به گزارش ایرنا، ابولا به بیماری مهلک و همه گیر در غرب آفریقا تبدیل شده است که برخی شواهد نشان میدهد نقش انسان در این همه گیری تاثیر به سزایی داشته است.
محققان میگویند قطع درختان، ساخت جادهها و حتی گرم شدن کره زمین با نزدیک شدن حیوانات ناقل بیماری به انسان، در این بحران نقش دارند.
جاناتان اپستاین متخصص بیماریهای همه گیر حیوانات اتحادیه سلامت کشورهای عضو اکو، میگوید: افزایش تاثیر انسان میتواند باعث شیوع بیماری شود. نابود کردن جنگلها، ساخت جادهها و گسترش مزارع به سمت جنگلهای انبوه همه اینها فرصت تماس حیوانات وحشی با دامها و انسانها را افزایش میدهد.
شیوع بیماری ابولا برای اولین بار در ماه فوریه از غرب آفریقا، شهرهای مختلف دورافتاده در گینه و همچنین کوناکری پایتخت گینه، گزارش شده است. بیماری در سراسر کشور سیرالئون، لیبریا و نیجریه گسترش یافت.
براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی از 4 آگوست، حداقل 887 نفر جان خود را از این بیماری از دست دادند.
محققان میگویند به احتمال زیاد شیوع این بیماری در انسان بعد از خوردن خفاشها و احتمالا میمون آلوده آغاز شده است. خفاش میوه خوار معمولا به عنوان غذا در غرب آفریقا خورده میشود.
برخی از گروههای خفاش ناقل ابولا هستند که وقتی از خفاش به خفاش انتقال مییابد هیچ آسیبی نمیرساند اما وقتی بیماری به انسان منتقل شود، علایم مرگبار آن به نام تب خونریزی ابولا شناخته میشود.
به علت افزایش نابود کردن جنگلها در غرب آفریقا تماس انسان با خفاشها بیش از هر زمان افزایش یافته است.
رابرت گری، استاد میکروبیولوژی و ایمونولوژی دانشگاه تولان، که بیشتر در غرب آفریقا فعالیت کرده است، میگوید: هرچه مردم بیشتر به جنگلهای بارانی نزدیک شوند، با منبع ویروس بیشتر در تماس قرار میگیرند.
حیوانات بسیاری ناقل ویروس هستند که میتوانند آن را در فرایند شناخته شدهای به نام زئونوز (بیماری مشترک بین انسان و حیوان) به انسان منتقل کنند. در حالی که خفاشها مقصر اصلی در شیوع بیماری هستند، میمون و سایر پستانداران نیز میتوانند ناقل ابولا باشند.
محققانی مانند اپستین و گری میگویند با افزایش جمعیت و گسترش زیرساختها این نوع برخورد انسان با حیوان افزایش خواهد یافت.
مطالعهای که توسط محققان آفریقا و آمریکا در سال 2012 انجام شد، نشان داد که بعضی از فعالیتهای انسانی باعث شیوع ابولا میشود. به عنوان مثال، شیوع ابولا در سال 1994، به خاطر میمون آلودهای بود که کارگران معدن طلا در گابن خوردند.
نابود کردن جنگلها در غرب آفریقا شایع شده است. براساس برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد در سیرالئون، 4 درصد از پوشش جنگلی اصلی کشور در دهه 1920 از بین رفت. گفتههای سازمان ملل حاکی از آن است که جنگلهای شرق آفریقا تا سال 2018 در خطر نابودی قرار دارند.
با توجه به گزارش دولتی در لیبریا، کشاورزی از سال 1979 حدود 20 درصد از جنگلهای انبوه این کشور را از بین برده است. با توجه به دادههای سازمان ملل متحد، گینه حدود 20 درصد از جنگلهای خود را از سال 1990 از دست داده است.
این تغییرات زیست محیطی، تراکم جمعیت حیوانات وحشی در جنگلهای باقی مانده را افزایش میدهد و منابع بکر ابولا را به انسان نزیکتر میکند.
توسعه باعث افزایش تحرک انسانها در آفریقا شده است. وقتی جادهها ساخته میشود درست است که دسترسی به نقاط مختلف را فراهم میکند اما تماس با کسانی که ممکن است آلوده به ابولا باشند را نیز افزایش میدهد.
گری میگوید: قبلا 12 ساعت طول میکشید که با خودرو از فریتوون به کنما ( سومین کلان شهر سیرالئون) برویم اما الان 4 ساعت زمان میبرد و مردم بیشتر به اطراف شهر میروند و این کار جلوگیری از انتشار ویروس را مشکلتر میکند.
شواهد حاکی از آن است که تغییرات آب و هوایی با ایجاد دورههای خشکسالی و بارش باران شدید احتمال شیوع ابولا را بیشتر میکند. شیوع بیماری به دورههای باران شدید پس از دورههای خشکسالی، مرتبط است.
سونیا شاه نویسنده مقالات علمی در مقالهای در دانشگاه ییل توضیح میدهد: شرایط سخت خشکسالی مانع از شکوفه دادن درختان میوه میشود. هنگامی که باران میبارد و درختان آسیب دیده میوه میدهند،موجوداتی مانند خفاشها و میمونها که میوه میخورند، از خوشحالی جمع میشوند، گونههای مختلف حیوانات زیر درختان تازه میوه داده جمع میشوند و این اولین فرصت انتقال ابولا از گونهای به گونه دیگر را فراهم میکند.
وقتی ابولا به سرعت در یک گونه جدید مانند میمون یا خفاش پخش میشود، به راحتی از طریق خون و سایر مایعات به انسان منتقل میشود، از سوی دیگر تغییرات آب و هوایی مردم را مجبور به پناه بردن به منابع غذایی مختلف با احتمال وجود بیماری میکند.
کریستی ابی استاد بهداشت جهانی در دانشگاه واشنگتن میگوید: اکنون میدانیم که تغییرات آب و هوایی محصولات را ضعیف میکند. وقتی امنیت غذایی وجود ندارد مردم چگونه مطمئن شوند که غذا به اندازه کافی برای خانوادههایشان وجود دارد؟ وقتی مردم در مناطق فقیر روستایی غرب آفریقا مواد غذایی کمی برای خوردن دارند، مجبورند خفاش و حیوانات دیگری را بخورند که ناقل ابولا هستند.ˈ
کارشناسان میگویند زیرساختهای بهداشت عمومی غرب آفریقا باید توسعه یابند که از شیوع بیماری که ممکن است تکرار شود، جلوگیری کنند.
در بسیاری از مناطق غرب آفریقا، آموزش بهداشت، بیمارستانها و سیستمهای تشخیص بیماری وجود ندارد. دانشمندان میگویند توسعه بهتر این مناطق میتواند از شیوع ابولا که در گینه آغاز شده، جلوگیری کنند.
آرون برنشتاین معاون مرکز بهداشت و محیط زیست جهانی در دانشگاه هاروارد، میگوید: اگر ما در نظارت و یا قرنطینه موفق باشیم، این مشکل را نخواهیم داشت، ما میدانیم که چگونه آن را کنترل کنیم، میدانیم چه حیواناتی ناقل هستند، میدانیم چگونه غربالگری و چگونه قرنطینه کنیم. اما سوال این است، آیا میتوانیم تمام کارها را انجام دهیم؟ آیا این تقاضای جهانی از ماست؟ ˈ