همشهری‌آنلاین: هر مشمول قانون کار در سال ۹۳ ماهیانه معادل ۱۹۴.۵ دلار حداقل دستمزد دریافت خواهد کرد که به ارزهای دیگر معادل ۱۴۴.۶ یورو، ۱۱۶.۲۰ پوند و ۷۱۳.۸ درهم خواهد بود. در حال حاضر دست کم ۳ میلیون کارگر در ایران حداقل بگیر هستند و نمایندگان کارگری می گویند حداقل دستمزدها بیشتر از ۱۰ روز اول هر ماه دوام نمی‌‌آورد.

مهر نوشت: کارشناسان می گویند حداقل دستمزدها در ایران یکی از کمترین ارقام در بین کشورهای مختلف است و از این حیث مشمولان قانون کار با مسائل و مشکلات جدی در تامین معیشت خود روبرو هستند.

پایین بودن حداقل دستمزدها در ایران آنقدر جدی است که برخی نمایندگان کارگری اعلام کرده اند، حداقل بگیران دستمزد تنها 10 روز اول ماه را می توانند سر کنند و برای مابقی روزها تا حقوق بعدی باید به فکر شغل دوم و یا راه های دیگر درآمدی باشند.

حداقل دستمزد تعیین شده برای سال جاری از سوی شورای عالی کار، 608 هزار و 900 تومان است اما کارگران می گویند در بررسی ها به این نتیجه رسیده اند که حداقل دستمزد باید چیزی نزدیک به یک میلیون تومان باشد.

با وجود اینکه برخی مقامات دولتی و کارفرمایان معتقدند متوسط پرداختی آنها در سال جاری حدود یک میلیون تومان برای هر نیروی کار است، اما اهمیت موضوع حداقل دستمزد در ایران به این دلیل است که طبق آمارهای موجود حداقل 25 درصد کل مشمولان قانون کار، حداقل بگیر هستند و ارقام دیگری غیر از مصوبه شورای عالی کار در پایان هر ماه را دریافت نمی کنند.

بنابراین تا زمانی که دست کم 3 میلیون مشمول قانون کار در ایران به ازاء 196 کار در ماه تنها 609 هزارتومان دریافت کنند، موضوع حداقل دستمزد به عنوان یکی از مهم ترین مباحث پیش روی کارفرمایان و کارگران باقی خواهد ماند.

مسئله حقوق های پایین کارگری در ایران باعث شد تا بیشتر کارگران برای تامین هزینه های زندگی خود در حاشیه شهرها ساکن شوند، برخی نیازهای زندگی مانند تفریحات و سرگرمی ها را برای خود و فرزندانشان حذف کنند تا بتواند به نیازهای ضروری خود از جمله اجاره، خوراک و پوشاک برسند.

همچنین مسئله حل نشده دستمزد نیروی کار در ایران و شکاف عمیق بین هزینه ها و درآمدها باعث شده تا بسیاری از کارگران علاوه بر شغل اصلی، به مشاغل دیگری نیز رو بیاورند. کارشناسان اقتصادی معتقدند یکی از دلایل گسترش مشاغل غیررسمی، دلالی و واسطه گری در ایران تامین نبودن افراد و عدم وجود توازن بین هزینه ها و درآمدهای خانوار است.

سامان جهانی کار پیش تر مقایسه ای را بین وضعیت دستمزد نیروی کار در برخی کشورها انجام داده بود که نشان می دهد با وجود پایین بودن دستمزدها در ایران، نیروی کار برخی کشورها ارقام دریافتی پایین تری از کارگران ایرانی دارند.

با این حال نباید از یاد برد که وضعیت هزینه ها نیز در کشورهای مختلف متفاوت بوده و در تعیین دستمزدها تاثیرگذار است؛ به عبارتی ممکن است پرداخت دستمزد کشوری نسبت به ایران کمتر باشد، اما هزینه زندگی در آنجا نیز به مراتب از ایران پایین تر باشد.

جدول میانگین دستمزد اسمی ماهیانه 10 کشور در 2010 (ارقام به دلار- تحقیق سازمان جهانی کار)

 

کشور دستمزد ماهیانه
اندونزی 250
مکزیک 600
پرو 600
چین 700
مصر 700
ترکیه 1400
پرتقال 1600
آفریقای جنوبی 2400
آلمان 2800
آمریکا 3400

نگاهی به مقایسه وضعیت ریالی دستمزد در ایران و مقایسه آن با دلار نشان می دهد که هر کارگر ایرانی در سال 80 معادل 71.7 دلار در ماه حداقل دستمزد دریافت می کرد که این رقم تا سال 89 رشد داشته است.

پس از آن با افزایش یکباره قیمت دلار در بازار ایران، حداقل دستمزدهای معادل دلار نیز کاهش یافت و به زیر 200 دلار در ماه رسید. تنها در فاصله سال 89 تا 90، حداقل دستمزد ماهیانه کارگران 101.6 دلار کاهش داشته است. به عبارت ساده تر در حالی که حداقل دستمزد کارگران در سال 90 به نسبت سال 89 به میزان 30 هزارتومان در هر ماه افزایش نشان می دهد، اما در واقع حدود 102 دلار از ارزش دستمزد و قدرت خرید کارگران در فاصله 89 تا 90 کاسته شده است.

جدول 14 ساله مقایسه ای حداقل حقوق ریالی کارگران ایرانی با دلار

حداقل مزد کارگران به دلار حداقل دستمزد به ریال نرخ دلار بازار آزاد سال
71.7 567900 792 1380
87.4 698460 799 1381
102.5 853380 832 1382
121.9 1066020 874 1383
135.6 1225920 904 1384
162.6 1500000 922 1385
195.7 1830000 935 1386
227.3 2196000 966 1387
263.5 2635200 1000 1388
275.4 3030000 1100 1389
173.8 3303000 1900 1390
111.3 3897000 3500 1391
162.3 4871250 3000 1392
194.5 6089000 3130 1393

مقایسه وضعیت دستمزد در ایران نسبت به برخی از کشورهای دیگر نیز نشان می دهد که ایران در ردیف کشورهای با حداقل دستمزد پایین قرار دارد و در این زمینه نیروی کار برخی از کشورها ماهیانه تا چند برابر یک کارگر ایرانی حداقل دستمزد دریافت می کنند.

در حال حاضر، حداقل دستمزد 608 هزار و 900 تومانی هر کارگر ایرانی در ماه معادل 194.5 دلار، 144.6 یورو، 116.20 پوند و 713.8 درهم است. بررسی ها نشان می دهد که طی سال گذشته میلادی و امسال، هر کارگر عراقی 300 دلار حداقل دستمزد دریافت می کند.

جدول مقایسه ای حداقل دستمزد در 16 کشور به دلار

حداقل مزد به ریال حداقل مزد به دلار کشور
6089000 194.5 ایران
9390000 300 عراق
8388400 268 اردن
3630800 116 قزاقستان
6760800 216 کویت
9202200 294 مالزی
3599500 115 نیجریه
2566600 82 پاکستان
22692500 725 پرتقال
4757600 152 روسیه
25040000 800 عربستان
5477500 175 ترکمنستان
30767900 983 انگلیس
16995900 543 ترکیه
8325800 176-266 سوریه
14085000 450 لبنان