» جامعه؛ بر اين باورند که هرچند تا وضيعت مطلوب فاصله بسيار داريم اما تغييرات ايجادشده در برخي حوزه‌ها ملموس است. به عنوان مثال، در صنف ما، ديگر، مطبوعاتی‌ها نگران وزير ارشادي نيستند که پيش و بيش از همه براي محدودسازي مطبوعات و حتي توقيف نشريات؛ قبل از دادگاهي‌شدن، وارد ميدان مي‌شد.» وي ضمن تقدير از تلاش‌ها و همراهي‌هاي مطبوعاتي دولت يازدهم، تاکيد کرد: «اما برخي دل‌نگراني‌هاي صنفي ما همچنان پابرجاست.» سردبير «شرق» در ادامه با اشاره به دل‌نگراني‌هاي مطبوعاتي‌ها، گفت: «قانون مطبوعات فعلي ايران؛ داراي ظرفيت‌هاي مغفول و نيز کاستي‌هاي جدي است که بارها توسط کارشناسان مورد نقد قرار گرفته است. علاوه بر ضرورت فعال‌سازي ظرفيت‌هاي مغفول قانون مطبوعات، بازنگري اين قانون و ايجاد توازن منطقي ميان دو کفه «حقوق» و «تکاليف» مطبوعات و روزنامه‌نگاران، تدبيري است که مي‌تواند به رشد رکن چهارم مردمسالاري در ايران ياري رساند. خواست مطبوعات مستقل، نه ورود به «دژ آهنين» و گريز از پاسخگويي، بلکه دشوار‌سازي برخوردهاي جناحي و سليقه‌اي با مطبوعاتي‌هاست و دستيابي به چنين هدفي، در گرو تدوين و ارايه لايحه‌اي متکي بر ديدگاه‌هاي کارشناسي استادان و پيشکسوتان حرفه‌اي است.
نظارت بر اجراي دقيق قانون دسترسي آزاد به اطلاعات نيز راهکاري است که چالش‌هاي فراروي روزنامه‌نگاران را کاهش خواهد داد.» داوود محمدي ادامه داد: «بازگشايي انجمن صنفي روزنامه‌نگاران، در زمره وعده‌هاي مهم انتخاباتي رييس‌جمهور محترم در حوزه مطبوعات بود و وزير محترم ارشاد نيز بارها بر تحقق اين وعده تاکيد کرده‌اند و حتي در ۱۱ اسفند ۱۳۹۲ اعلام کردند که «تعطيلي انجمن صنفي روزنامه‌نگاران براساس شکايت وزارت اطلاعات و اقدام دادگستري مبني بر پلمب آن، انجام شده است؛ اما هم‌اکنون وزارت اطلاعات شکايت خود را پس گرفته و بين وزارتخانه‌هاي فرهنگ، کار و اطلاعات تفاهم کامل در اين زمينه وجود دارد و انجمن مي‌تواند با تشکيل مجمع عمومي و انتخاب هيات مديره جديد کار خود را آغاز کند». اما با وجود اين نويدها؛ اکنون در 17 مرداد 93 و روز خبرنگار، هنوز، نشاني جدي از رفع موانع فعاليت انجمن صنفي روزنامه‌نگاران ديده نمي‌شود.
با وجود این، بازگشايي انجمن صنفي روزنامه‌نگاران همچنان مطالبه مطبوعات مستقل؛ از دولت است و آنان انتظار دارند؛ دولتمردان، منتقدان برون و گاهي درون‌دولتي بازگشايي انجمن صنفي مطبوعات را به ضرورت قانوني و فوايد رفع تعليق اين تشکل صنفي متقاعد کنند و از سوي ديگر هم مراقب تلاش‌هاي سناريونويسان براي جايگزين‌سازي انجمن‌هاي موازي باشند، گروه‌هاي جعلي و مهندسي‌شده‌اي که فاقد مشروعيت قانوني و اعتبار درون‌صنفي هستند.» سردبير «شرق» در انتها تاکيد کرد: «يکي از دغدغه‌هاي اصلي روزنامه‌نگاران مستقل، نگراني از وضعيت پرونده همکاران بازداشتي خود است. اهل قلم، از رييس‌جمهور، انتظار دارند، به سهم خود و بر پايه تعامل با مسوولان نهادهاي مربوطه، براي رفع پاره‌اي سوءتفاهم‌ها؛ اقدام کنند و ياري‌رسان آزادي همکاران بازداشتي‌مان باشند.»